Уладзімір Пуцін выпусьціў указ аб частковай мабілізацыі ў Расеі на поўнамаштабную вайну, якую Расея пачала 24 лютага 2022 году і назвала гэта «спэцапэрацыяй».
«Мабілізацыйныя мерапрыемствы пачнуцца ўжо сёньня. Даручаю кіраўнікам рэгіёнаў аказаць усё неабходнае садзейнічаньне кіраўнікам камісарыятаў», — заявіў Пуцін.
Акрамя прыцягненьня рэзэрвістаў, дакумэнт уключае асобны пункт — дзейныя кантракты аб праходжаньні вайсковай службы нельга будзе разарваць да заканчэньня частковай мабілізацыі, напісана ва ўказе. Такім чынам расейскія ўлады фактычна пазбавілі кантрактнікаў магчымасьці пакінуць зону баявых дзеяньняў і абавязваюць іх ваяваць далей.
20 верасьня Дзярждума РФ у другім чытаньні прыняла папраўкі да Крымінальнага кодэксу, у якіх уводзяцца паняцьці «мабілізацыя», «ваеннае становішча» і «ваенны час». Плянуецца караць за добраахвотную здачу ў палон і самавольнае пакіданьне часьці ў пэрыяд баявых дзеяньняў. Гэтыя «правіны» будуць карацца пазбаўленьнем волі на тэрмін да 15 гадоў.
Пуцін назваў частковую мабілізацыю «неабходным неадкладным крокам па абароне сувэрэнітэту, бясьпекі і тэрытарыяльнай цэласнасьці» Расеі. У сваім звароце ён таксама заявіў, што «мэта Захаду — аслабіць, разьяднаць і зьнішчыць» Расею.
«Яны ўжо наўпрост гавораць аб тым, што ў 1991 годзе змаглі раскалоць Савецкі Саюз, а цяпер прыйшоў час і самой Расеі, што яна павінна распасьціся на мноства рэгіёнаў і абласьцей, якія сьмяротна варагуюць паміж сабой», — адзначыў ён.
З заявы Пуціна таксама вынікае, што прызываць на вайсковую службу належыць толькі тых грамадзян, якія знаходзяцца ў запасе, і найперш тых, хто праходзіў службу ў шэрагах Узброеных сіл, мае пэўныя вайсковыя спэцыяльнасьці і адпаведны досьвед.
Ураду, Мінабароны дадзены даручэньні «ў поўным аб’ёме і ў найкарацейшы тэрмін» вызначыць прававы статус добраахвотнікаў і байцоў «ЛНР» і «ДНР». Ён павінен быць такі самы, як у кадравых вайскоўцаў, у тым ліку што да мэдычнага забесьпячэньня, сацыяльных гарантый.
У сваім выступе Пуцін прыгразіў выкарыстаньнем ядзернай зброі.
«Хачу нагадаць, што наша краіна таксама валодае рознымі сродкамі паражэньня, а па асобных кампанэнтах і больш сучаснымі, чым у краін NATO. Пры пагрозе тэрытарыяльнай цэласнасьці нашай краіны, для абароны нашай зямлі і нашага народу мы безумоўна выкарыстаем усе неабходныя сродкі для іх абароны. Гэта ня блеф. А тыя, хто будуць шантажаваць нас ядзернай зброяй, павінны ведаць, што ружа вятроў можа разьвярнуцца і ў іншы бок», — заявіў Пуцін.
Таксама Пуцін паабяцаў, што Расея прыкладзе ўсе намаганьні, каб правесьці рэфэрэндумы на захопленых украінскіх тэрыторыях.
Указ аб мабілізацыі абмяжоўвае выезд з Расеі для тых, хто стаіць на вайсковым уліку
Пра гэта гаворыцца ў артыкуле 21 расейскага закону «Аб мабілізацыйнай падрыхтоўцы і мабілізацыі».
«Грамадзянам, якія стаяць на вайсковым уліку, з моманту абвяшчэньня мабілізацыі забараняецца выезд зь месца жыхарства без дазволу вайсковых камісарыятаў, фэдэральных органаў выканаўчай улады, якія маюць запас».
Заявы Пуціна і міністра абароны Сяргея Шайгу чакалі ўвечары 20 верасьня, але тады яна не адбылася. Зь невядомай прычыны звароты перанесьлі.
Шайгу: у Расеі мабілізуюць на вайну 300 тысяч рэзэрвістаў
21 верасьня Шайгу адзначыў пазыцыю Расеі: «Мы ваюем ужо ня столькі з Украінай, колькі з калектыўным Захадам».
Ён заявіў, што страты расейскага войска ў вайне ва Ўкраіне складаюць 5937 чалавек. Пры гэтым страты ўкраінцаў Шайгу ацаніў у 100 тысяч чалавек: 61 207 загінулых і 49 368 параненых. Украінскі бок сьвярдждае, што страты Расеі ў вайне склалі больш за 55 тысяч чалавек.
Паводле Шайгу, людзей, якія падпадаюць пад крытэры мабілізацыі, амаль 25 млн чалавек.
«Ні пра якую мабілізацыю і прызыў студэнтаў ВНУ гаворкі не ідзе — няхай сабе спакойна ходзяць на заняткі», — сказаў Шайгу. Паводле яго, у Расеі мабілізуюць на вайну 300 тысяч рэзэрвістаў.
Напярэдадні пра намер Пуціна скончыць вайну заяўляў прэзыдэнт Турэччыны Рэджэп Эрдаган, які нібыта зразумеў пляны Пуціна на нядаўняй сустрэчы.
Антываенны камітэт Расеі, у які ўваходзяць былы палітвязень Міхаіл Хадаркоўскі, прадпрымальнік Яўген Чычваркін і іншыя апазыцыйныя прадстаўнікі грамадзкага сэктару, заявіў пра намер падтрымаць усіх расейцаў, якія будуць ухіляцца ад мабілізацыі, здавацца ў палон ці пераходзіць на бок Украіны.
Камітэт таксама заклікаў міжнародную супольнасьць аказаць Украіне ўсёабдымную вайсковую і эканамічную дапамогу для абароны свайго сувэрэнітэту.
«У цяперашняй сытуацыі толькі хутчэйшы разгром пуцінскіх войскаў на полі бою прывядзе да завяршэньня вайны і спыненьня энэргетычнага і ядзернага шантажу», — адзначаецца ў заяве.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
