Дырэктар МАГАТЭ Рафаэль Гросі, які прыбыў ва Украіну напярэдадні, 30 сакавіка наведаў Паўднёва-Ўкраінскую АЭС у Мікалаеўскай вобласьці.
«Я знаходжуся на Паўднёва-Ўкраінскай АЭС, каб сустрэцца з украінскімі ўрадавымі чыноўнікамі і супрацоўнікамі і пачаць тэхнічную дапамогу МАГАТЭ для забесьпячэньня бясьпекі ядзерных аб’ектаў краіны. Вельмі важна быць на месцы, каб аказаць эфэктыўную падтрымку Украіне ў гэтыя надзвычай цяжкія часы», — напісаў Гросі ў твітэры 30 сакавіка.
Украіна заклікала абмежаваць расейскую прысутнасьць у інспэкцыях МАГАТЭ
Міністар энэргетыкі Ўкраіны Герман Галушчанка заявіў аб неабходнасьці ва ўмовах расейскай агрэсіі супраць Украіны абмежаваць прысутнасьць прадстаўнікоў Расеі ў інспэкцыях МАГАТЭ па кантролі за ядзернай бясьпекай.
Як паведаміла прэсавая служба Міністэрства энэргетыкі Ўкраіны, з такім заклікам Герман Галушчанка зьвярнуўся да дырэктара Міжнароднага агенцтва атамнай энэргетыкі пры ААН (МАГАТЭ) Рафаэля Мар’яна Гросі ў часе іхнай сустрэчы.
«Пасьля 24 лютага ёсьць толькі дзьве пазыцыі: правільная і скажоная. Трэцяга няма. Асабліва гэта датычыць ядзернай бясьпекі. Правільная пазыцыя — гэта гарантыі, бясьпека і ахова. Гэта тое, за што адказвае Ўкраіна. І іншая пазыцыя, скажоная пазыцыя, — гэта абстрэл ядзерных аб’ектаў, захоп Чарнобыльскай і Запароскай АЭС», — сказаў Герман Галушчанка.
Украінскі міністар падкрэсьліў, што найпершая ўмова для ядзернай бясьпекі — поўны вывад расейскіх войскаў з захопленых аб’ектаў атамнай энэргетыкі, а таксама з гарадоў-спадарожнікаў атамных станцый.
Герман Галушчанка таксама заявіў аб неабходнасьці абмежаваць доступ расейскіх супрацоўнікаў да інфармацыі аб атамнай энэргетыцы Ўкраіны, а таксама заблякаваць удзел прадстаўнікоў Расеі ў інспэкцыйнай дзейнасьці МАГАТЭ, місіях і службах гэтай арганізацыі.
У той жа час украінскі міністар дадаў, што Ўкраіна разьлічвае на падтрымку МАГАТЭ па інфармаваньні аб патэнцыйнай небясьпецы, якую стварае Расея, калі захоплівае і абстрэльвае ядзерныя аб’екты ва Ўкраіне.
«Захопліваючы ядзерныя аб’екты ва Ўкраіне, Расея ўчыняе акт ядзернага тэрарызму, паколькі гэта былі наўмысныя дзеяньні ў дачыненьні да ядзерных установак і дзеяньні, якія перашкаджаюць працы ядзерных установак. Яны добра ўсьведамляюць, што такія дзеяньні могуць прывесьці да цяжкіх наступстваў для насельніцтва, маёмасьці і навакольлю», — падкрэсьліў міністар энэргетыкі Ўкраіны Герман Галушчанка.
Чарнобыльская АЭС была захопленая расейскімі войскамі 24 лютага; 6 лютага расейскія захопнікі ўзялі пад кантроль Запароскую АЭС.
Ва ўрадзе Ўкраіны заявілі, што «дзеяньні баевікоў Расеі на ядзерных аб’ектах Украіны пагражаюць экалягічнай трагедыяй усёй Эўропе».
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
