Ваенныя дзеяньні Расеі супраць Украіны пачаліся 24 лютага прыкладна ў 4.30 беларускага часу. Яны закранулі ўсю тэрыторыю Украіны — ад Харкава і Марыюпаля да Луцку, Львова і Івана-Франкоўску.
Амаль адразу пасьля нападу Расеі ўкраінская Памежная служба распаўсюдзіла відэазапіс, на якім бачна, што танкі і іншая вайсковая тэхніка трапляюць на ўкраінскую тэрыторыю зь Беларусі. СМІ апублікавалі запіс з камэры відэаназіраньня, усталяванай на памежным пункце пропуску Сянькоўка — Весялоўка. На ім відаць калёна вайсковай тэхнікі без апазнавальных знакаў.
Цягам дня ўкраінскія і міжнародныя СМІ распаўсюдзілі інфармацыю пра абстрэлы ўкраінскіх вайсковых аб’ектаў, разьмешчаных ля Луцку. Таксама ў інтэрнэце зьявіліся відэазапісы праезду калёны танкаў праз украінскі горад Любомль, які знаходзіцца непадалёк ад Берасьця.
Бліжэй да сярэдзіны дня 24 лютага ўкраінскія памежнікі распаўсюдзілі заяву, згодна якой вайсковы гелікоптэр без апазнавальных знакаў з боку Беларусі атакаваў украінскую тэрыторыю ля памежнага пункту пропуску «Славуціч».
У другой палове дня афіцыйны прадстаўнік Узброеных сілаў Украіны паведаміў, што расейскія войскі ўвайшлі на тэрыторыю Ўкраіны зь Беларусі ля пункту пропуску «Вільча», у выніку чаго завязаўся бой. У дадатак стала вядома, што зь беларускай тэрыторыі Ўкраіну абстрэльваюць у паўднёва-заходнім кірунку балістычнымі ракетамі. Пра гэта заявіў галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Валерый Залужны.
Пра непасрэдны ўдзел у нападзе на Ўкраіну беларускіх вайскоўцаў на вечар 24 лютага нічога не вядома. Як паведамілі Свабодзе інфармаваныя крыніцы, прынамсі ў некалькіх вайсковых частках Беларусі асабовы склад перавялі з пастаяннага месца дысьлякацыі ў памежныя з Украінай раёны. Так адбылося з вайскоўцамі зь менскага Ўручча і барысаўскіх Печаў.
Акрамя гэтага, Свабода атрымала каля дзясятка паведамленьняў ад жыхароў памежных з Украінай раёнаў Беларусі, якія пацьвярджаюць прысутнасьць там расейскіх войскаў і іх перамяшчэньне ў бок Украіны.
«Бліжэйшы пункт спрошчанага пропуску ў вёсцы Дзеравіны (тэрыторыя Ўкраіны. — РС), — расказалі Свабодзе відавочцы. — Знаёмыя зь Церахоўкі (Беларусь. — РС) кажуць, што танкі зь беларускага боку прайшлі празь вёску.
Каля 5 танкаў засталося ў Дзеравінах. Мясцовы памежны кантроль разагналі. Кажуць, што мірных чапаць ня будуць, а больш за 70 танкаў зьехалі, з словаў саміх вайскоўцаў, у бок Данбасу».
Бліжэй да вечара 24 лютага зьявілася паведамленьне аб прарыве ўкраінскай мяжы ў раёне Чарнобыльскай зоны з боку Беларусі. Гэта пацьвердзілі намесьнік міністра ўнутраных справаў Украіны Антон Герашчанка і прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі. Паводле іх, расейскія вайскоўцы спрабуюць захапіць Чарнобыльскую АЭС.
Сьледам за Зяленскім пасол Украіны ў Беларусі Ігар Кізім напісаў у Фэйсбуку са спасылкай на афіцыйныя ўкраінскія крыніцы, што, «на жаль, Беларусь далучылася да дзеяньняў Расеі супраць Украіны».
«Хоць беларускія ўлады маўчаць. З тэрыторыі Беларусі папаўзьлі „зялёныя чалавечкі“, паляцелі ракеты (расейскія), якія былі ў Беларусі нібы для абароны, пайшла „зялёная“ (без апазнавальных знакаў) тэхніка. Напаўшы на Украіну, Расея аб’явіла вайну славянскаму сьвету. Усе славянскія дзяржавы ад Балтыйскага да Чорнага мора і Балканаў (акрамя Беларусі) асудзілі дзеяньні Крамля. Думаю гэта памылка так званага „русского мира“ і яго прыхільнікаў, і кошт гэтай памылкі будзе высокім для ўсіх нас. І забудзьцеся пра „братэрскія“ народы. Расея зрабіла ўсё, каб забіць гэтае „братэрства“ надоўга».
Пра тое, што расейскія войскі напалі на Ўкраіну ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, расказалі і некалькі палонных расейскіх салдат.
Напад Расеі на Ўкраіну
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
