Лінкі ўнівэрсальнага доступу

У сувязі з расейскай пагрозай ва Ўкраіне ўводзяць надзвычайнае становішча. Што гэта азначае?


Купал Вярхоўнай Рады Ўкраіны
Купал Вярхоўнай Рады Ўкраіны

Рада нацыянальнай бясьпекі і абароны Ўкраіны ўхваліла ўвядзеньне рэжыму надзвычайнага становішча НС на тэрыторыі краіны.

Цяпер рашэньне павінна падтрымаць Вярхоўная Рада.

У парлямэнт Украіны паступіла ініцыятыва прэзыдэнта Ўладзіміра Зяленскага аб увядзеньні на ўсёй тэрыторыі краіны надзвычайнага становішча на 30 дзён, апрача Данецкай і Луганскай абласьцей, дзе працягваецца апэрацыя Аб'яднаных сіл.

Згодна з заканадаўствам, надзвычайнае становішча ўводзіцца адпаведным указам прэзыдэнта Ўкраіны, і менавіта гэты дакумэнт зацьвярджае Вярхоўная Рада.

«Гэта прэвэнтыўнае пытаньне для таго, каб у краіне захоўваўся спакой, каб працавала эканоміка і наша краіна. Мы неаднаразова казалі, што галоўная задача Расеі — праз унутраную дэстабілізацыю дасягнуць сваёй мэты. Каб гэта папярэдзіць, сёньня ўхвалілі гэтае рашэньне», — паведаміў сакратар Рады нацыянальнай бясьпекі і абароны Ўкраіны Аляксей Данілаў, прадстаўляючы адпаведны ўказ прэзыдэнта.

Паводле яго, асаблівая ўвага будзе накіраваная на памежныя з Расеяй і Беларусьсю рэгіёнамі.

Надзвычайнае становішча ў краіне можа быць уведзена на тэрмін ня больш як на 30 дзён з магчымым падаўжэньнем указам прэзыдэнта.

На пэрыяд надзвычайнага становішча ўводзіцца асаблівы рэжым уезду ва Ўкраіну і выезду зь яе, абмяжоўваецца рух грамадзян і транспартных сродкаў, забараняецца правядзеньне масавых акцый і страйкаў, а таксама дазваляецца пры неабходнасьці прымусовае адчужэньне маёмасьці ў юрыдычных і фізычных асобаў.

Пры неабходнасьці могуць дадаткова ўводзіцца камэнданцкі час і праверка дакумэнтаў у грамадзян, а таксама дазвол на надгляд рэчаў, транспартных сродкаў, багажу, грузаў, службовых памяшканьняў і жытла грамадзян.

Згодна з заканадаўствам, улады могуць забараніць вайсковаабавязаным і рэзэрвістам зьмяняць месца пражываньня без узгадненьня з ваенкаматамі, а таксама абмежаваць ці часова забараніць продаж зброі і алькаголю.

Пад забарону можа трапіць выдаваньне і пашырэньне інфармацыйных матэрыялаў, якія могуць дэстабілізаваць сытуацыю, а таксама праца аматарскіх радыёперадавальных сродкаў. На час надзвычайнага становішча могуць таксама ўвесьці асаблівыя правілы карыстаньня сувязьзю і перадачы інфармацыі праз кампутарныя сеткі.

Пагроза нападу Расеі на Ўкраіну

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
  • Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
  • 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG