Лінкі ўнівэрсальнага доступу

«Чым больш сыстэма цісьне, тым больш людзі пераконваюцца, што маюць рацыю». Эканаміст Дзьмітры Крук пра сваё зьняволеньне


Эканаміст Дзьмітры Крук, архіўнае фота
Эканаміст Дзьмітры Крук, архіўнае фота

Сябра Каардынацыйнай рады правёў за кратамі 15 дзён і мяркуе, што дзяржаўная сыстэма зараз паядае сама сябе.

Вядомага эканаміста і сябра Каардынацыйнай рады Дзьмітрыя Крука затрымалі падчас нядзельнай лякальнай акцыі пратэсту 29 лістапада. Як расказаў Дзьмітры, схапілі проста ў краме, дзе сілавікі шукалі ўдзельнікаў пратэсту. Судзілі Дзьмітрыя на наступны дзень. Яго прызналі вінаватым ва ўдзеле ў несанкцыянаванай акцыі і адправілі адбываць кару ў СІЗА Жодзіна. Вызвалілі Дзьмітрыя 14 сьнежня. На свабоду эканаміст выйшаў хворым.

«У мяне станоўчы тэст на COVID-19, — расказаў Дзьмітры Свабодзе. — Зрабіў тэст пасьля вызваленьня, зараз хворы. Але пачуваюся больш-менш нармальна».

З словаў Дзьмітрыя, сілавікі не чынілі над ім фізычнага гвалту. Да таго, што адбылося зь ім пасьля затрыманьня, ён у прынцыпе быў гатовы. Эканаміст расказвае, што і ў РУУС, і на Акрэсьціна, і ў Жодзіне побач зь ім былі людзі самых розных заняткаў і прафэсіяў.

«Прафэсіі і род заняткаў маіх сукамэрнікаў фактычна адлюстроўвалі зрэз грамадзтва, — расказвае Дзьмітры. — Кіраўнікі і ўласьнікі прыватных фірмаў былі. Было некалькі айцішнікаў, будаўнікі, рабочыя. Я б сказаў, што гэта адлюстраваньне ўсяго грамадзтва, рэпрэзэнтацыйны зрэз».

Для Дзьмітрыя «суткі» на Акрэсьціна і ў Жодзіне сталі першым досьведам. Ён гаворыць, што сукамэрнікі абмяркоўвалі зь ім падзеі ў краіне, а таксама цікавіліся прагнозамі Крука на будучыню.

«Размаўлялі і на эканамічныя тэмы, безумоўна, — расказвае экспэрт. — Калі там сядзіш, то абмяркоўваеш усё, што магчыма. Цікавілі людзей пэрспэктывы разьвіцьця краіны, што можа паўплываць на сытуацыю, якія асноўныя рызыкі ёсьць для эканамічнага становішча. Таксама — як людзям паводзіцца ў такой сытуацыі, каб лепш сябе забясьпечыць. Гэта стандартныя пытаньні, якія непакояць усіх і кожнага».

У адным зь першых інтэрвію, дадзеных пасьля вызваленьня зь СІЗА Жодзіна, Дзьмітры выказаў думку, што палітычная сыстэма ў Беларусі зараз паядае сама сябе.

«Грамадзтва вельмі істотна зьмянілася, — тлумачыць экспэрт сэнс свайго выказваньня. — Мне здаецца, гэта відавочна для кожнага. А сыстэма хоча загнаць усё ў ранейшае становішча — калі існаваў міт нейкага кансэнсусу, маўляў, усё больш-менш добра і краіна разьвіваецца. І адзіны мэтад, якім улады спрабуюць той стан мінулых гадоў вярнуць, адзіны мэтад, які застаўся, — сілавы.

Паспрабаваць сілавымі сродкамі запалохаць, прынізіць. Але вынік, скажам так, адваротны. Людзі акурат усё больш пераконваюцца ва ўласнай годнасьці, ва ўласнай рацыі. У тым, што іхныя адчуваньні і патрабаваньні справядлівыя. І што менавіта іхныя надзеі нашмат больш пасуюць таму, каб краіна разьвівалася. І ў выніку чым больш сыстэма цісьне, тым больш людзі пераконваюцца, што маюць рацыю».

Паводле Дзьмітрыя Крука, аказваючы ціск на людзей, сыстэма звужае сваю ўласную прастору для дзеяньняў. А таксама зьнішчае права на сваё існаваньне ў вачах людзей. Калі гаварыць пра ўмовы ўтрыманьня ў СІЗА і ІЧУ, пра стаўленьне аховы і адміністрацыі да затрыманых і арыштаваных, то Дзьмітры кажа, што ня быў зьдзіўлены.

«За кратамі мяне нічога не зьдзівіла, — кажа Дзьмітры Крук. — Я далёка ня першы і, на жаль, хутчэй за ўсё не апошні, хто там пабываў. За апошнія некалькі месяцаў адбылося вельмі шмат аднатыповых гісторыяў. Безумоўна, я ўсё гэта чытаў і ведаў: жыву ня ў вакууме. Гэта канвэер, там не было нечага новага для мяне».

Эканаміст гаворыць, што, адбываючы «суткі», людзі ня толькі не губляюць надзеі на перамены, але, наадварот, толькі ўмацоўваюць сваю веру ў іх.

«Улады дасягаюць абсалютна адваротнага выніку, — кажа экспэрт. — За кратамі людзі акурат пераконваюцца ў тым, што немагчыма так існаваць далей, і натхняюцца тым, што такіх людзей, як яны, шмат. Толькі ўпэўніваюцца ў сваёй уласнай пазыцыі».

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG