Старшыня Беларускага саюзу дызайнэраў Зьміцер Сурскі апублікаваў на Facebook адкрыты зварот творчай інтэлегенцыі Беларусі аб лёсе калекцыі «Белгазпрамбанку» і зьняволеньні Віктара і Эдуарда Бабарыкаў.
У канцы мінулага тыдня ліст з заклікам вызваліць Бабарыкаў падпісвалі Беларускі ПЭН-цэнтар, Саюз беларускіх пісьменьнікаў, Таварыства беларускай мовы і згуртаваньні культурнай супольнасьці Беларусі. Цяперашні зварот не зьвязаны з папярэднім наўпрост.
Новы ліст падпісалі мастацкі кіраўнік Купалаўскага тэатру Мікалай Пінігін, дызайнэр Уладзімер Цэсьлер, мастацтвазнаўца Тацяна Бембель, мастак Рыгор Сітніца, драматург Аляксей Дудараў і іншыя.
Як адзначаецца ў лісьце, гэта «людзі розных палітычных поглядаў», якія лічаць, што «мастацтва ў любой сытуацыі ня можа быць закладнікам юрыдычных калізіяў, сродкам маніпуляцыяў грамадзкай думкі, прадметам мэдыйных інсынуацыяў».
Карпаратыўную калекцыю твораў, якую сабраў «Белгазпрамбанк» і якую канфіскавалі, далучыўшы да крымінальнай справы супраць былых і дзейных супрацоўнікаў банку, у лісьце называюць беспрэцэдэнтнай у культурным жыцьці Беларусі.
«Карціны прадстаўляюць выключнае значэньне ня толькі для беларускай, але і для сусьветнай культуры, — адзначаюць у лісьце. — Знакамітыя творы калекцыі маюць статус гісторыка-культурнай каштоўнасьці, гэта значыць немагчыма вывозіць іх за мяжу без дазволу дзяржавы. Да моманту арышту калекцыя была ў публічнай дасяжнасьці, стала экспанавалася ў галерэі „Арт-Беларусь“. Таму інсынуацыі ў прэсе на тэму падрыхтоўкі да вывазу за мяжу лічым недапушчальнымі. Яны падрываюць давер да дзяржаўных СМІ».
Таксама ў лісьце згадваюць, што былы кіраўнік банку, цяпер зьняволены патэнцыйны кандыдат у прэзыдэнты Віктар Бабарыка, у 2015 годзе атрымаў ганаровае званьне «Мэцэнат культуры Беларусі», ладзіў цэлы шэраг культурніцкіх праектаў, як то «Восеньскі салён зь Белгазпрамбанкам», форум «ТэАрт», фэстываль «Арт-Менск» і іншае. Згадваецца і зьняволены сын Віктара Эдуард Бабарыка, які займаўся краўдфандынгавымі пляцоўкамі Ulej.by і MolaMola.by.
«Мы лічым неабходным зрабіць творы калекцыі „Белгазпрамбанку“ дасяжнымі для гледача; аднавіць працу краўдфандынгавых пляцовак MolaMola і Ulej.by, каб забясьпечыць працяг сацыяльна-значнай культурніцкай і дабрачыннай дзейнасьці. Мы лічым, што заслугі перад грамадзтвам і дзяржавай, станоўчая рэпутацыя Бабарыкаў вартыя таго, каб не абмяжоўваць іх волю».
Перасьлед Віктара Бабарыкі і яго прыхільнікаў. Што важна ведаць
- Віктара Бабарыку абвінавацілі ў «адмываньні» сродкаў, атрыманых злачынным шляхам (па частцы 2 арт. 235 КК), і атрыманьні хабару ў асабліва буйным памеры (па частцы 3 арт. 430 КК).
- У крымінальнай справе «Белгазпрамбанку» 122 тамы. Справу разглядаў Вярхоўны суд у будынку суду Маскоўскага раёну.
- 22 сакавіка абарона Бабарыкі заявіла пярэчаньні на прад’яўленыя абвінавачаньні, бо апісаньне, якое ёсьць у іх, не дазваляла ў дастатковай ступені зразумець, у якіх менавіта дзеяньнях абвінавачанага Бабарыкі ўгледзілі злачынства, заявіў адвакат Дзьмітры Лаеўскі. Таксама ён адзначыў, што ў абвінавачаньні няма апісаньня інкрымінаваных дзеяньняў з указаньнем часу, месца, спосабу, іншых абставінаў іх учыненьня. Адвакат папрасіў далучыць да матэрыялаў справы дакумэнт, у якім выклаў «дэфэкты абвінавачаньня».
- Віктар Бабарыка віны не прызнае.
Хроніка перасьледу
- 10 чэрвеня Аляксандар Лукашэнка даручыў заняцца праверкамі прыватных кампаніяў, якія нібыта звальняюць тых, хто адмаўляецца ставіць подпісы за вылучэньне альтэрнатыўных кандыдатаў. Ён загадаў «прашарсьціць гэтых пузатых буржуяў, каб яны несьлі адказнасьць за людзей».
- 11 чэрвеня ў «Белгазпрамбанку» і шэрагу іншых кампаній, у знаёмых патэнцыйнага кандыдата ў прэзыдэнты Віктара Бабарыкі прайшлі ператрусы. Камітэт дзяржкантролю заявіў аб завядзеньні крымінальных спраў за адмываньне грошай і ўхіленьне ад выплаты падаткаў у асабліва буйным памеры.
- Віктар Бабарыка назваў гэта атакай на яго асабіста, хоць сам у справе тады не фігураваў, і заявіў пра «палітычны характар» дзеяньняў сьледчых, якія ня маюць прамога кампрамату на яго.
- 11 чэрвеня арыштавалі каардынатарку выбарчага штабу Бабарыкі Сьвятлану Купрэеву па абвінавачаньні ва ўхіленьні ад выплаты падаткаў у асабліва буйным памеры.
- 12 чэрвеня Лукашэнка заявіў, што Бабарыка таксама датычны да справы, маўляў, «гэта адна шайка-лейка». Праз 4 гадзіны Дзяржкантроль заявіў, што мае доказы датычнасьці былога банкіра да злачынстваў.
- Фігурантамі «справы „Белгазпрамбанку“» сталі каля 20 чалавек.
- 15 чэрвеня Нацыянальны банк прызначыў у «Белгазпрамбанку» часовую адміністрацыю на чале з Надзеяй Ермаковай. Расейскія акцыянэры банку («Газпромбанк» і «Газпром») назвалі гэтае рашэньне незаконным.
- 17 чэрвеня ўлады арыштавалі без тлумачэньняў выбарчы фонд Віктара Бабарыкі з 100 тысячамі рублёў на рахунку.
- 18 чэрвеня затрымалі Віктара Бабарыку і яго сына Эдуарда Бабарыку — кіраўніка ініцыятыўнай групы. У дамах сям’і Бабарыкаў прайшлі ператрусы.
- Кіраўнік КДК Іван Тэртэль назваў Бабарыку «непасрэдным арганізатарам» «махлярскай схемы з адмываньнем грошай» з удзелам былых і дзейных топ-мэнэджараў «Белгазпрамбанку».
- 19 чэрвеня праваабаронцы прызналі палітвязьнямі Віктара, Эдуарда Бабарыкаў і затрыманых сябраў ініцыятыўнай групы.
- Штаб Бабарыкі падрыхтаваў да здачы 435 тысяч подпісаў.
- 20 чэрвеня адвакаты падалі пакет дакумэнтаў для рэгістрацыі Віктара Бабарыкі кандыдатам у прэзыдэнты.
- 2 ліпеня стала вядома, што Бабарыку вінавацяць па трох фінансавых артыкулах Крымінальнага кодэксу.
- 14 ліпеня ЦВК адмовіў Віктару Бабарыку ў рэгістрацыі празь неадпаведнасьць прадстаўленай дэклярацыі аб даходах і маёмасьці.
- 10 кастрычніка Лукашэнка сустрэўся зь Віктарам Бабарыкам і іншымі палітвязьнямі ў СІЗА КДБ.
- 17 лютага 2021 году пачаўся суд над Віктарам Бабарыкам і былымі супрацоўнікамі «Белгазпрамбанку». На працэс не пусьцілі нікога зь незалежных журналістаў.
- 6 ліпеня Бабарыку асудзілі на 14 гадоў пазбаўленьня волі. Вырак вынес судзьдзя Ігар Любавіцкі. Бабарыка не прызнаў віны, ягоныя абаронцы яшчэ раз заявілі аб палітычных матывах справы.
- 12 ліпеня стала вядома, што Бабарыку этапавалі ў ПК №1 у г. Наваполацак.
- 12 кастрычніка з ізалятараў выйшлі некалькі чалавек, затрыманых у справе «Белгазпрамбанку». Ім зьмянілі меру стрыманьня, але іншыя падрабязнасьці справы невядомыя.
- У кастрычніку 2023 году арганізацыя былых сілавікоў BelPol паведамляла, што Віктар Бабарыка ў калёніі мае праблемы з сэрцам. Паводле інфармацыі арганізацыі, Бабарыку нанесьлі «сур’ёзныя цялесныя пашкоджаньні», прычым зрабілі гэта людзі, якія не адносяцца да пэрсаналу наваполацкай калёніі, дзе той сядзіць.
