Глёбусамі, на якіх Крым пазначаны ў складзе Расеі, а Абхазія і Паўднёвая Асэтыя адасобленыя ад Грузіі, зноў гандлююць у беларускіх крамах. Глёбусы са зьвесткамі, якія супярэчаць пазыцыі афіцыйнага Менску, заўважаны на паліцах другі раз за два гады.
Два гады таму ў беларускім продажы зьявілася такая прадукцыя польскай вытворчасьці, а цяпер — расейскай. У Беларусі глёбусы не вырабляюць, даведалася Свабода.
Чаму прадаюць прадукцыю, ня згодную зь беларускай пазыцыяй
У Магілёве глёбусы з «расейскім Крымам» заўважыў ва ўнівэрмагу блогер Яўген Глушкоў.
«Я хачу, каб такія дэструктыўныя матэрыялы прыбралі з крамаў нашага гораду», — кажа ён.
У адміністрацыі ўнівэрмагу на пытаньне, чаму ў іх прадаецца такая прадукцыя, паабяцалі адказаць пісьмова. У прыватных жа гутарках супрацоўнікі крамы тлумачаць, што вырабляецца яна ў Расеі.
«Глёбус — сувэнірная прадукцыя, дакумэнты пацьвярджаюць гэты статус. Такая прадукцыя рэалізуецца ў кожным рэгіёне Беларусі, таму мы з усімі гандлёвымі аб’ектамі ў роўных умовах і не парушаем заканадаўства і правілаў гандлю», — казалі ва ўнівэрмагу.
Такія самыя глёбусы, як у Магілёве, прадаюцца і ў сталічных крамах канцылярскіх тавараў.
Якая афіцыйная пазыцыя Беларусі па Крыме, Абхазіі ды Паўднёвай Асэтыі
На дзяржаўным узроўні Беларусь не прызнала анэксіі Крыму і незалежнасьці Абхазіі ды Паўднёвай Асэтыі. Пра гэта не аднойчы заяўляў Аляксандар Лукашэнка удакладняла пазыцыю ў гэтым пытаньні і Міністэрства замежных спраў.
— «Украіна мае быць адзінай. Мы, беларусы, у гэтым зацікаўленыя, і асабіста я», — казаў Аляксандар Лукашэнка ў 2014 годзе на інагурацыі прэзыдэнта Ўкраіны Пятра Парашэнкі.
Мінгандлю рэкамэндавала пазьбягаць продажу прадукцыі, дзе Крым пазначаны як тэрыторыя Расеі
Галоўная рэдактарка РУП «Белкартаграфія» Галіна Ляхава патлумачыла Свабодзе, што глёбусаў прадпрыемства не выпускае, а вось на ўсіх мапах Крым пазначаны як тэрыторыя Ўкраіны.
«Па рэкамэндацыі Міністэрства замежных спраў Беларусі мы паказваем Крым у складзе Ўкраіны. То бок тое, што не прызнаецца Генэральнай асамблеяй ААН, МЗС і ўрадам Беларусі, мы адлюстроўваем як украінскую тэрыторыю. У сувязі з тым, што і да нас зьвяртаюцца з пытаньнем пра пазначэньне Крыму на глёбусах, Міністэрства гандлю рэкамэндавала ўсім гандлёвым аб’ектам пазьбягаць продажу прадукцыі, дзе Крым пазначаны як тэрыторыя Расеі», — сказала Свабодзе прадстаўніца «Белкартаграфіі».
Паводле яе, паўплываць на сытуацыю з продажам глёбусаў з расейскім Крымам можа «тое ж Міністэрства гандлю, бо яму даведзена такая ж устаноўка, што і нам».
«Калі мы ствараем вучэбныя атлясы, мапы, мы робім прыпіску: „Генэральная асамблея ААН не прызнае зьмяненьня статусу Аўтаномнай Рэспублікі Крым“. Так што прыпісачка такая ёсьць», — сказала Галіна Ляхава.
Калі б была замова Мінадукацыі на выраб глёбусаў, Крым падпісвалі б гэтак жа, як і на мапах — як тэрыторыю Ўкраіны, запэўніла Свабоду галоўная рэдактарка «Белкартаграфіі».
«Наладзьце выраб беларускіх глёбусаў»
Тым часам Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя «Грамада» запатрабавала ад Міністэрства адукацыі забараніць продаж глёбусаў і іншай картаграфічнай прадукцыі са зьвесткамі, якія супярэчаць афіцыйнай пазыцыі Рэспублікі Беларусь. Партыйцы даводзяць: такія глёбусы і мапы выкарыстоўваюцца ў адукацыйным працэсе і ўводзяць у зман беларускіх грамадзян. Сацыял-дэмакраты патрабуюць наладзіць выраб глёбусаў у Беларусі.
Старшыня партыі Ігар Барысаў чакае ад Міністэрства, што яно дасьць навучальным установам рэкамэндацыі наконт выкарыстаньня глёбусаў «зь не беларускай пазыцыяй».
У 2016 годзе «небеларускія глёбусы» зьніклі з продажу
У 2016 годзе Ігар Барысаў ужо дамагаўся, каб з продажу зьнялі прадукцыю, зьвесткі, якой не адпавядалі афіцыйнай пазыцыі Беларусі. Тады гандляры адказнасьць за глёбусы «з расейскім Крымам» ускладалі на вытворцу — польскую фірму «Zachem-Głowala».
На запыт Свабоды яе дырэктар Кшыштаф Главала аргумэнтаваў выраб такой прадукцыі тым, што фірма працуе з расейскімі партнэрамі, а «расейскі ўрад зацьвердзіў Крым як тэрыторыю Расеі». Паводле яго, гэтыя глёбусы ня мелі патрапіць на беларускі рынак, аднак ягоныя беларускія кліенты самі выбіралі, якую прадукцыю набываць.
