12 ліпеня ў судзе Савецкага раёну Менску працягнуўся працэс над журналістам Зьмітром Галко, якога вінавацяць у «нападзе на міліцыянта».
У першы дзень працэсу 10 ліпеня ў судзе зачыталі абвінавачаньне і пачалі дапытваць сьведак. Зьміцер Галко з паказаньнямі не выступаў.
Заявы Галко пра зьдзекі і катаваньні
Другі дзень судовага паседжаньня ў працэсе над Зьмітром Галко пачаўся зь ягонай заявы пра катаваньні. Ён заявіў суду, што перад судом яго «трымалі ў бэтонным „стакане“ з закаванымі ў кайданкі рукамі» і ён нават ня мог піць ваду. Скаргу занесьлі ў пратакол.
Гэта ўжо другая скарга Галко на абыходжаньне: пазаўчора ён заяўляў суду, што яму цягам дня не далі есьці, і прасіў спыніць паседжаньне, але судзьдзя просьбу не задаволіў.
Галко пратэставаў супроць паказаньняў міліцыянта
Спачатку суд дапытаў сьведку, міліцыянта Барзяка, які прыехаў у складзе нараду міліцыі ў кватэру Галко, калі там ужо пачаўся канфлікт журналіста зь міліцыянтамі Чырковым і Казакоўскім. Сьведка Барзяк сказаў, што добра бачыў, як Галко ўдарыў па твары ягонага калегу Юрыя Чыркова.
На гэтыя словы сьведкі падсудны Галко адрэагаваў імгненна: «Удар у твар і па галаве — гэта розныя рэчы». Чыркоў раней казаў, што Галко біў яго па галаве ззаду, а другі ўдар нібыта нанёс па сьпіне. Іншыя міліцыянты сьведчылі ў судзе, што асабіста ня бачылі, як Галко ўдарыў Чыркова, і даведаліся пра гэта толькі зь ягоных слоў.
Чаму сьведка скочыў з акна другога паверху?
Сьведку Арсенію Мацюхевічу 18 гадоў. Ён прызнаў, што падчас адзначэньня дня народзінаў Яна Галко госьці ўжывалі алькаголь, ён асабіста выпіў «чатыры чаркі гарэлкі». Згадаў, што ў кватэры таксама было шампанскае, віно, піва. Памятае, як прыйшлі міліцыянты, адзін зь іх пачаў здымаць на мабільны тэлефон, Зьміцер Галко прасіў іх выйсьці.
Сьведка сказаў, што скочыў з вакна, бо спалохаўся, убачыўшы міліцыянтаў, баяўся, што «абвінавацяць ва ўцягваньні непаўналетніх у расьпіваньне сьпіртных напояў». Дадаў, што пры падзеньні ён атрымаў траўму хрыбетніка, супрацоўніца міліцыі выклікала яму хуткую дапамогу.
Арсеній абверг зьвесткі, што ў кватэры Галко, калі адзначалі дзень народзінаў, гучна грала музыка: «Не, ня гучна. Проста музыка грала з кампутара».
Ці быў сын Галко Ян «вельмі п’яны»?
Сьведка Алеся Казакова жыве ў суседняй кватэры. Сваіх суседзяў — Галко — яна ведае як добрых, неканфліктных людзей. Расказала пра тое, што ўбачыла ў кватэры Галко, калі зайшла туды пасьля 21 гадзіны вечара.
«Сядзеў Ян у кайданках, твар чырвоны. Мне яго стала вельмі шкада. Ён ня мог пазваніць маці, мабільны тэлефон міліцыянты ў яго забралі. Тады я пазваніла ягонай маці, каб прыехала», — сказала Казакова.
Таксама сьведка згадала, што бачыла ў кватэры Галко два пакеты са сьпіртнымі напоямі. Пры гэтым яна абвергла свае паказаньні на сьледзтве, што сын Галко Ян нібыта быў «вельмі п’яны», заявіла, што «гэта запісалі з маіх слоў недакладна» і што «ён быў нападпітку, але ў якой ступені — ня ведаю».
«Ня памятаю, ці бачыў, што Галко біў міліцыянта»
Сьведку Віталю Сячко 16 гадоў. Сам ён на дні народзінаў Яна Галко выпіваў піва і віно, бачыў, як пілі іншыя. Засьведчыў, што бацька імяніньніка не рабіў ім заўвагаў. Паводле Сячко, падлеткаў у кватэры было 15–17, ён ня ўсіх ведаў. У калідоры пасьля інцыдэнту сьведка бачыў, акрамя міліцыянтаў, 4–5 супрацоўнікаў «у камуфляжнай форме, падобнай да вайсковай».
Хлопец пацьвердзіў, што чуў, як Зьміцер Галко гучна крычаў на міліцыянтаў, калі тыя спрабавалі зайсьці ў кватэру, у тым ліку выказваўся нецэнзурна. У судзе сьведка сказаў, што таго, каб Зьміцер Галко пхаў і ўдарыў міліцыянта, ён ня бачыў.
На сьледзтве ён казаў, што бацька Яна штурхаў супрацоўніка міліцыі. Пры гэтым хлопец сказаў, што быў у пакоі, адкуль не відаць калідор, дзе была штурханіна. Пасьля ўдакладненьня сьведка пацьвердзіў паказаньні на сьледзтве, удакладніўшы, што ня бачыў непасрэдна ўдараў. Таксама Сячко настойвае, што ня бачыў на тварах міліцыянтаў пашкоджаньняў.
Непаўналетнія сёстры-сьведкі
Ірыне С. і яе малодшай сястры Натальлі С. яшчэ няма 16 гадоў. У суд іх выклікалі як сьведак падзей 25 лістапада 2017 году ў доме на вуліцы Мележа, дзе наймала кватэру сям’я Галко. Ірына і Натальля — сяброўкі Яна, сына Зьмітра Галко, які адзначаў тады дзень народзінаў. Абедзьве сказалі ў судзе, што не адмыслова ішлі на сьвята, а толькі каб забраць зараднае прыстасаваньне для мабільніка. Але як пазванілі на дамафон, Ян іх запрасіў зайсьці.
Старэйшая Ірына засьведчыла, што чула, калі прыйшлі міліцыянты. Паводле яе, бацька Яна патрабаваў ад міліцыянтаў сысьці, «гучна крычаў», пры гэтым яна ня бачыла, што ён супраціўляўся. Засьведчыла Ірына і тое, што на дні народзінаў падлеткі выпівалі сьпіртныя напоі.
«Міліцыянт таксама лаяўся матам»
Малодшая сястра Ірыны Натальля прызнала, што і сама паспытала віна з келіхаў, «якія стаялі на кухні». Потым міліцыянты павезьлі яе на агляд, і экспэртыза паказала, што яна была нападпітку. Цяпер дзяўчынка стаіць на ўліку як непаўналетняя, якая ўжывае алькаголь. Натальля засьведчыла, што і міліцыянт у размове з бацькам Галко выказваўся нецэнзурна.
— Як вы пра гэта даведаліся, калі ня бачылі размовы?, — спытаўся судзьдзя.
— Спачатку быў голас бацькі Яна, што ім нельга заходзіць, а ў адказ — маты другога мужчыны.
Калі завялі, спынілі і зноў аднавілі справу Галко?
У другой палове дня з прычыны няяўкі шэрагу сьведак суд перайшоў да вывучэньня пісьмовых матэрыялаў справы. З агучаных дакумэнтаў стала вядома, што крымінальную справу на Зьмітра Галко паводле абвінавачаньня ў нападзе на міліцыянта завялі ў сьнежні 2017 году, у лютым 2018 году справу прыпынілі, бо абвінавачаны зьехаў з краіны, але аднавілі ў красавіку пасьля яго затрыманьня на мяжы.
Што паказала экспэртыза цялесных пашкоджаньняў капітана міліцыі Юрыя Чыркова?
Паводле мэдычнай даведкі з 2-га менскага шпіталя, у капітана міліцыі ўчастковага Юрыя Чыркова лекары знайшлі гематому на галаве ў вобласьці цемені і задзірыну на падбародку. Экспэртыза ўстанавіла, што гэтыя нецяжкія цялесныя пашкоджаньні былі нанесеныя цьвёрдым тупым прадметам, меркавана кулаком, але не прывялі да разладу здароўя.
Якія сьпіртныя напоі фігуруюць у справе?
Паводле матэрыялаў справы, зь месца злачынства былі забраныя бутэлькі з-пад сьпіртных напояў. Сярод іх 2 бутэлькі гарэлкі «Сваяк», 1 бутэлька моцнай настойкі «Бульбаш», 1 бутэлька рому, 1 бутэлька моцнага віна «Марціні», 2 бутэлькі віскі, 1 бутэлька бальзаму «Чарадзей», некалькі плястыкавых бутэлек піва.
Што запісаў на відэа мабільны тэлефон «Самсунг» капітана міліцыі Чыркова?
Суд дагэтуль высьвятляе, як міліцыянты апынуліся ў кватэры Зьмітра Галко. Паводле тлумачэньняў капітана міліцыі Юрыя Чыркова, Зьміцер Галко, стоячы ў дзьвярным праёме, «схапіў яго за куртку і пацягнуў на сябе, гэтак мы апынуліся ў кватэры». Далей Юры Чыркоў пачаў здымаць падзеі ў кватэры на свой мабільны тэлефон «Самсунг». Гэты тэлефон, паводле пацярпелага Чыркова, Галко выбіў у яго з рукі, але да падзеньня тэлефона на падлогу быў зроблены кароткі запіс. Што на ім?
Пакуль агучаны толькі тэкст размовы, якую пасьпеў запісаць мабільнік. Размова адбываецца паміж чалавекам, як сказана ў дакумэнце, падобным да Зьмітра Галко, і ўласьнікам тэлефона.
Вось вытрымка з гэтага запісу.
— Вы тут незаконна.
— Я пры выкананьні, не чапайце мяне.
— Выйдзі вон. Прыйдзеш з ордэрам. (Матнае выказваньне).
— Не хапайце мяне... ( Канец запісу).
На патрабаваньне адваката на наступным паседжаньні будзе арганізаваны прагляд гэтага відэа. Чакаецца, што пасьля допыту сьведак і вывучэньня ўсіх матэрыялаў справы з паказаньнямі выступіць падсудны Зьміцер Галко.
Працэс адновіцца ў пятніцу, 13 ліпеня.
Хто такі Зьміцер Галко?
Галко працаваў незалежным журналістам, ад 2014 году жыў у Менску і ўкраінскім Марыюпалі, пісаў для шэрагу заходніх выданьняў, у ліку якіх The Times, і для «Беларускага партызана». Як журналіст Зьміцер Галко асьвятляў вайну на Данбасе.
У мінулым лістападзе ў кватэру Галко ўварваліся міліцыянты, якія сьцьвярджалі, што суседзі скардзіліся на гучную музыку падчас сьвяткаваньня дня народзінаў ягонага сына. Галко абвінавацілі ў нападзе на міліцыянта, але спачатку судзілі і аштрафавалі за «нецэнзурную лаянку» — толькі пасьля апошняга затрыманьня зьявілася афіцыйнае абвінавачаньне ў «нападзе на міліцыянта».
Пасьля інцыдэнту Зьміцер і Ян зьехалі ва Ўкраіну. 22 красавіка, калі Зьміцер Галко вяртаўся ў Менск, яго затрымалі на беларуска-ўкраінскай мяжы. Ад таго часу ён застаецца пад вартай.
Цяпер Галко пагражае да 6 гадоў пазбаўленьня волі.
