Абмежаваны ўдар па Асаду. Ці будзе працяг?

Прэзыдэнт ЗША Дональд Трамп у пятніцу ўвечары аддаў загад аб нанясеньні паветраных удараў па цэлях у Сырыі.

У тэлезвароце да краіны прэзыдэнт Трамп заявіў аб тым, што ўдары нанесеныя па абʼектах, зьвязаных з праграмай вытворчасьці хімічнай зброі рэжымам Башара Асада. Па словах прэзыдэнта, «бойня» ў горадзе Дума 7 красавіка, дзе ў выніку хімічнай атакі былі забітыя некалькі дзесяткаў мірных жыхароў, «уяўляла сабой рэзкую эскаляцыю практыкі выкарыстаньня хімічнай зброі жахлівым рэжымам».

«Мэта нашых дзеяньняў сёньня ўвечары — усталяваць сыстэму стрымліваньня вытворчасьці, распаўсюджваньня і выкарыстаньня хімічнай зброі. Усталяваць сыстэму стрымліваньня жыцьцёва важна для інтарэсаў нацыянальнай бясьпекі Злучаных Штатаў. Супольны адказ ЗША, Вялікабрытаніі і Францыі на гэтыя зьверствы ўключыць у сябе ўсе інструмэнты сілы нашых дзяржаў — ваенныя, эканамічныя і дыпляматычныя. Мы гатовыя праводзіць апэрацыю да таго часу, пакуль сырыйскі рэжым ня спыніць выкарыстоўваць забароненыя хімічныя рэчывы. У нас таксама есьць пасланьне да двух урадаў, якія ў найбольшай меры адказныя за падтрымку, забесьпячэньне і фінансаваньне злачыннага рэжыму Асада. Я пытаюся Іран і Расею: якая краіна хоча, каб яе асацыявалі з масавымі забойствамі нявінных мужчын, жанчын і дзяцей? Аб дзяржавах у сьвеце судзяць па іх сябрам.

Ніводная краіна ня можа быць пасьпяховай у доўгатэрміновай пэрспэктыве, падтрымліваючы жорсткіх тыранаў і забойцаў-дыктатараў у дзяржавах-ізгоях. У 2013 годзе прэзыдэнт Пуцін і ягоны ўрад абяцалі сьвету, што могуць гарантаваць зьнішчэньне сырыйскай хімічнай зброі. Нядаўняя атака Асада і сёньняшні адказ на яе — наўпроставы вынік таго, што Расея не выканала гэта абяцаньне. Расея павінна вырашыць, ці будзе яна і далей ісьці па гэтым цёмным шляху, ці яна далучыцца да цывілізаваных краінаў, як сіла стабільнасьці і сьвету. Спадзяюся, што аднойчы мы зможам супрацоўнічаць з Расеяй і, можа быць, нават з Іранам. А можа быць, і не», — сказаў прэзыдэнт ЗША.

ЗША нанесьлі паветраны ўдар па Сырыі ў адказ на ўжываньне хімічнай зброі

Са зваротам выступіла і прэмʼер-міністар Вялікабрытаніі Тэрэза Мэй, якая таксама ўсклала адказнасьць на Расею за тое, што сілам кааліцыі прыйшлося выкарыстаць ваенную сілу.

На прэс-брыфінгу пасьля завяршэньня апэрацыі міністар абароны ЗША Джэймс Мэціс і кіраўнік Абʼяднанага камітэта начальнікаў штабоў генэрал Джозэф Дэнфард паведамілі, што ўдары былі нанесеныя па трох абʼектах. Гэта ваенны дасьледчы цэнтар, дзе распрацоўваецца хімічная зброя, у прадмесьці Дамаску, склады, у якіх захоўваюцца кампанэнты хімічнай зброі, а таксама камандны пункт сырыйскай арміі непадалёк ад гораду Хомс.

Па словах Джэймса Мэціса, у саюзьнікаў ёсьць шырокі сьпіс абʼектаў, зьвязаных з вытворчасьцю і захоўваньнем хімічнай зброі. Зь іх былі абраныя толькі тры, паколькі саюзьнікі распачалі асаблівыя захады, каб прадухіліць выпадковыя ахвяры сярод мірнага насельніцтва. Па абʼектах было выпушчана «удвая больш ракет», чым падчас леташняга ўдару па сырыйскай базе Эш-Шайрат, калі было выкарыстана 59 крылатых ракет.

Чаму амэрыканскі ўдар па сырыйскіх ваенных абʼектах быў абмежаваным? Ці будзе працяг паветраных удараў? Ці здольныя расейскія сыстэмы СПА абараніць сырыйскія пазыцыі ад ракет саюзьнікаў? Ці сталі Крэмль і Расея сталі закладнікамі Башара Асада?

Сытуацыю вакол Сырыі і яе магчымае разьвіцьцё абмяркоўваем з Люкам Кафі, ваенным экспэртам, супрацоўнікам вашынгтонскага фонду «Спадчына» і Міхаілам Кофманом, былым супрацоўнікам Пэнтагону, аналітыкам дасьледчага цэнтру СNA.

Люк Кафі чакаў, што ўдар будзе абмежаваным, а яго мэта — сымбалічнай: пераканаць Башара Асада, што ўжываньне зброі масавага паражэньня яму ня сыдзе з рук.

— У красавіку мінулага года прэзыдэнт Трамп апэратыўна аддаў загад аб нанясеньні ўдару па ваеннай базе Эш-Шайрат, менш чым праз тры дні пасьля зьяўленьня інфармацыі аб хімічнай атацы супраць мірных жыхароў, — кажа Люк Кафі. — Гэтая акцыя, на мой погляд, паслужыла перасьцярогай Башару Асаду, на жаль, яе дзеяньня не хапіла надоўга, Асад зноў зьвярнуўся да хімічнай зброі. Я мяркую, што на гэты раз працэс прыняцьця рашэньня заняў даўжэй часу, таму што адміністрацыя Трампа рыхтавала сумесны зь іншымі краінамі адказ і хацела, каб яны прынялі ўдзел у нанясеньні ўдараў.

— Самыя розныя расейскія прадстаўнікі выступалі на гэтым тыдні з прамымі пагрозамі ў адрас ЗША. Маўляў, мы гатовы нанесьці ўдары ў адказ па нападніках, трэба думаць, па амэрыканскім караблям і, магчыма, самалётам. Цытуецца расейскі амбасадар у Лібане, які выступіў з падобным папярэджаньнем. Ці зьвяртаюць у Белым доме ўвагу на гэтыя папярэджаньні, як вы думаеце?

— Заўсёды ёсьць рызыка эскаляцыі. У дадзеным выпадку, калі паветраныя ўдары нанесеныя згодна добра прапрацаванаму пляну, то такая рызыка вельмі нізкая. Я б не ставіўся да заяваў расейскага амбасадара ў Лібане з падвышанай увагай. На мой погляд, калі гэтыя ўдары ня будуць нацэленыя супраць расейскіх пазыцый у Сырыі, чаго, я ўпэўнены, у Вашынгтоне не плянуюць, то сурʼёзнай небясьпекі пашырэньня канфлікту ня будзе. Можна меркаваць, што будзе зроблена ўсё неабходнае, каб не закрануць расейскіх вайскоўцаў, якія знаходзяцца ў Сырыі. Я думаю, што амэрыканскі ўрад дасьць зразумець, што любыя ўдары будуць нанесеныя па абʼектах, зьвязаных з вытворчасьцю і ўжываньнем хімічнай зброі ў Сырыі, і абярэ адпаведны мэтад для іх ажыцьцяўленьня.

— Іншымі словамі, вы лічыце, што гэта будзе абмежаваная паветраная апэрацыя. Што можа быць мэтай паветраных удараў?

— Мэтай стануць абʼекты ваеннай інфраструктуры, якія дазволілі Асаду выкарыстоўваць хімічную зброю ў Думе. Гэтая апэрацыя ня будзе часткай больш маштабнай ваеннай кампаніі або спробай спрыяць зьмене рэжыму ў Сырыі. Мы гаворым пра апэрацыю адплаты, мэта якой пакараць рэжым, які выкарыстоўвае варварскую зброю ў 21-м стагодзьдзі. Гэтая акцыя можа паслужыць перасьцярогай. Калі гэтага не адбудзецца, то будуць і новыя ўдары. Падобныя дзеяньні сырыйскага рэжыму ня могуць заставацца беспакаранымі.

— Можна меркаваць, што шмат хто ў Расеі адмахнецца ад гэтых рацый, як ад пустой гаварыльні. Расейскія тэлеканалы, расейскія афіцыйныя асобы іх пераконваюць у тым, што Масква падтрымлівае законную ўладу, якая змагаецца з тэрарыстамі, і Расея, уласна, і падавіла «Ісламскую дзяржаву» і іншыя групоўкі.

— Вядома, Расея адыграла ролю ў барацьбе з тэрарызмам у Сырыі, гэта немагчыма адмаўляць. Але галоўная яе мэта — захаваць ва ўладзе Башара Асада ці кагосьці падобнага яму, хто будзе трымаць адкрытым для Масквы доступ у гэты рэгіён. Сырыя адыгрывае яшчэ адну важную, з пункту гледжаньня расейскага кіраўніцтва, ролю. Прысутнасьць там дапамагае Крамлю абцяжарыць жыцьцё Злучаных Штатаў, паставіўшы Белы дом перад неабходнасьцю мець справу яшчэ з адным гульцом у гэтым рэгіёне. Цяперашняя сытуацыя асаблівая. Ўжываньне хімічнай зброі зьяўляецца незаконным з пункту гледжаньня міжнароднага права. Яго ахвярай стала цывільнае насельніцтва. І калі Расея або Іран спрыялі нейкім чынам выкарыстаньню Асадам гэтай зброі, то яны таксама нясуць адказнасьць за гэта.

— Як вы думаеце, як Уладзіміру Пуціну варта ўспрымаць гэтыя заявы Дональда Трампа адносна ўдараў па сырыйскім абʼектах і, дарэчы, пра тое, што Крэмль панясе адказнасьць, калі ён датычны да хімічных нападаў у Сырыі?

— Я думаю, Пуцін павінен усьведамляць, што Трамп настроены сурʼёзна. Я б парэкамэндаваў Пуціну паспрабаваць у большай ступені кантраляваць Башара Асада. Менавіта Асад, выкарыстоўваючы хімічную зброю, стварае сытуацыі, якія выстаўляюць Расею ў непрывабным сьвятле і ўяўляюць праблемы для Пуціна. Яму даводзіцца абараняць Сырыю ў Радзе Бясьпекі ААН, на міжнароднай арэне. У выніку партнэрства з Асадам Крэмль вельмі часта трапляе ў цяжкія сытуацыі, і на месцы Пуціна я б нагадаў пра гэта Асаду, — кажа Люк Кафі.

Беламу дому ў гэтай сытуацыі ёсьць з чаго выбіраць, лічыць Міхаіл Кофман. ЗША і саюзьнікі могуць, калі спатрэбіцца, параўнальна лёгка зьнішчыць ваенную інфраструктуру сырыйскай арміі або нанесьці абмежаваны ўдар, у залежнасьці ад пастаўленай перад імі задачы.

— Нават дзьве авіяносныя групы без праблем могуць разьнесьці ўсё, што цяпер можна назваць ваеннай інфраструктурай Сырыі, — кажа Міхаіл Кофман. — Злучаныя Штаты могуць хутка сабраць дзьве авіяноснай групы з падтрымкай крэйсэраў і эсьмінцаў. У Трампа ёсьць больш-менш адкрыты выбар, як ён хоча Асада пакараць. Хутчэй за ўсё, пачнецца мінімальна, некалькі крылатых ракет. Але калі проста так нанесьці ўдар, які будзе больш суровы, чым у мінулым годзе быў супраць авіябазы, то гэта яны могуць лёгка зрабіць у адзін дзень.

— Але ў дадзенай сытуацыі ёсьць яшчэ адзін важны фактар: Расея. Здаецца, расейскі прэзыдэнт і яго найбліжэйшае асяродзьдзе нічога яснага з гэтай нагоды не сказалі, але людзі рангам ніжэй абяцаюць зьнішчыць амэрыканскія ракеты. З вашага пункту гледжаньня, ці мае Крэмль магчымасьць і здольнасьць абараніць свайго саюзьніка ў Сырыі?

Крэмль свайго саюзьніка ня можа абараніць. Я ня думаю, што яны нават зьбіраюцца або плянуюць гэта. Яны вельмі далікатна вядуць палітыку так, каб ніколі ня выступаць за свайго саюзьніка, толькі гаварыць, што абараняюць толькі сябе. Іх гульня ледзь іншая. Яны кажуць: так як у нас ёсьць шмат вайскоўцаў, вайсковых дарадцаў у Сырыі, калі вы зьбіраецеся нанесьці буйнамаштабны ўдар, то вы цалкам можаце забіць нашых салдат. Нягледзячы на тое што мы не зьбіраемся абараняць Асада, калі вы забʼяце расейскіх салдат, тады нам прыйдзецца на гэта адказаць. Шмат чаго ідзе не па пляне ў вайне, гэта можа прывесьці да эскаляцыі. Таму што, калі там забʼюць расейцаў, зразумела, будзе велічэзная палітычная праблема для Крамля, ім прыйдзецца нешта зрабіць. Вядома, у рэшце яны могуць і нічога не зрабіць, проста адкрычацца, але ўсё ж такі ёсьць рызыка эскаляцыі, таму што цяжка прадбачыць рэакцыю твайго суперніка.

Што мяне хвалюе — гэта тое, што пару тыдняў таму Герасімаву сказалі зрабіць выступ, паставіць стаўкі для Масквы. У яго асабістага меркаваньня няма, Герасімаў чытае тое, што яму кажуць агучыць. Ён пайшоў, сказаў, што, калі вы думаеце пра нейкі буйнамаштабным удары па Сырыі, каб вы ведалі, у гэты раз, калі забʼюць расейскіх салдат або ваенных дарадцаў, мы адкажам ня проста супраць удараў, у сэнсе мы сабʼём нейкія крылатыя ракеты... Раней такога Расея наогул ніколі не казала. Неяк ужо паставілі гэтую стаўку так, што ў выпадку буйнамаштабнага ўдару ім будзе нашмат складаней ад гэтага адысьці назад. Што мяне хвалюе, тое, што Крэмль выставіў дошку шахматную загадзя два тыдні таму. Яны ўжо тады сказалі, па-першае, што там нехта плянуе правакацыі з выкарыстаньнем хімічнага ўзбраеньня. Па-другое, што, маўляў, яны хвалююцца, што хтосьці будзе выкарыстоўваць хімічнае ўзбраеньне і плянуецца правакацыя. І Злучаныя Штаты зьбіраюцца выкарыстоўваць гэтую правакацыю як падставу для ўдару па Сырыі, забʼюць расейцаў, так яны гатовыя на гэты раз адказаць.

— Гэта значыць, вы лічыце, што гэтая хімічная атака ў Думе ўяўляе сабой нейкую правакацыю з боку Расеі, ці я вас няправільна зразумеў?

— Яны паднялі гэтую тэму, таму што ўжо некалькі разоў на працягу апошніх месяцаў сырыйцы паволі выкарыстоўвалі хімічнае ўзбраеньне, хлёр. І яны глядзяць, як Злучаныя Штаты на гэта будуць рэагаваць. У Расеі, я думаю, яны вельмі добра разумелі, што сырыйцы зноў рыхтуюцца да выкарыстаньня хімічнага ўзбраеньня. Ясна, што сырыйцы гатовыя былі выкарыстоўваць яго супраць апошняга бастыёна праціўнікаў, тых, што засталіся ў Думе. Вынік ад гэтага на баявым поле ўсё ж такі ёсьць, людзі здаліся. У мяне такое адчуваньне, што ў Расеі не кантралююць Асада — гэта нейкая фантазія, што Расея кантралюе Сырыю і Асада. Яны, можа быць, самы моцны партнэр Асада, але іх палітычны ўплыў слабы. Ты можаш на яго ўплываць, яны ўплываюць на цябе, але ў цябе няма абсалютнага кантролю. Я думаю, яны добра разумеюць, што сырыйцы ў хуткім часе зноў выкарыстоўваюць хімічнае ўзбраеньне. Яны спрабуюць падрыхтавацца да гэтага і ўжо прадбачыць усю гэтую палітыку.

— Вы мяркуеце, што яны самі вуснамі Герасімава загналі сябе ў небясьпечную пастку. Ім будзе вельмі цяжка не адказаць на амэрыканскі ўдар?

— У гэтым ключавое пытаньне. Давайце зноў разыгрываць гэтую гульню. Першы выбар — гэта спрабаваць змагацца з крылатымі ракетамі, але я думаю, з гэтага нічога ня выйдзе. Ёсьць магчымасьць выйсьці і сказаць: амэрыканцы ўдарылі па Сырыі, мы зьбілі вельмі шмат крылатых ракет, дзякуй Богу, адстраляліся, мы перамаглі. І на Першым канале так можна перамагчы. Іншы варыянт, што яны проста скажуць, што нікога не забілі, усё прайшло нармальна. Ёсьць, вядома, трэцяе, што яны як раз хочуць гэтага крызісу, таму што для іх абстаноўка эканамічная, палітычны ціск на іх цяпер крытычны. Я думаю, што ёсьць людзі, якія як раз захочуць гэты крызіс, выйсьці з абстаноўкі канфрантацыі, тыпу стварыць Карыбскі крызіс.

— Падчас ракетнай атакі год таму Белы дом папярэдзіў Крэмль пра атаку за гадзіну да запуску ракет, з тым каб даць расейскім ваенным пакінуць базу. Але калі яны вырашаць адлюстраваць атаку крылатымі ракетамі, гэта магчыма?

— Трэба зразумець, што наогул абарона ад крылатых ракет — гэта вельмі складанае пытаньне. Супрацьракетныя сыстэмы трэба трымаць побач з абʼектам удару. Гэтыя ракеты перахопліваюць сыстэмы вельмі кароткай далёкасьці, гэта значыць перахопліваюць ад 20 кілямэтраў да нуля, на яе падыходзе да мэты.

— Міхаіл, вы працавалі ў Пэнтагоне, вы, мабыць, уяўляеце, як там выпрацоўваюцца тактычныя рашэньні. Выкажам здагадку, Масква пойдзе на рызыку і вырашыць трымаць сваіх вайскоўцаў на базах, па якіх ЗША плянуюць нанесьці ўдары. Спыніць гэта Пэнтагон?

— Не, гэта не спрацуе. Я ўпэўнены, што Вашынгтон ім скажа: хлопцы, мы вам даем 2-3 гадзіны, прэч адсюль з базы, таму што ў любым выпадку зараз прылятаюць крылатыя ракеты, будзе ўдар. Мы ня будзем адказныя за наступствы. Калі мы вам абвясьцілі загадзя, сказалі, дзе будзе ўдар, калі, вы ўсё яшчэ не прыбраліся з базы, тады вы на сябе бераце адказнасьць за далейшыя наступствы. Эскаляцыя ня наша, а ваша. Гэта значыць тады ты перадаеш мяч суперніку і кажаш: оʼкей, калі вы самі так выбралі, паглядзім, як вы потым нам будзеце адказваць.

— Ну а можа Расея ў адказ зрабіць вельмі балюча Злучаным Штатам?

— Так, Крэмль можа, вядома, адказаць. Па-першае, яны лёгка могуць адказаць супраць амэрыканскіх салдат, якія ва ўсходняй Сырыі падтрымліваюць курдаў, або яны могуць паспрабаваць адказаць супраць караблёў і авіяносцаў ударнай групы.

— Міхаіл, вы неяк вельмі штодзённа кажаце аб магчымасьці расейскай атакі на амэрыканскія караблі. Вы сапраўды лічыце, што Масква можа рашыцца на такі ўвогуле варʼяцкі крок?

— Цалкам магчыма, што ўдары і нават кампанія ў некалькі дзён пройдзе і нікога не забʼюць, акрамя сырыйцаў. У Расеі заўсёды будзе выбар, нават калі забілі расейскага салдата, гэта ўсё ж такі выбар Крамля, Уладзіміра Пуціна. Калі прызнаваць, што, маўляў, забілі расейскіх салдат, тады, вядома, яму прыйдзецца неяк за гэта адказваць, браць на сябе эскаляцыю, у тым ліку тыя факты, што ўсё ж такі баявая моц Злучаных Штатаў нашмат мацней Расеі на Блізкім Усходзе, нават няма параўнаньня. Хутчэй за ўсё, Крэмль проста прамаўчыць і скажа, што нікога не забівалі. Але ўсё-такі нельга выключаць шанцу сурʼёзнай эскаляцыі і рызыкі. Таму што ў Расеі ўжо прыкметная паніка, там кажуць, што ідзе другі Карыбскі крызіс, там вельмі хвалююцца.

— Але для ЗША, вядома ж, гэта не Карыбскі крызіс, а нечаканая спроба ўгаварыць дыктатара, які выкарыстоўвае хімічную зброю, да сурʼёзнага крызісу справу можа давесьці толькі рэакцыя Расеі. Тым ня менш, што можна сёньня сказаць пра амэрыканскую стратэгіі ў Сырыі, у чым складаецца гэтая стратэгія?

— Стратэгіі, шчыра кажучы, няма, за стратэгію зараз ідзе барацьба ў Белым доме. Тыпу мы застаёмся ў Сырыі. Чаму мы застаёмся ў Сырыі і што мы там будзем рабіць, усё яшчэ спрабуюць вырашыць. Мы ёсьць, але стратэгіі няма. Гэта, дарэчы, тыповая абстаноўка для Злучаных Штатаў, гэта ня першы і не апошні канфлікт. Тое, што прэзыдэнт на мінулым тыдні выступіў, сказаў: так, я хачу хутка прыбрацца з Сырыі. Потым праз тыдзень ён раптам вяртаецца, кажа: не, такога нельга, трэба ўсё ж такі адказаць за выкарыстаньне хімічнага ўзбраеньня. Зразумела, што стратэгіі ні за гэтым, ні за другім проста няма.

— Але ж параўнальна нядаўна пісалася пра тое, што ЗША маюць намер падтрымліваць курдаў і гатовыя захаваць сваю прысутнасьць у Сырыі, пакуль у курдзкіх аўтаномных раёнах ня будзе наладжана новая структура ўлады. Аўтарам пляну быў былы дзяржсакратар Тылерсан, і яго падтрымліваў Пэнтагон. Што цяпер думаюць у Пэнтагоне?

— Ёсьць тыя, хто лічыць, што Злучаныя Штаты павінны застацца, каб ісламскі халіфат або нейкая іншая вэрсія не вярнулася, каб там была нейкая кансалідацыя і кантроль курдаў. Ёсьць іншыя, хто хочуць там застацца па іншай прычыне. Іх пытаньне курдаў і што далей будзе з Сырыяй асабліва не хвалюе, для іх галоўнае пытаньне — ці будзе гэта стратэгічная барацьба з Іранам і ўплывам Ірану. Прэзыдэнт, я ня думаю, што ён падтрымлівае тых ці іншых. Ён, я лічу, найбольш адкрыта выдаў сябе, калі ён сказаў, што ён, шчыра кажучы, хацеў, чым хутчэй, тым лепш, выводзіць войскі з Сырыі. Дарэчы, ён гэтак жа гаварыў пра Аўганістан, яго ўгаварылі пакінуць і яшчэ дапоўніць прысутнасьць Злучаных Штатаў у Аўганістане. Абстаноўка, якая цяпер адбываецца з прычыны выкарыстаньня хімічнага ўзбраеньня, — гэта ўсё ж такі надзвычайная абстаноўка, таму што ніхто ў Злучаных Штатах гэта не плянаваў.

— Ці можа гэтая апэрацыя, калі яна прыме сурʼёзныя маштабы, прывесьці да каляпсу рэжыму Асада? Могуць такую мэту мець у Вашынгтоне?

— Жаданьне, вядома, ёсьць. Хутчэй за ўсё, большасьць у Вашынгтоне жадае гэтага. Але, нягледзячы на гэта, я ня думаю, што хтосьці такую мэту вылучае. Таму, я думаю, што цяпер будзе цяжкае пытаньне для Пэнтагону, як правесьці буйнамаштабны ўдар па Сырыі, абыйсьці ўсе галоўныя расейскія пазыцыі, нягледзячы на гэта, зьнішчыць большую частку патэнцыялу сырыйскай арміі. Я не думаю, што хтосьці зьбіраецца гэта выкарыстоўваць як нагоду, каб адхіліць Асада ад улады.

— Гэта значыць, што Башар Асад і яго рэжым выжылі?

— Асад ня толькі выжыў... У рэшце мы зьнішчылі ісламскі халіфат. Асад у асноўным выйграў.

— Што, калі яны нанясуць удар па амэрыканскіх падразьдзяленьням у Сырыі? Якім можа быць амэрыканскі адказ?

Калі нават забʼюць аднаго амэрыканскага салдата, адказ на гэта будзе вельмі суровы. У Амэрыцы вельмі хваравіта рэагуюць на любыя страты. Калі там забʼюць амэрыканскіх салдат, тады пойдзе далей эскаляцыя... Далей расейцы адкажуць і гэтак далей. Гэта тое, што мяне хвалюе...

Цалкам артыкул карэспандэнта рускай Свабоды Юрыя Жыгалкіна можна чытаць тут.