Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Дысыдэнт Алекса Кліменка: «Канваір сказаў: нас прэсуе начальства, мы прэсуем вас»


Алекса Кліменка
Алекса Кліменка

Алекса Кліменка, 27 гадоў. Называе сябе «беларускім дысыдэнтам». Лічыць, што «грамадзкі актывіст» гучыць занадта патасна. Ад біржы працы праходзіць курсы па адной з будаўнічых спэцыяльнасьцяў. Адкрыты гомасэксуал.

Імя Алекса (беларускае вытворнае ад старажытнагрэцкага «Аляксей») — сапраўднае, так запісана ў пашпарце ад 2013 году.

Затрыманы 25 сакавіка на Дні Волі. Асуджаны на чацьвёра сутак.

— Мяне затрымлівалі людзі ў цывільным. Адзін крыкнуў: «Глядзі, глядзі, гэта той самы п...р!»

Адкуль мяне ведалі? Мяне затрымлівалі ў 2016 годзе каля расейскай амбасады на пікеце ў падтрымку ўкраінскай вайскоўкі Надзеі Саўчанкі.

Пасьля ў судзе сьведчылі іншыя, ня тыя, хто затрымліваў. Нават месца затрыманьня назвалі не сапраўднае — вуліца Багдана Хмяльніцкага, хоць затрыманьне было насупраць прыпынку «Петруся Броўкі». Прад’явілі «не падпарадкоўваўся міліцыі», «брудна лаяўся». А вось самі міліцыянты ўжывалі выразы кшталту «закрыл е...о!»

У РУУС я не сказаў ні слова

Я і тады ніколі не адказваў на пытаньні міліцыі, і гэтым разам у Цэнтральным РУУС маўчаў.

Я ведаю, што Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь дазваляе ня сьведчыць супраць сябе і сваіх блізкіх. Паколькі мяне схапілі з парушэньнем усіх працэдур, вельмі груба, па-бандыцку фактычна, я вырашыў сваё права гіпэртрафаваць да такой ступені, каб не размаўляць зусім. Увесь час, што я знаходзіўся ў РУУС, я ўвогуле ня выдаў ані слова.

Хіба толькі перасоўваўся, а так — не адгукаўся падчас пераклічкі, не называў сябе, ды наагул ня выдаў зь сябе ані гуку, пакуль не прывезьлі на Акрэсьціна. Там маўчаць было бяз сэнсу, не яны ж «справы шыюць».

А ў РУУС я вельмі раззлаваў міліцыянтаў, калі зь мяне здымалі адбіткі пальцаў. Я не супраціўляўся, але і не дапамагаў, зрабіў руку млявай. Гэта такі мой мэтад негвалтоўнага супраціву.

Малады экспэрт, які мусіў здымаць адбіткі, бегаў вакол і прыгаворваў:

«Ну, усё! Ты папаў! Я нават глядзець на гэта ня буду, як прыйдзе дзядзя Валодзя». Я падумаў, што будуць катаваньні.

«Ну, усё! Ты папаў! Я нават глядзець на гэта ня буду, як прыйдзе дзядзя Валодзя». Я падумаў, што будуць катаваньні.

Зайшоў здаравенны лысы прапаршчык. Відаць, мянушку яму далі таму, што да ўсіх затрыманых ён зьвяртаўся «Эй, дзядзя!». А як да «цёць» зьвяртаўся, я ня ведаю, бо адзіную затрыманую з намі дзяўчыну амаль адразу завялі ўнутр, пасьля я яе ня бачыў.

Міліцыянты пакрыквалі матам

Тое, што мы ў Цэнтральным РУУС, я зразумеў, калі мы пад’яжджалі ў мікрааўтобусе — бачыў раней фатаздымкі будынка. Самі міліцыянты нічога не тлумачылі, не адказвалі на пытаньні, толькі час ад часу пакрыквалі, у тым ліку матам.

Большасьць часу ў РУУС мы правялі ва ўнутраным дворыку. І я, і іншыя былі зьбітыя падчас затрыманьня. Большасьць стаялі на расьцяжцы дагары рукамі, я — у кайданках за сьпінай. Пасьля кайданкі зьнялі. Нікому не дазвалялі схадзіць у прыбіральню. Падвечар пайшоў сьнег.

У мяне была шапка і капюшон, побач са мною стаяў хлопец зь непакрытай галавой. Я незаўважна перадаў яму шапку. Ужо пасьля на судзе я дазнаўся, што гэта той самы Дзяніс Садоўскі — адказны сакратар БХД.

У дворыку нас сьцераглі курсанты, яны самі стаміліся і абыякава ставіліся да таго, калі людзі расслабляліся, апускалі рукі са сьцяны.

Тады выйшаў «дзядзя Валодзя» і крыкнуў:

«А ну, граждане бічы, хобаты ў сьценку ўставілі!»

«А ну, граждане бічы, хобаты ў сьценку ўставілі!»

Пагражаў у кайданкі закаваць.

Урэшце нас пагрузілі ў аўтобус, у кабіну сеў «дзядзя Валодзя» і сказаў, што зараз нас завязуць да мэтро Пушкінская і ўсіх адпусьцяць. Мы калі выяжджалі з РУУС, адзін затрыманы намаляваў на запацелым шкле лічбу «11». Паказаў назіральнікам, якія сачылі звонку, колькі затрыманых засталося. Бо некаторых павыпускалі.

Важна зазначыць, што ў РУУС мяне з пратаколам затрыманьня не азнаёмілі.

Нас прывезьлі не на Пушкінскую, а на Акрэсьціна.

Гэта было каля 20.00 25 сакавіка. Ведаю, бо ў мяне чамусьці не адабралі гадзіньнік.

Суд

Празь дзьве ночы, раніцай 27-га, мяне павезьлі ў суд. Нас сустрэлі аплядысмэнтамі людзі, што сабраліся перад будынкам.

Каля мяне вялі на суд, я сустрэў сваю бабулю, якая прыйшла мяне падтрымаць. І тут я зноў убачыў «дзядзю Валодзю». Я кажу бабулі: «Вось, глядзі, чалавека клічуць „дзядзя Валодзя“, займаецца катаваньнямі ў Цэнтральным РУУС. Запомні яго, калі ласка. Калі зможаш, перадай інфармацыю іншым». «Дзядзя Валодзя» ўсьміхнуўся так нядобра.

Мая судзьдзя — Вікторыя Шабуня, сумнавядомая многім, хто быў асуджаны з палітычных матываў. Я прытрымліваюся той пазыцыі, што пасьля лістападаўскага рэфэрэндуму 1996 году ў краіне існуе брак легальных інстытутаў улады. Сілавыя і судовыя структуры, якія залежаць асабіста ад грамадзяніна Лукашэнкі, я не прызнаю легальнымі. Таму я вырашыў адразу выказаць суду свой поўны недавер і непрызнаньне.

Калі я пачуў «Устаць, суд ідзе!», я ня ўстаў, але на гэта ніхто не адрэагаваў.

Калі я пачуў «Устаць, суд ідзе!», я ня ўстаў, але на гэта ніхто не адрэагаваў.

У кабінэце, апроч судзьдзі, былі сакратар, некалькі канвойных міліцыянтаў, мая бабуля і я.

Калі мяне паклікалі адказваць судзьдзі, я выдаў падрыхтаваную прамову: «Я беларускі дысыдэнт. Я змагаюся супраць жорсткага і цынічнага рэжыму асабістай улады Аляксандра Рыгоравіча Лукашэнкі. Я не прызнаю ўвесь гэты фарс і не зьбіраюся ўдзельнічаць у яго хлусьлівых цырымоніях».

Я крыкнуў «Далоў фальшывы суд!» і «Ганьба рэжымнаму крывасудзьдзю!». Судзьдзя адразу выбегла з кабінэту.

Я крыкнуў «Далоў фальшывы суд!» і «Ганьба рэжымнаму крывасудзьдзю!». Судзьдзя адразу выбегла з кабінэту.

Канваіры: «Што гэта петушок раскукарэкаўся?! Ну ўсё, ты папаў. Ціпер цібе будзет крымінальнае дзела за аскарбленіе суда».

Я маўчу. Хоць і перажываю. Я зрабіў прамову так, каб нікога не абразіць пэрсанальна, але мала што ім на розум прыйдзе. А пасьля вярнулася судзьдзя і заявіла, што маё хадайніцтва па адводу судзьдзі адхіленае. Вось так перакруцілі! Я ніякіх хадайніцтваў не рабіў.

Мяне вярнулі ў вялікую залю ў будынку суду. Туды зайшоў «дзядзя Валодзя». Кажа: «А што ты гэта ты мяне абвінаваціў у нейкіх «катаваньнях»? Я тлумачу на расейскую: «Катаваньні» — «пытки». — «Дзе гэта ты бачыў, што я кагосьці катаваў?» — «Псыхалягічныя катаваньні — таксама катаваньні», — адказваю.

«Дзядзя Валодзя» пытае: «А што гэта мае хлопцы абвінавачваюць цябе ў тым, што ты гей?» Кажу: «Што значыць „абвінавачваюць“, гомасэксуальнасьць — гэта інстынкт, біялёгія, як у гэтым можна абвінавачваць?»

Прачытаў міліцыянту невялікую лекцыю на тэму, што такое гомасэксуальнасьць.

Прачытаў міліцыянту невялікую лекцыю на тэму, што такое гомасэксуальнасьць.

Кажу, што гей-парадамі не займаюся, а шлюб патрэбны зь юрыдычнага пункту гледжаньня. Толькі сужонца пусьцяць у лякарню ці ў турму на спатканьне. Далей спрэчкі не было.

Турма на Акрэсьціна

На Акрэсьціна вярталіся ўтрох, астатнім прысудзілі штрафы. Я атрымаў свае чацьвёра сутак па двух абвінавачаньнях. Гэтым разам ня ў Цэнтар часовага ўтрыманьня, а ў суседні будынак — у Цэнтар ізаляцыі правапарушальнікаў. Там да нас ставіліся значна больш жорстка.

Паводле правілаў там трэба распранацца дагала, прысядаць. Глядзяць, ці ня вываліцца зь цябе што. Калі я распранаўся, зайшоў «дзядзя Валодзя», і сказаў прысутным міліцыянтам: «Ды гэта ж гей!» Ня ведаю, навошта сказаў, але міліцыянты да інфармацыі засталіся абыякавыя.

Гэтым разам у камэры былі Віктар Нікіценка, блогер, Юры Громаў, той самы, што проста тэпці купляў у ЦУМе, журналіст Аляксандар Баразенка, Мікіта Самарын з Горадні, Дзьмітры Сільчанка, Дзьмітры Кавалгін і я.

29 сакавіка нас ператасавалі. Я трапіў у трэцюю камэру. За пару гадзін да выхаду да волю пачытаў газэту «15 сутак».

Выпісалі мне 23 рублі за чацьвёра сутак утрыманьня. Я нічога плаціць не зьбіраюся, як і раней не плаціў штрафы.

Калі выйшаў, разам зь сябрамі і бабуляй пабачыў Дзяніса Садоўскага.

Перад самым выхадам адзін з канваіраў мне сказаў: «Начальства прэсуе нас, а мы прэсуем вас».

Перад самым выхадам адзін з канваіраў мне сказаў: «Начальства прэсуе нас, а мы прэсуем вас».

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG