У чацьвер, 14 красавіка, адбудзецца чарговая «Наўпроставая лінія з Уладзімірам Пуціным»: прэзыдэнт Расеі будзе адказваць на пытаньні жыхароў краіны.
Па выніках бурнага мінулага тыдня самыя вострыя пытаньні Пуціну, верагодна, выглядаюць так: ці належаць яму на самай справе два мільярды даляраў у панамскіх афшорах сяброў расейскага прэзыдэнта, пра якія распавядалася ў «Панама-гейт» — расьсьледаваньні журналісцкага кансорцыюма; і ці азначае стварэньне Нацгвардыі, непасрэдна падпарадкаванай Пуціну, што ён баіцца перавароту.
Расейскі палітоляг і публіцыст Станіслаў Бялкоўскі ў свой час ацэньваў багацьце Ўладзіміра Пуціна ў 40 мільярдаў даляраў, і некалькі паблажліва ставіцца да сумаў, якія прагучалі ў «панамскіх паперах»:
— Па-першае, ацэнка [маёмасьці Пуціна] у 40 мільярдаў долараў была вельмі прыблізнай, ўмоўнай, гэта менавіта экспэртная ацэнка, і яна ставілася да 2007 года. З тых часоў прыйшло амаль 10 гадоў, я не сумняваюся, што актывы, падкантрольныя расейскаму прэзыдэнту, вырасьлі ў некалькі разоў. Што ж тычыцца панамскіх двух мільярдаў, я ў прынцыпе не перакананы, што Ўладзімір Пуцін мае да іх нейкае дачыненьне, усё ж я казаў аб актывах, а не пра жывыя грошах. А тут мы бачым нейкі аб’ём наяўных грошай. Аналізуючы суму зьдзелак, тут хутчэй гаворка ідзе аб дробных мэханізмах і спосабах узбагачэньня прадстаўнікоў атачэньня Пуціна, чым яго самога. Сёньня сума нават у мільярд даляраў для Пуціна сьмяхотная, што ж казаць пра нейкія мільёны, якія зарабляліся на перапродажы туды-сюды акцый «Раснафты».
— На самай справе, цікавы мэханізм раскрыцьця інфармацыі аб зьдзелках ў асяродзьдзі Пуціна. Вось ўзьнікае постаць віялянчэліста Ралдугіна, сябра прэзыдэнта, і калі да яго прыходзяць пагутарыць карэспандэнты, ён не спрабуе адразу ўсё адмаўляць, кажа, што яму трэба разабрацца. То бок тут няма нейкай жалезабэтоннай сьцяны, калі нельга падабрацца да гэтага асяродку Пуціна. Ці азначае гэта, што гэтыя людзі не хаваюцца асабліва, проста ніхто раней не падыходзіў або яны неяк не думалі, што да іх падыдуць?
Ўладзімір Пуцін з гаранта іх інтарэсаў ператварыўся ў патэнтаванага ворага Захаду і тым самым хутчэй постаць, сувязь зь якой можа несьці іх інтарэсам шкоду
— Можа быць, раней яны лічылі, што Ўладзімір Пуцін у палітычным сэнсе шчыльна затуляе іх ад залішняга цікавасьці, таму ім нічога не пагражае. Думаю, што і пасьля сакавіка 2014 году, анэксіі Крыму, пасьля таго як бліжэйшыя сябры і партнэры Ўладзіміра Пуціна, накшталт братоў Ратэнбэргаў, Юрыя Кавальчука, Генадзя Цімчанкі, трапілі пад санкцыі, зараз ужо ніхто так не думае. Але сьвядомасьць пуцінскага атачэньня, як і самога расейскага лідэра, шмат у чым кансьпіралягічна, яны ж лічаць усе падобныя акцыі зьяўленьнем сусьветнай змовы супраць іх і супраць Расеі, яны замацоўваюцца ва ўпэўненасьці, што яны праведныя людзі, якія абараняюць сваю радзіму, а ня проста джэнтэльмэны, якія «наварылі» на блізкасьці да прэзыдэнта за апошнія 15 гадоў. Таму яны, з аднаго боку, баяцца, што актывы іх арыштуюць, а з другога боку, яны не лічаць, што адбываецца нешта катастрафічнае. А адбываецца тое, што і магло адбыцца зь імі ў сытуацыі, калі Ўладзімір Пуцін з гаранта іх інтарэсаў ператварыўся ў патэнтаванага ворага Захаду і тым самым хутчэй постаць, сувязь зь якой можа несьці іх інтарэсам шкоду.
— З аднаго боку, кажуць пра тое, што вакол Пуціна павінен расьці лік неляяльных людзей менавіта таму, што ён зараз замест крыніцы даходаў ператвараецца ў пагрозу даходам ці ўжо нажытаму капіталу. Зь іншага боку, мы бачым, што на самой справе ніякай унутранай фронды ў асяродзьдзі Пуціна, здаецца, няма. З вашага пункту гледжаньня, што адбываецца? Ці можа стварэньне Нацыянальнай гвардыі сапраўды быць, як гэта трактуюць некаторыя, сьведчаньнем таго, што ў асяродзьдзі Пуціна няма адзінства і яму неабходна падпарадкоўваць наўпрост сабе нейкія сілавыя структуры?
— На мой погляд, незадаволенасьць у найбліжэйшым атачэньні Ўладзіміра Пуціна прысутнічае. Жыцьцёвыя стратэгіі большасьці блізкіх сяброў і паплечнікаў Пуціна былі зьвязаны з Захадам ня толькі ў сэнсе разьмяшчэньня там актываў, але і ў сэнсе аховы здароўя, адукацыі, будучыні дзяцей і гэтак далей, а гэта далёка выходзіць за рамкі ўласна эканамічных інтарэсаў. І блізкае атачэньне Пуціна разумее, што пры цяперашнім прэзыдэнце кардынальна адносіны з Захадам ужо не зьменяцца, у гэтым сэнсе прывід палацавага перавароту лунае над Крамлём і пуцінскай рэзыдэнцыяй у Нова-Агарове, пытаньне толькі ў тым, якая магчымая тэхналёгія гэтага перавароту, яна пакуль не сфармуляваная.
выразна ідзе падзел функцый паміж арміяй, якая павінна вырашаць міжнародныя палітычныя задачы, і Нацгвардыяй, якая павінна купіраваць незадаволенасьць ўнутры краіны
Што датычыцца Нацыянальнай гвардыі, то яе стварэньне ніяк не зьвязана з пагрозай палацавага перавароту і зьмяненьнем настрояў у асяродзьдзі Пуціна. Сам плян Нацыянальнай гвардыі выношваўся яшчэ пры Ельцыне, цьвёрды намер ствараць яе Ўладзімірам Пуціным быў прыняты яшчэ ў 2013 годзе, гэта значыць да анэксіі Крыма, задоўга да таго моманту, калі ў адносінах з Захадам зьявілася некаторая трагічная незваротнасьць. І задоўга да моманту, калі Віктар Золатаў (кіраўнік Нацгвардии. — РС) быў перамешчаны з пазыцыі кіраўніка Службы бясьпекі прэзыдэнта на пасаду намесьніка камандуючага ўнутранымі войскамі, што многія нясьпелыя назіральнікі расцанілі тады як паніжэньне, хоць гэта быў толькі трамплін да наступнага павышэньня, тады было ясна, што Нацыянальная гвардыя пачне стварацца. Тут пытаньне не ва ўзаемаадносінах Пуціна зь яго сябрамі, пытаньне ў тым, што Пуціну трэба некалькі паралельных сілавых структур, кожная зь якіх была б ляяльная яму асабіста і магла б у выпадку чаго нэўтралізаваць адна адну. Ўнутраныя войскі ў гэтым сэнсе — паралельныя узброеныя сілы, бо іх колькасьць у бліжэйшы час можа дасягнуць 300 тысяч чалавек... Пры гэтым выразна ідзе падзел функцый паміж арміяй, якая павінна вырашаць міжнародныя палітычныя задачы, і Нацгвардыяй, якая павінна купіраваць незадаволенасьць ўнутры краіны.
