Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Адсутнасьць нацыянальнага футбольнага стадыёну хочуць сьпісаць на Чыжа


Арышт некалі набліжанага да ўладаў бізнэсоўца Юрыя Чыжа паралізаваў практычна ўсе інвэстыцыйныя праекты ягонай кампаніі, уключна з тымі, якія маюць высокі дзяржаўны статус. У прыватнасьці, група кампаніяў «Трайпл» прыпыніла ўдзел у будоўлі нацыянальнага футбольнага стадыёну ў раёне вуліцы Ванеева і Партызанскага праспэкту ў Менску.

Стадыён «Трактар»: маральна і фізычна састарэлы (з сайту менскага «Дынама»)
Стадыён «Трактар»: маральна і фізычна састарэлы (з сайту менскага «Дынама»)

Старшыня Беларускай фэдэрацыі футболу, кіраўнік Банку разьвіцьця Сяргей Румас прызнаў: пэрспэктывы стадыёну ў раёне Менскага трактарнага заводу зноў няпэўныя. Па яго словах, адзін з асноўных удзельнікаў акцыянэрнага таварыства, якое займаецца пытаньнямі будаўніцтва новай арэны, разам зь Менгарвыканкамам і Беларускай фэдэрацыяй футболу, — якраз «Трайпл». Аднак пасьля затрыманьня заснавальніка і нязьменнага кіраўніка шматпрофільнай фірмы работы на аб’екце спаралізаваныя.

Кіраўнік групы кампаніяў «Трайпл» Юры Чыж быў затрыманы 11 сакавіка па падазрэньні ў нясплаце падаткаў. Бізнэсоўцу прад’яўлена абвінавачаньне, ён зьмешчаны пад варту.

Па словах спадара Румаса, цяпер з кіраўніцтвам Менгарвыканкаму абмяркоўваюцца магчымыя шляхі выйсьця з сытуацыі, кардынальнага паляпшэньня ў якой пакуль не прадбачыцца. Пры гэтым ён запэўніў, што дзейны кантракт з праектнай кампаніяй з Кітаю застаецца ў сіле, а значыць, трэба апэратыўна замяніць аднаго зь беларускіх удзельнікаў.

Футбольны экспэрт, кіраўнік інтэрнэт-праекту by.tribuna.com «Трыбуна» Максім Беразінскі перакананы: ваколспартовым функцыянэрам такі расклад толькі на руку — зьявілася магчымасьць перакласьці бясконцыя адтэрміноўкі з пачаткам будаўніцтва на «нядбайнага бізнэсоўца»:

«З улікам фінансавай сытуацыі ў краіне можна зь вялікай пэўнасьцю канстатаваць: грошай на стадыён у бюджэце ня стала задоўга да таго, як у „Трайпла“ здарыліся вядомыя ўсім праблемы. Адпаведна, верагоднасьць таго, што нацыянальны стадыён пачнуць узводзіць бліжэйшым часам, надзвычай нізкая. Пры гэтым „Трайпл“, як кажуць, прыйшоўся вельмі ўдала — узьнікае магчымасьць і тэрміны чарговым разам адкласьці, і ўвогуле сказаць, што мы тут ні пры чым, а ва ўсім вінаватыя Чыж і кампанія».

У ліпені 2014 году Аляксандар Лукашэнка падпісаў указ, якім абгрунтоўваецца праектаваньне і ўзьвядзеньне да канца 2018 году нацыянальнай футбольнай арэны паблізу дзейнага стадыёну «Трактар». Выдаткі на будоўлю не павінны перавысіць 100 мільёнаў эўра, заплянаваная зьмяшчальнасьць — 35 тысяч гледачоў. Летась у лістападзе стала вядома: тэндэр на праект выйгралі кітайцы. Гэта выклікала незадаволенасьць астатніх удзельнікаў, якія западозрылі «закулісную змову». Дарэчы, конкурсны эскіз кітайскай кампаніі, назва якой дагэтуль не агучваецца, так і ня стаў здабыткам галоснасьці.

Праект ад вугорскай кампаніі «4D Architects»
Праект ад вугорскай кампаніі «4D Architects»

У аб’ектыўнасьці тэндэру найперш засумняваліся прадстаўнікі вугорскай кампаніі «4D Architects». За аснову іхняй прапановы быў узяты «сьвежы» стадыён у Дэбрэцэне, які міжнародныя экспэрты прызналі чацьвёртым у сьвеце паводле функцыянальнасьці і вонкавага выгляду. Кошт прапановы — 80 мільёнаў эўра, пры гэтым роля генпадрадчыка перадавалася беларускай кампаніі, што станоўча адбівалася на выдатках. Тым ня меней перавагу аддалі засакрэчанаму кітайскаму варыянту.

Між тым, як кажа Максім Беразінскі, ня так і прынцыпова, хто фармальна фігуруе ў якасьці замежнага праектанта — на тэмпы будаўніцтва гэта наўрад ці паўплывае:

«З кітайцамі таксама ня ўсё ясна, хоць Румас і казаў, што дамова з кампаніяй застаецца ў сіле, будзем працаваць. Гэта сам па сабе ўзор доўгайграючага праекту, вера ў які паступова тухне. Варта нагадаць, што адразу ў нечым былі „вінаватыя“ вугорцы, потым свае ж беларусы, цяпер вось стаўка на кітайцаў. Але калі няма грошай, то няма і справы; тады ўзьнікае куча розных праблемаў і непаразуменьняў. Як на маю думку, усё ўжо больш-менш вызначана — стадыён бліжэйшым часам у Менску ня зьявіцца. Хоць чыноўнікі і ківаюць на ўказ прэзыдэнта, але ўсе мы ведаем: указы і раней неаднаразова карэктаваліся, наўрад ці што перашкаджае перападпісаць яго і гэтым разам».

Стадыён «Дынама» з боку вуліцы Ўльянаўскай
Стадыён «Дынама» з боку вуліцы Ўльянаўскай

Футбольная грамадзкасьць Беларусі мае ўнікальную сытуацыю — амаль пяць гадоў у краіне няма нацыянальнага стадыёну, а галоўная зборная мусіць вандраваць па рэгіёнах.

Адпачатку новы стадыён меркавалася ўзьвесьці за кальцавой дарогай у Шчомысьліцы, але падлічылі, што занадта дорага — лепш прыстасаваць пад гэтыя мэты «Дынама» ў цэнтры гораду. Так і пастанавілі. Але ад таго часу колішняя дынамаўская арэна, дзе традыцыйна праводзіла хатнія сустрэчы каманда Беларусі, зруйнаваная і цяпер больш нагадвае рымскі Калізэй.

У 2012-м Аляксандар Лукашэнка нечакана зьмяніў першапачатковае рашэньне перарабіць легендарны стадыён у чыста футбольны, загадаўшы стварыць тут Нацыянальны алімпійскі цэнтар па лёгкай атлетыцы, а спэцыялізаваны стадыён будаваць у раёне «Трактара». Адпаведна, па чарзе «праляцелі» са сваімі праектнымі прапановамі спачатку вугорцы, потым немцы. Але за наступныя гады «рэканструкцыі» будаўнікі толькі і пасьпелі, што разбурыць унутраную частку. Толькі нядаўна па пэрымэтры вырасьлі пад’ёмныя краіны. Пры гэтым застаецца ўражаньне, што сутнасьць далейшых плянаў, якія ня раз перапісваліся, мала зразумелая нават самім рэалізатарам праекту перабудовы.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG