І камічная (на той момант) фігура Лукашэнкі, і сама палітычная атмасфэра, здавалася, толькі пацьвярджалі маю (і агульную) думку. Калі б хто сказаў, што Беларусь пабачыць пяць прэзыдэнцкіх інаўгурацыяў былога кіраўніка саўгасу, на яго паглядзелі б як на вар’ята.
Рэдактар газэты «Свабода» Ігар Гермянчук казаў мне — «Пасьля Лукі будзе Зянон. Ну, а потым ужо я». У тым Вярхоўным Савеце сапраўды, як жартавалі, кожны чацьвёрты плянаваў стаць прэзыдэнтам.
У маім асяродзьдзі памятаю толькі аднаго чалавека — гэта Жана Літвіна — якая адразу казала адваротнае: «Віталічак, гэта надоўга, гадоў на 10 мінімум».
Я спрабаваў спрачацца зь ёй нават не эмоцыямі, а палітычным аналізам. «Вось у траўні 95-га выберуць новы парлямэнт, і Лукашэнка ж зь ім ніяк не ўжывецца. Ён абавязкова наробіць нешта такое, за што дэпутаты і намэнклятура яго скінуць».
І, у прынцыпе, я меў рацыю — дзеяньні Лукашэнкі прывялі ў лістападзе 96-га да вайны з парлямэнтам і Канстытуцыйным Судом, пачатку працэдуры імпічмэнту. Толькі перамог у той вайне Лукашэнка. Хоць усё магло рэальна скласьціся па-іншаму.
Гэта быў апошні момант, калі ўсё магло скласьціся па-іншаму.
Абраньне Лукашэнкі ў 1994-м падавалася дзіўнай, але часовай анамаліяй на шляху Беларусі да свабоды, дэмакратыі і нацыянальнага Адраджэньня. Нават удзельнікі ягонай каманды лічылі, што ён проста расчысьціць кебічаўскія завалы, правядзе (пад іхнім наглядам) неабходныя першасныя рэформы, — а ўжо потым прыйдзе «нармальны» прэзыдэнт.
Цяпер выглядае, што хутчэй тыя адносна дэмакратычныя і свабодныя тры гады (1991–94) былі «анамаліяй», выключэньнем на вечным шляху беларусаў да «стабільнасьці» і «парадку».
