«Для Беларусі шлях зьмены ўлады праз вуліцу страчаны назаўжды»

Помнік Тарасу Шаўчэнку месьціцца ў ціхім сквэры ў цэнтры Менску. Пасярод працоўнага дня тут асабліва нешматлюдна, але рэдкія мінакі прыпыняюцца пад манумэнтам, каля падножжа якога — чырвоныя кветкі і запаленыя сьвечкі. Марыя Іванаўна кажа, што падзеі ва Ўкраіне — не чужыя і для беларусаў:

«Гэта наша справа, бо нам ад гэтага дастаецца, як нікому — боль. Бо ў нас там і сябры, і знаёмыя, і сваякі. Гісторыя — абсалютна адна. Такі лёс ва Ўкраіны — гэткі смачны кавалачак, і заўсёды ён быў заціснуты паміж імпэрыямі. Таму тут вельмі моцны зьнешні фактар — гэта адна з прычын. Пасьля, як вы ведаеце, вольналюбівыя людзі на поўдзень адпраўляліся — у іх кроў гарачэйшая — яшчэ адзін фактар. Раскол рэлігіяў таксама. А тут асноўнае пытаньне ўсялякай рэвалюцыі — улада і ўласнасьць. І не працоўныя, не шахцёры ўсё гэта пачыналі, а людзі, якія стаялі пры ўладзе. Яны не клапоцяцца пра краіну, а нібыта гэта дойная карова — надаіць больш, і ўсё».

Пра падзеі ў Кіеве некаторыя зь мінакоў разважалі вельмі ахвотна, але адмаўляліся нешта казаць на відэа ці нават пад аўдыёзапіс, патлумачыўшы тым, што працуюць у дзяржаўных установах і асьцерагаюцца перасьледу з боку ўладных структураў. Іншыя ўсё ж выказваліся і перад мікрафонам, але істотна падкарэктаваўшы свае ранейшыя словы, як спадарыня Ірына:

«У тым, што адбываецца ва Ўкраіне, вельмі шкада людзей, простых людзей. Яны ахвяруюць сваімі жыцьцямі, сваімі сем’ямі, а гэта чыесьці сыны і мужы, якія гінуць. Вядома, людзі хочуць жыць лепш, і гэта нармальна, да людзей трэба прыслухоўвацца, а ня жыць толькі для сябе. Магчыма, што гэта адгалоскі савецкага мінулага, калі мы жылі ў такой сытуацыі, што ўсе пытаньні вырашаліся толькі сілай. А ўсё трэба вырашаць мірна і цывілізавана».

Помнік Тарасу Шаўчэнку — побач з будынкам амбасады Ўкраіны, які нічым не нагадвае пра трагічныя падзеі ў Кіеве. Каля ўваходу — міліцэйскі пост, зь якога двое міліцыянтаў пільна сочаць за ўсім, што адбываецца ня толькі вакол будынку дыпляматычнага прадстаўніцтва, але і каля помніка Тарасу Шаўчэнку. У сквэры таксама ўвесь час шпацыруе пераапрануты ў цывільнае сілавік, але да журналістаў і мінакоў міліцыянты не чапляюцца. Спадарыня Кацярына прыйшла да помніка Кабзару з малым сынам, якому годзік, адмыслова каб пакласьці кветкі і запаліць сьвечкі. Украінскія падзеі яна разглядае з пункту гледжаньня іх значэньня для будучыні Беларусі:

«Пасьля Аранжавай рэвалюцыі ва Ўкраіне ўсе спадзяваліся, што калісьці і ў нас гэта можа адбыцца: сьвяточная, радасная зьмена ўлады, як гэта было ва Украіне ў 2004 годзе. І гэта быў такі агеньчык, які даваў надзею. І цяпер разумееш, што для Беларусі такі шлях зьмены ўлады — шляхам вуліцы — страчаны назаўжды. Бо ніводзін палітык ня возьме на сябе адказнасьць клікаць людзей на Плошчу. І гэтая трагедыя зацягнецца на гады».

Сярод тых, хто прыйшоў да помніка Тарасу Шаўчэнку, каб ушанаваць памяць загінулых украінскіх змагароў і выказаць салідарнасьць жывым, адзін з заснавальнікаў партыі БХД Віталь Рымашэўскі. Ён мяркуе, што з украінскіх падзеяў высновы павінны зрабіць і ў Беларусі:

«Кроў мірных дэманстрантаў, безумоўна, на руках Януковіча. Але з маўклівай згоды, зь бясьсільля эўрапейскіх чыноўнікаў, якія фактычна разьвязалі яму рукі, ён адчуў сваю беспакаранасьць і ўжыў гвалт супраць мірных людзей. Апраўданьня таму, што адбываецца, знайсьці немагчыма: калі ў адказ на забойствы Эўразьвяз выказвае спачуваньні, то трэба пазбаўляцца ілюзіяў адносна заходніх дэмакратыяў і разьлічваць на ўласныя сілы, на сілы нашых народаў і бараніць дэмакратыю і нашы народы».

Як паведаміў Віталь Рымашэўскі, БХД заклікае ўсіх неабыякавых людзей прыходзіць да помніка Тарасу Шаўчэнку з кветкамі і сьвечкамі, каб выказаць салідарнасьць з народам Украіны.