Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Беланыцікі і Эўрамайдан


Севярын Квяткоўскі
Севярын Квяткоўскі
Кіты пэрыядычна масава выкідаюцца з акіяну на бераг. Чаму так – ніхто дакладна сказаць ня можа, але факт застаецца фактам. Як праўда і тое, што пасьля актывізацыі падзеяў ва Ўкраіне, «выкідацца на бераг» пачалі карыстальнікі беларускага сеціва.

Калі перакадаваць аналёгію з кітамі на папулярны інтэрнэтны выраз, пачалося «масавае забіваньне сябе аб сьценку».

kosarev: А ў нашым балоце нават трыснягі не калыхнуцца.

Чалавек: Малайцы, украiнцы. У Беларуci гаткае цяжка ўявiць. Ня тыя людзi.

Dzienn: Беларусь. ... да што тут казаць пра Беларусь. І зьбівалі шматкроць, і людзі гінулі ня раз, і ... поўная ў эканоміцы пастаянна. Няма чаго пра Беларусь казаць. А маўчаць колькі можна?

Гэта беланыцікі. Як эўраскептыкі, толькі наадварот – скептыкі ў сярэдзіну сябе і сваёй краіны. Факт посьпеху і шанцу на разьвіцьцё посьпеху ў суседзяў у беланыцікаў выклікае ступар, роспач, а ў некаторых проста адчай:

Yahor Shumski: Якія ж мы, беларусы, нікчэмныя.

Гэтае выказваньне – апатэоз, самы яркі прыклад з цэлага спэктру выказваньняў. Лейтматыў: украінцы могуць, а мы – не. Могуць што?

Siaržuk Holik: Вось калі б пасьля разгону 40-тысячнай Плошчы на наступны дзень выйшла 200 тыс., то магчыма быў бы паход і на Карла-Марла!

Маюцца на ўвазе менскія падзеі 19 сьнежня 2010 году. А пад паходам на Карла-Марла – магчымасьць мітынгаваць пад рэзыдэнцыяй прэзыдэнта на Карла Маркса, 38.

Siaržuk Holik у дадзеным выпадку падаецца мне заўзятарам. Вось Кіеўскае «Дынама» выйшла ў наступны тур кубку Эўропы, а Менскае «Дынама» – не.

***
Ад 1996 году ў Менску падчас апазыцыйных вулічных выступаў увесь час кудысьці хадзілі. Гэта галоўнае адрозьненьне ад кіеўскіх Майданаў, дзе галоўны сэнс быў і ёсьць сабрацца разам, стаяць, зьбіраць усё больш людзей – дэманстраваць салідарнасьць.

Выняткам у нас быў 2006 год, дзе па прыкладзе ўкраінцаў у Менску зрабілі намётавы лягер, але ён так і не аброс крытычнай масай людзей, якіх ня так проста было б разагнаць.

Падзеі 19 сьнежня паказваюць, што ў Беларусі гатовыя жорстка разганяць мірных дэманстрантаў дзясяткамі тысяч. А ва Ўкраіне – не. Не гатовыя, не разганялі, і, дай Бог, ня будуць такога рабіць.

А таму кіеўскі паспаліты чалавек ня ведае, што гэта такое, калі па ўсім цэнтры палююць на людзей, хапаюць з прыпынкаў, з кавярняў і сотнямі развозяць па турмах.

Як адказаў Siaržuk Holik, маючы на ўвазе ўсіх беланыцікаў:

– Можа быць, ня варта ставіць між Украінай і Беларусяй знак роўнасьці, і займацца псыхалягічным мазахізмам? Беларусам для Плошчы трэба ў разы больш адвагі, чым украінцам для Майдану – ганарыся сваімі суайчыньнікамі.

Ці як парыравала іншая інтэрнэт-карыстальніца:

Ula Rymasheuskaja: Калі б украінцы ганьбілі сваіх герояў – іх адвазе не было б адкуль узяцца.

Беларусы і ўкраінцы сапраўды перажываюць адны за адных. Ёсьць частка ўкраінцаў, якая моліцца на Лукашэнку, а частка беларусаў радуюцца, што пры ўладзе Януковіч. Зь іншага боку – людзі, якія перажываюць за нашы Плошчы і Майданы. Цывілізацыйны падзел – як шчыліна на дне акіяну. Нябачны, але ён ёсьць.

Актыўная спэкуляцыя ў расейскіх, а сьледам, малпуючы, і ў беларускіх афіцыёзных СМІ – гэта, нібыта, вялікая прага ўкраінцаў трапіць у Эўразьвяз. Мяркую, пра бюракратычную структуру пад назвай ЭЗ мала хто думае, калі выходзіць на акцыю пратэсту і салідарнасьці. Прага ў нас аднолькавая – пазбавіцца ад саўка і крамля.

А яшчэ ў Беларусі і Ўкраіны ёсьць адрозьненьні. Самае галоўнае, што якім бы ні быў той ці іншы прэзыдэнт Украіны, ён хоча скончыць свой шлях свабодным і заможным чалавекам. Таму яны не зьмяняюць канстытуцыю, і сто разоў думаюць ці разганяць ім пратэсты з соцень тысяч чалавек.

А ў Беларусі ад 1996 году чалавек пайшоў ва-банк, і ўжо да канца жыцьця будзе пад узмоцненай аховай штодня весьці барацьбу за сваю ўладу.

***
Сёлетні пратэст у Кіеве падобны да маўклівых акцыяў з воплескамі ў Менску ў 2011-м. Не маштабам, ня формай, але патрабаваньнем да апазыцыйных лідэраў «не прымазвацца да ініцыятывы з народу».

Такое сабе сьвята непаслухмянства, якое з кожным днём робіцца больш разгубленым. Народ мае права стаміцца ад апазыцыйных лідэраў. Але без самаарганізацыі, і высоўваньня свайго новага, напрыклад, лідэра, ад імя народу няма каму размаўляць з уладай.

Калі ў Беларусі лідэрства дае чалавеку максымальныя шанцы сесьці ў турму, то ва Ўкраіне пакуль што – сесьці за стол перамоваў.

Калі ў Беларусі ўсе грамадзяне – закладнікі аднаго чалавека, то ва Ўкраіне – пакуль закладнікі свайго жаданьня ці нежаданьня.

Беларусы праектуюць кіеўскія падзеі на магчымыя беларускія рэаліі, і падзяляюцца ў меркаваньнях прыблізна як украінцы. Адны проста радуюцца маштабнаму карнавалу ў цэнтры сталіцы. Другія захапляюцца «акцыямі простага дзеяньня» нешматлікіх «баявых атрадаў», трэція суперажываюць мірнай большасьці, якая можа пацярпець ад дзеяньняў міліцыі і ўнутраных войскаў.

Беланыцікі – яны сярод усіх групаў цікаўных і зацікаўленых. «Яны могуць, а мы не». Суайчыньнікі, што канкрэтна: масава выйсьці, ладзіць сьвята, ці акцыі простага дзеяньня?

Ва ўкраінцаў няма адзінага прадстаўніка апазыцыі, але ёсьць як мінімум тры лідэры, якія могуць між сабою дамовіцца, і выступіць супольна. Хай сабе натоўп ім на пачатку казаў «не замінайце», людзі пры ўладзе будуць прыглядацца і прыслухоўвацца – з кім канкрэтна мець справу?

Магчыма, перад тым, як «забівацца аб сьценку», варта паспрабаваць пераняць досьвед украінцаў і аб'яднацца вакол існых ці вылучыць новых лідэраў? Ёсьць стома ад папярэдніх досьведаў, але калі не пачынаць ўсё нанова, зьменаў ня будзе.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG