Дыскусія пачалася з публікацыі на інтэрнэт-сайце «Усходні карэспандэнт» камэнтара Станіслава Шушкевіча, у якім палітык абвінаваціў ініцыятараў «Народнага рэфэрэндуму» ў тым, што яны «перайшлі на бок рэжыму, хочуць жыць у добрых умовах і атрымліваць падтрымку з Захаду, выдаючы сябе за апазыцыю».
У твітэры «Усходняга карэспандэнта» зьявілася спасылка на тэкст артыкулу: «С. Шушкевіч вельмі востра пра беларускую псэўда-апазыцыю: Яны сталі на бок рэжыму. Гэта ганьба!»
Дэпутат польскага Сэйму і старшыня парлямэнцкай групы па Беларусі Робэрт Тышкевіч імкліва зрэагаваў: «Беларускую апазыцыю найбольш аслабляюць унутраныя канфлікты».
Старшыня дэлегацыі па сувязях зь Беларусьсю Філіп Качмарэк адкамэнтаваў:
«Сапраўды, востра».
Дэпутат Эўрапарлямэнту і калега Качмарка па «Грамадзянскай плятформе» Кшыштаф Лісэк, які яшчэ 2 гады таму заяўляў, што «Эўропа больш не дазволіць Лукашэнку сябе падмануць», кпліва затвіціў:
«А ці спадар Шушкевіч нешта канструктыўнуе прапануе акрамя гэтага гаўканьня?»
У дыскусію ўступіла дырэктарка «Белсату» Агнешка Рамашэўска-Гузы: «Не выпадае казаць „гаўканьне“ пра меркаваньне чалавека, які ў два разы за цябе, Кшысю, старэйшы»
І тут жа зьвярнулася да Качмарка: «Факт, што востра. Гэта фрустрацыя. З кожнага боку. Гэтыя ініцыятывы [рэфэрэндум] — таксама хапаньне за саломінку».
Лісэк: «Можа, я і забег наперад. Але ціск скача, калі чую такія бздуры. Сорам і ганьба!»
Рамашэўска: «Крытыка надзвычай экстрымальная — гэта праўда, але і гэтыя ініцыятывы рэфэрэндуму неразумныя»
Качмарэк — Рамашэўскай: «Гэта няпроста і нялёгка. Нашая роля — дапамагаць. А некаторых дылемаў ня вырашым. Я таксама ня бачу шанцаў у ідэі рэфэрэндуму»
Рамашэўска: «Таксама так думаю. Эмоцыяў мне хапае ў польскіх справах»
Качмарэк: Я не пасьпяваю сачыць за ўсімі польскімі спрэчкамі, і не мяркую, што змагу сачыць за беларускімі
Лісэк: Некаторыя павінны ўстрымацца ад атакаў на паплечнікаў з апазыцыі, бо рукі пацірае толькі дыктатар
Рамашэўска: Не павінны так авантурнічаць, але баюся, што гэта таксама пытаньне ўзроўню фрустрацыі
Лісэк: Падзеленая апазыцыя ніколі ня выйграе ніякіх выбараў у Беларусі. Гэта адзінае дакладна:)
Качмарэк: Гэта сапраўды сумна
Лісэк: Дык а ў чым ідэя рэшты апазыцыі?
Рамашэўска: У мяне вялікія сумневы, ці гэтая ідэя можа нешта даць. Я б аддала перавагу працы арганічнай, а не акцыям. Але я не беларуская апазыцыя і стараюся пра гэта памятаць. Натуральна, Шушкевіч у сваіх выказваньнях перагнуў.
Да дыскусіі далучаецца віцэ-старшыня Эўрапейскага парлямэнту Яцэк Пратасевіч.
Пратасевіч: На жаль, вельмі няслушныя ў аналізе і вельмі несправядлівыя ацэнкі Шушкевіча. Горыч. Лічу, што ідэя зьбіраньня подпісаў за рэфэрэндум як спосаб выйсьці да людзей — ажыўляльная. У рэфэрэндуме ідэя ў тым, каб размаўляць пра рэчы, якія ІХ цікавяць.
Рамашэўска: Але людзі ня любяць рабіць рэчы бяз сэнсу. Ведаюць, што рэфэрэндуму ня будзе
Пратасевіч Мэта рэфэрэндуму можа і папулістычная, але людзі любяць вырашаць важныя справы.
Рамашэўска: Можна дабівацца свабодных выбараў. Выйграць цяперашнія — немагчыма.
Пратасевіч: Патрабаваць свабодныя выбары — добра, але варта зрабіць высновы з польскай гісторыі: у 1988 годзе ўлада слабейшая, чым у вас, апазыцыя мацнейшая, Масква ў крызісе, але свабодных выбараў не было ў 1989. Спадзяваньне, што гэтак будзе цяпер у Беларусі — недахоп рэалізму. Апазыцыя ня дзеліцца на «радыкальную» і «канструктыўную», але «рэалістычную» і «не» Рэфэрэндум — гэта дыялёг зь людзьмі, бо за свабодныя выбары на вуліцы ня пойдуць. Рэалізм... Як зьбяруць подпісы, гэта будзе кропка. Дабранач усім, а 4-ай уставаць.
Рамашэўска: Не магу не пагадзіцца, але дыскусія хутчэй пра тое, якая тактыка мае сэнс.
Пратасевіч: Акурат кампанія перад 19 сьнежня 2010 г была беспрэцэдэнтным для Беларусі пэрыядам свабоды. Не хапіла уяўленьня, што трэба рабіць «The Day After» (пасьлязаўтра). Апазыцыі раю пачытаць інтэрвію Rzeczpospolita зь Яраславам Раманчуком.
Рамашэўска: А хто ў Польшчы ў 1988 ведаў дакладна што будзе Day After?.. Ці ты лічыш, што гэта віна апазыцыі, што 19 сьнежня 2010 году так скончылася?
Пратасевіч: Я таксама не хачу сварыцца, бо гэта іх стратэгія, але трэба рабіць высновы. У 2010 годзе частка апазыцыя не хацела ці не змагла прыняць варыянт «эвалюцыйны». А дэманстрацыя ня мела ані пляну, ані мэты, тон задалі правакатары. На жаль, надоўга
У твітэры «Усходняга карэспандэнта» зьявілася спасылка на тэкст артыкулу: «С. Шушкевіч вельмі востра пра беларускую псэўда-апазыцыю: Яны сталі на бок рэжыму. Гэта ганьба!»
Дэпутат польскага Сэйму і старшыня парлямэнцкай групы па Беларусі Робэрт Тышкевіч імкліва зрэагаваў: «Беларускую апазыцыю найбольш аслабляюць унутраныя канфлікты».
Старшыня дэлегацыі па сувязях зь Беларусьсю Філіп Качмарэк адкамэнтаваў:
«Сапраўды, востра».
Дэпутат Эўрапарлямэнту і калега Качмарка па «Грамадзянскай плятформе» Кшыштаф Лісэк, які яшчэ 2 гады таму заяўляў, што «Эўропа больш не дазволіць Лукашэнку сябе падмануць», кпліва затвіціў:
«А ці спадар Шушкевіч нешта канструктыўнуе прапануе акрамя гэтага гаўканьня?»
У дыскусію ўступіла дырэктарка «Белсату» Агнешка Рамашэўска-Гузы: «Не выпадае казаць „гаўканьне“ пра меркаваньне чалавека, які ў два разы за цябе, Кшысю, старэйшы»
І тут жа зьвярнулася да Качмарка: «Факт, што востра. Гэта фрустрацыя. З кожнага боку. Гэтыя ініцыятывы [рэфэрэндум] — таксама хапаньне за саломінку».
Лісэк: «Можа, я і забег наперад. Але ціск скача, калі чую такія бздуры. Сорам і ганьба!»
Рамашэўска: «Крытыка надзвычай экстрымальная — гэта праўда, але і гэтыя ініцыятывы рэфэрэндуму неразумныя»
Качмарэк — Рамашэўскай: «Гэта няпроста і нялёгка. Нашая роля — дапамагаць. А некаторых дылемаў ня вырашым. Я таксама ня бачу шанцаў у ідэі рэфэрэндуму»
Рамашэўска: «Таксама так думаю. Эмоцыяў мне хапае ў польскіх справах»
Качмарэк: Я не пасьпяваю сачыць за ўсімі польскімі спрэчкамі, і не мяркую, што змагу сачыць за беларускімі
Лісэк: Некаторыя павінны ўстрымацца ад атакаў на паплечнікаў з апазыцыі, бо рукі пацірае толькі дыктатар
Рамашэўска: Не павінны так авантурнічаць, але баюся, што гэта таксама пытаньне ўзроўню фрустрацыі
Лісэк: Падзеленая апазыцыя ніколі ня выйграе ніякіх выбараў у Беларусі. Гэта адзінае дакладна:)
Качмарэк: Гэта сапраўды сумна
Лісэк: Дык а ў чым ідэя рэшты апазыцыі?
Рамашэўска: У мяне вялікія сумневы, ці гэтая ідэя можа нешта даць. Я б аддала перавагу працы арганічнай, а не акцыям. Але я не беларуская апазыцыя і стараюся пра гэта памятаць. Натуральна, Шушкевіч у сваіх выказваньнях перагнуў.
Да дыскусіі далучаецца віцэ-старшыня Эўрапейскага парлямэнту Яцэк Пратасевіч.
Пратасевіч: На жаль, вельмі няслушныя ў аналізе і вельмі несправядлівыя ацэнкі Шушкевіча. Горыч. Лічу, што ідэя зьбіраньня подпісаў за рэфэрэндум як спосаб выйсьці да людзей — ажыўляльная. У рэфэрэндуме ідэя ў тым, каб размаўляць пра рэчы, якія ІХ цікавяць.
Рамашэўска: Але людзі ня любяць рабіць рэчы бяз сэнсу. Ведаюць, што рэфэрэндуму ня будзе
Пратасевіч Мэта рэфэрэндуму можа і папулістычная, але людзі любяць вырашаць важныя справы.
Рамашэўска: Можна дабівацца свабодных выбараў. Выйграць цяперашнія — немагчыма.
Пратасевіч: Патрабаваць свабодныя выбары — добра, але варта зрабіць высновы з польскай гісторыі: у 1988 годзе ўлада слабейшая, чым у вас, апазыцыя мацнейшая, Масква ў крызісе, але свабодных выбараў не было ў 1989. Спадзяваньне, што гэтак будзе цяпер у Беларусі — недахоп рэалізму. Апазыцыя ня дзеліцца на «радыкальную» і «канструктыўную», але «рэалістычную» і «не» Рэфэрэндум — гэта дыялёг зь людзьмі, бо за свабодныя выбары на вуліцы ня пойдуць. Рэалізм... Як зьбяруць подпісы, гэта будзе кропка. Дабранач усім, а 4-ай уставаць.
Рамашэўска: Не магу не пагадзіцца, але дыскусія хутчэй пра тое, якая тактыка мае сэнс.
Пратасевіч: Акурат кампанія перад 19 сьнежня 2010 г была беспрэцэдэнтным для Беларусі пэрыядам свабоды. Не хапіла уяўленьня, што трэба рабіць «The Day After» (пасьлязаўтра). Апазыцыі раю пачытаць інтэрвію Rzeczpospolita зь Яраславам Раманчуком.
Рамашэўска: А хто ў Польшчы ў 1988 ведаў дакладна што будзе Day After?.. Ці ты лічыш, што гэта віна апазыцыі, што 19 сьнежня 2010 году так скончылася?
Пратасевіч: Я таксама не хачу сварыцца, бо гэта іх стратэгія, але трэба рабіць высновы. У 2010 годзе частка апазыцыя не хацела ці не змагла прыняць варыянт «эвалюцыйны». А дэманстрацыя ня мела ані пляну, ані мэты, тон задалі правакатары. На жаль, надоўга