Апошнія гады ўсё больш у пошце «Свабоды» лістоў, аўтары якіх зьвяртаюць увагу на маштабы п’янства і алькагалізму ў Беларусі. Асабліва пакутуе ад гэтай бяды вёска. Высокапастаўленыя чыноўнікі, уключна з Аляксандрам Лукашэнкам, калі заходзіць размова пра гэта, звычайна абмяжоўваюцца агульнымі развагамі ды крытыкай на адрас антыалькагольнай кампаніі, якую спрабаваў праводзіць у сярэдзіне 80-х гадоў у СССР Міхаіл Гарбачоў. Маўляў, досьвед быў няўдалы. Калі абмяжуем продаж гарэлкі, людзі пачнуць піць розныя сурагаты ды вырабляць самагон. Тым часам гарэлка і пладова-ягаднае віно ў Беларусі працягваюць заставацца таннымі і агульнадаступнымі, а алькагалізм набывае маштабы эпідэміі.
З аднаго зь лістоў на гэтую тэму пачну сёньняшнюю размову. Вось што піша пра алькагалізацыю сваёй вёскі наш даўні сябар Мікалай Бусел зь вёскі Пружынішчы Акцябрскага раёну:
«Пра цяперашні масавы алькагалізм можна багата казаць. Я ня раз чуў меркаваньне, што дзяржава даўно і наўмысна спойвае людзей.
От узяць наш па плешку непэрспэктыўны край. У нашу вёску, як найнеабходнейшы прадукт, адразу пасьля Новага году прывезьлі мо сорак скрынак „чарніла“: амаль па скрынцы на душу.
Што ж выйшла з такіх „клопатаў“? Дарваўшыся да таннага пойла, тутэйшыя работнікі панапіваліся і не пайшлі на працу на фэрму. У цяперашнім калгасе, які колісь насіў імя „1 Мая“, практычна няма нікога, каго б міліцыя не пазбаўляла трактарных правоў. Але некаму ж працаваць трэба. То з маўклівай згоды начальства, заплюшчыўшы вочы, гэтых экс-трактарыстаў ізноў саджаюць на які-небудзь трактар ці пагрузчык. І такі чалавек працуе, цундзіць „чарніла“ ў працоўны час, яго ізноў ловяць і праганяюць. І саджаюць іншага, і гісторыя ізноў паўтараецца. Гэта кашмар!
Адзін брыгадзір на гэта сказаў: „Лукашэнка ўсіх ператруціць гідролізам“. А калі адна з жанок у краме папракнула нейкую начальніцу з Акцябрскага райспажыўгандлю („Навошта вы прыперлі такую процьму пойла?“), тая маўчала, бо як разумна і ўцямна можна апраўдаць такі алькагольны прэсінг на бедны народ?» — піша ў сваім лісьце на «Свабоду» Мікалай Бусел зь вёскі Пружынішчы Акцябрскага раёну. — Ужо не мужыкі, а жанкі, былыя даяркі з прафэсійнай хваробай «хранічны запой», амаль у пеўні соўгаюцца па хатах, просячы хоць чаго-небудзь алькагольнага глыкануць, хоць карвалолу, хоць валяр’янкі, хоць мурашынага сьпірту. У крамах пойла даюць нават на сьпіс.
Вы ж бачыце, бедным начальнікам — 50% падвышка заробкаў, а народу — 20% рост цэн на ўсё плюс ачмурэньне ад пуза.
Дык ці ж можна вінаваціць моцна люд за п’янства, калі ўлада цынічна правакуе яго?
Заробак у тутэйшага люду — ад паўтара да двух мільёнаў рублёў. Гэта — хімэрычны даход, зь якога нічога ня выкраіш, акрамя як на самае неабходнае — агіднае казённае пойла.
Дык чаму вашы спэцкары ня сходзяць у шоп-туры на дэгустацыю ў пойлавыя склепы, не раскажуць сакрэты пойларобства, вытворчыя і творчыя пляны хімічнага вынішчэньня народа?
Што не дарабілі Гімлер і Гарбачоў, тое пасьпяхова робіць Аляксандар Рыгоравіч, зьняўшы ўсякае табу з нашага легендарнага мафіёзнага «чарніла», правільней — перавёўшы Беларусь у постчарнільную, пойлавую фармацыю. (Знаўцы і аматары з тугой успамінаюць тое збольшага натуральнае «чарніла», асабліва народна-патрыятычна-папулярныя цэны на яго)«.
Якраз нядаўна, спадар Мікалай, нашы магілёўскі і гомельскі карэспандэнты хадзілі па вінна-гарэлачных крамах і ў сваіх рэпартажах падрабязна распавялі пра асартымэнт пладова-ягадных вінаў, якія ў народзе называюць «чарнілам». Зьвярталіся мы да гэтай тэмы 11 студзеня — у сувязі з тым, што напрыканцы мінулага году прэм’ер-міністар Міхаіл Мясьніковіч абяцаў з 1 студзеня спыніць выраб такіх напояў. Меркавалася, што замест іх вінзаводы пачнуць вырабляць больш якасныя, «палепшаныя» віны.
Ці выканана гэтае рашэньне? Выявілася, што і ў Гомелі, і ў Магілёве, і паўсюль па Беларусі ў крамах па-ранейшаму гандлююць гэтымі алькагольнымі сурагатамі, кошт якіх вагаецца ў межах 12–16 тысяч рублёў за паўлітра. Якасьць гэтай вадкасьці выклікае вялікі сумнеў нават у параўнаньні з тым морам «чарніла», у якім патанаў брэжнеўскі Савецкі Саюз у 70-я гады мінулага стагодзьдзя. Тады, прынамсі, вінзаводы ня мелі (а таму не маглі выкарыстоўваць) рознага кшталту хімічных фарбавальнікаў, араматызатараў ды кансэрвантаў.
Якасьць таго, што прадаецца ў беларускіх харчовых крамах ды шапіках, турбуе і іншую нашу слухачку — Леанарду Роменскую з Маладэчна. У сваім лісьце на «Свабоду» яна піша:
«Трэба вам шукаць і знаходзіць такія тэмы, якія па-сапраўднаму непакояць людзей. Вось, напрыклад, труцяць нашых людзей усялякімі незразумелымі прадуктамі з рознай хіміяй. Хто ведае, чым гандлюе той прадпрымальнік у сваім шапіку, а то і проста зь зямлі, з асфальту? Раней за спэкуляцыю ў турму саджалі. А цяпер гэтыя асобы — не злачынцы і злодзеі, а — бізнэсмэны, зарабляюць вялікія грошы на простых людзях.
Ці вось яшчэ адна тэма. Увосень як толькі ня хваляцца ўлады багатым ураджаем. Маўляў, ніколі столькі зерня мы ня мелі, нейкія нечуваныя мільёны тон. З гэтай нагоды паўсюль — гульбішчы, песьні, танцы, „Дажынкі“ з раздачай розных багатых падарункаў. А што маем у выніку? Хлеб даражэе амаль кожны дзень, і ўжо ня кожнаму і не заўсёды ён па кішэні. Раней ураджаі былі не такія вялікія. А хлеб у любой савецкай сталоўцы быў бясплатны, і галодны чалавек заўсёды мог узяць кавалак хлеба. І не было столькі бамжоў ды кінутых дзяцей... Многае можна ўспамінаць, але ўсё, вядома, не апішаш».
Бясплатнага хлеба ў савецкіх сталоўках ня памятаю. Падчас майго студэнцтва, у 80-я гады, кавалак хлеба ў сталоўцы каштаваў адну капейку. Гэта, вядома, было вельмі танна і агульнадаступна. Зрэшты, студэнты 60-х згадваюць, што ў іх час за хлеб у сталоўках, сапраўды, не плацілі ўвогуле. Тады, адрозна ад цяперашняй Беларусі, таннай была ежа, а ня выпіўка. Сёньня абед у менскай сталоўцы каштуе прыблізна столькі ж, колькі бутэлька гарэлкі. У 80-я бутэлька гарэлкі каштавала 10 рублёў: на такія грошы студэнт мог пракарміцца амаль тыдзень. Суадносячы гэтыя факты і лічбы, міжволі задаеш сабе пытаньне: якую ж мэту ставіць цяперашняя ўлада такой цэнавай палітыкай: каб не было галодных — ці каб не было цьвярозых?
...Што да вашых, спадарыня Леанарда, заўвагаў пра бізнэсоўцаў, якіх вы называеце спэкулянтамі. Бяз гэтых, так бы мовіць, «спэкулянтаў» мы сёньня працягвалі б стаяць у чэргах па самае неабходнае — мяса, каўбасу, імпартны абутак, адзеньне... Згадайце савецкі час: чаго тады ўдосталь было ў дзяржаўных крамах? Хіба толькі таго ж хлеба. Усё астатняе — ці з-пад прылаўка, ці пасьля стаяньня ў даўжэзных чэргах. Што да якасьці цяперашніх тавараў, якія прадаюцца на рынках... Вядома, не выпадае спадзявацца, што за маленькія грошы можна набыць высакаякасную фірмовую рэч. Хоць, зрэшты, і для прыватных прадпрымальнікаў, і для дзяржаўнага гандлю дзейнічаюць адны і тыя ж санітарныя і гігіенічныя нормы. І ёсьць адмысловыя службы, якія павінны сачыць, каб на рынку і ў краме не гандлявалі небясьпечнымі для здароўя прадуктамі.
У аглядзе пошты 16 студзеня прагучаў ліст Аляксея Паўловіча з Горадні пра занядбаны стан беларускай мовы, у якім аўтар, у прыватнасьці, усклікаў: «Знайдзіце хоць адну краіну ў сьвеце, дзе прэзыдэнт гэтак жа, як у Беларусі, ня ведае мовы карэннага насельніцтва». Я на гэта запярэчыў слухачу, што прэзыдэнт Лукашэнка беларускую мову ведае. Па-беларуску вучыўся некалі ў школе, чуў мову ў маленстве ад маці і аднавяскоўцаў. Іншая справа, што гэтай мовай ён амаль ніколі не карыстаецца. На тое ёсьць шмат прычынаў. І галоўная зь іх, хутчэй за ўсё, — не ягонае асабістае стаўленьне да беларускай мовы. Лукашэнка размаўляе так, як большасьць беларускага насельніцтва. Калі б гэтая большасьць гаварыла інакш ці інакш рэагавала на мову свайго прэзыдэнта — то зусім іншай была б і моўная палітыка ў Беларусі.
Гэты мой адказ дужа не спадабаўся іншаму нашаму слухачу — Валерыю Грыцуку зь Менску. У сваім лісьце на «Свабоду» ён піша:
«Што гэта вы, спадар Валянцін, такое ляпнулі? Можа, вас напалохалі? Ці тэлефанаваў «товарищ майор»?
Па-першае, ніякі Лукашэнка не «прэзыдэнт», бо ня выбраны . Ёсьць іншыя афіцыйныя «лэйблы» для яго.
Па-другое, мову ён дрэнна ведае: апошняя прэс-канфэрэнцыя гэта лішні раз пацьвердзіла.
Трэцяе — пра ягонае асабістае стаўленьне да беларускай мовы. Тут усё абсалютна наадварот. Ён зьневажае нашу Мову і грэбуе ёй. Гэта ж ён сказаў аб беларускай мове — «...ничего разумного нельзя выразить на этом языке...»
І, нарэшце, пра стаўленьне большасьці грамадзтва да мовы, пра тое, што іншай была б і моўная палітыка ў Беларусі, каб па-іншаму ставіліся да гэтай праблемы людзі. Так яно так, ды ня вельмі... Беларусы — гэта паганцы, а ідал для іх — начальнік. Як начальнік скажа — так беларусы і робяць. Таму, каб галоўны начальнік «загаварыў», — загаварылі б празь месяц усе беларусы.
Як ні дзіўна, але кіргізы і казахі таксама ня вельмі хочуць карыстацца сваімі мовамі, але іх начальнікі патрабуюць ад іх мову. (Я цяпер нават зьбіраю на гэты конт цікавыя факты).
Я, спадар Валеры, не сьцьвярджаў, што Лукашэнка ДОБРА ведае беларускую мову. Але тое, што ён яе ВЕДАЕ і што пры жаданьні для пераходу на яе яму б спатрэбілася вельмі няшмат часу — наконт гэтага ў мяне сумневу няма.
Пра «беларусаў-паганцаў», у якіх нібыта замест ідала — начальнік... Вельмі спрэчнае сьцьвярджэньне. Апошнім часам у побытавых нефармальных зносінах ад ніводнага суайчыньніка ня чуў ня тое што захапленьня начальствам ці ідалапаклонства перад начальніцкім прыкладам — нават добрага слова на той адрас...
І, нарэшце, пра тое, ці варта называць Лукашэнку прэзыдэнтам. Мяркую, спадар Валер, што вы, як і 99 працэнтаў іншых беларускіх грамадзянаў, ня будзеце спрачацца з тым, што гэтую пасаду ў Беларусі займае менавіта грамадзянін Лукашэнка. А ўжо тое, якім чынам ён яе заняў, ці адпавядае гэта Канстытуцыі і дэмакратычным нормам, ці былі прэзыдэнцкія выбары справядлівымі і сумленнымі, ці прызнаныя іхнія вынікі на Захадзе і на Ўсходзе — асобныя вялікія тэмы. І гэты агляд, і гэты ліст — зусім не пра тое.
Дзякуй усім, хто знайшоў час для ліста на «Свабоду». З вамі быў Валянцін Жданко. Пішыце нам, адрас ранейшы: Менск-5, паштовая скрынка 111.
Праграма «Паштовая скрынка 111» выходзіць у эфір кожную сераду.
Аўтару можна пісаць на адрас zdankov_rs@tut.by
З аднаго зь лістоў на гэтую тэму пачну сёньняшнюю размову. Вось што піша пра алькагалізацыю сваёй вёскі наш даўні сябар Мікалай Бусел зь вёскі Пружынішчы Акцябрскага раёну:
«Пра цяперашні масавы алькагалізм можна багата казаць. Я ня раз чуў меркаваньне, што дзяржава даўно і наўмысна спойвае людзей.
От узяць наш па плешку непэрспэктыўны край. У нашу вёску, як найнеабходнейшы прадукт, адразу пасьля Новага году прывезьлі мо сорак скрынак „чарніла“: амаль па скрынцы на душу.
Што ж выйшла з такіх „клопатаў“? Дарваўшыся да таннага пойла, тутэйшыя работнікі панапіваліся і не пайшлі на працу на фэрму. У цяперашнім калгасе, які колісь насіў імя „1 Мая“, практычна няма нікога, каго б міліцыя не пазбаўляла трактарных правоў. Але некаму ж працаваць трэба. То з маўклівай згоды начальства, заплюшчыўшы вочы, гэтых экс-трактарыстаў ізноў саджаюць на які-небудзь трактар ці пагрузчык. І такі чалавек працуе, цундзіць „чарніла“ ў працоўны час, яго ізноў ловяць і праганяюць. І саджаюць іншага, і гісторыя ізноў паўтараецца. Гэта кашмар!
Адзін брыгадзір на гэта сказаў: „Лукашэнка ўсіх ператруціць гідролізам“. А калі адна з жанок у краме папракнула нейкую начальніцу з Акцябрскага райспажыўгандлю („Навошта вы прыперлі такую процьму пойла?“), тая маўчала, бо як разумна і ўцямна можна апраўдаць такі алькагольны прэсінг на бедны народ?» — піша ў сваім лісьце на «Свабоду» Мікалай Бусел зь вёскі Пружынішчы Акцябрскага раёну. — Ужо не мужыкі, а жанкі, былыя даяркі з прафэсійнай хваробай «хранічны запой», амаль у пеўні соўгаюцца па хатах, просячы хоць чаго-небудзь алькагольнага глыкануць, хоць карвалолу, хоць валяр’янкі, хоць мурашынага сьпірту. У крамах пойла даюць нават на сьпіс.
Вы ж бачыце, бедным начальнікам — 50% падвышка заробкаў, а народу — 20% рост цэн на ўсё плюс ачмурэньне ад пуза.
Дык ці ж можна вінаваціць моцна люд за п’янства, калі ўлада цынічна правакуе яго?
Заробак у тутэйшага люду — ад паўтара да двух мільёнаў рублёў. Гэта — хімэрычны даход, зь якога нічога ня выкраіш, акрамя як на самае неабходнае — агіднае казённае пойла.
Дык чаму вашы спэцкары ня сходзяць у шоп-туры на дэгустацыю ў пойлавыя склепы, не раскажуць сакрэты пойларобства, вытворчыя і творчыя пляны хімічнага вынішчэньня народа?
Што не дарабілі Гімлер і Гарбачоў, тое пасьпяхова робіць Аляксандар Рыгоравіч, зьняўшы ўсякае табу з нашага легендарнага мафіёзнага «чарніла», правільней — перавёўшы Беларусь у постчарнільную, пойлавую фармацыю. (Знаўцы і аматары з тугой успамінаюць тое збольшага натуральнае «чарніла», асабліва народна-патрыятычна-папулярныя цэны на яго)«.
Якраз нядаўна, спадар Мікалай, нашы магілёўскі і гомельскі карэспандэнты хадзілі па вінна-гарэлачных крамах і ў сваіх рэпартажах падрабязна распавялі пра асартымэнт пладова-ягадных вінаў, якія ў народзе называюць «чарнілам». Зьвярталіся мы да гэтай тэмы 11 студзеня — у сувязі з тым, што напрыканцы мінулага году прэм’ер-міністар Міхаіл Мясьніковіч абяцаў з 1 студзеня спыніць выраб такіх напояў. Меркавалася, што замест іх вінзаводы пачнуць вырабляць больш якасныя, «палепшаныя» віны.
Ці выканана гэтае рашэньне? Выявілася, што і ў Гомелі, і ў Магілёве, і паўсюль па Беларусі ў крамах па-ранейшаму гандлююць гэтымі алькагольнымі сурагатамі, кошт якіх вагаецца ў межах 12–16 тысяч рублёў за паўлітра. Якасьць гэтай вадкасьці выклікае вялікі сумнеў нават у параўнаньні з тым морам «чарніла», у якім патанаў брэжнеўскі Савецкі Саюз у 70-я гады мінулага стагодзьдзя. Тады, прынамсі, вінзаводы ня мелі (а таму не маглі выкарыстоўваць) рознага кшталту хімічных фарбавальнікаў, араматызатараў ды кансэрвантаў.
Якасьць таго, што прадаецца ў беларускіх харчовых крамах ды шапіках, турбуе і іншую нашу слухачку — Леанарду Роменскую з Маладэчна. У сваім лісьце на «Свабоду» яна піша:
«Трэба вам шукаць і знаходзіць такія тэмы, якія па-сапраўднаму непакояць людзей. Вось, напрыклад, труцяць нашых людзей усялякімі незразумелымі прадуктамі з рознай хіміяй. Хто ведае, чым гандлюе той прадпрымальнік у сваім шапіку, а то і проста зь зямлі, з асфальту? Раней за спэкуляцыю ў турму саджалі. А цяпер гэтыя асобы — не злачынцы і злодзеі, а — бізнэсмэны, зарабляюць вялікія грошы на простых людзях.
Ці вось яшчэ адна тэма. Увосень як толькі ня хваляцца ўлады багатым ураджаем. Маўляў, ніколі столькі зерня мы ня мелі, нейкія нечуваныя мільёны тон. З гэтай нагоды паўсюль — гульбішчы, песьні, танцы, „Дажынкі“ з раздачай розных багатых падарункаў. А што маем у выніку? Хлеб даражэе амаль кожны дзень, і ўжо ня кожнаму і не заўсёды ён па кішэні. Раней ураджаі былі не такія вялікія. А хлеб у любой савецкай сталоўцы быў бясплатны, і галодны чалавек заўсёды мог узяць кавалак хлеба. І не было столькі бамжоў ды кінутых дзяцей... Многае можна ўспамінаць, але ўсё, вядома, не апішаш».
Бясплатнага хлеба ў савецкіх сталоўках ня памятаю. Падчас майго студэнцтва, у 80-я гады, кавалак хлеба ў сталоўцы каштаваў адну капейку. Гэта, вядома, было вельмі танна і агульнадаступна. Зрэшты, студэнты 60-х згадваюць, што ў іх час за хлеб у сталоўках, сапраўды, не плацілі ўвогуле. Тады, адрозна ад цяперашняй Беларусі, таннай была ежа, а ня выпіўка. Сёньня абед у менскай сталоўцы каштуе прыблізна столькі ж, колькі бутэлька гарэлкі. У 80-я бутэлька гарэлкі каштавала 10 рублёў: на такія грошы студэнт мог пракарміцца амаль тыдзень. Суадносячы гэтыя факты і лічбы, міжволі задаеш сабе пытаньне: якую ж мэту ставіць цяперашняя ўлада такой цэнавай палітыкай: каб не было галодных — ці каб не было цьвярозых?
...Што да вашых, спадарыня Леанарда, заўвагаў пра бізнэсоўцаў, якіх вы называеце спэкулянтамі. Бяз гэтых, так бы мовіць, «спэкулянтаў» мы сёньня працягвалі б стаяць у чэргах па самае неабходнае — мяса, каўбасу, імпартны абутак, адзеньне... Згадайце савецкі час: чаго тады ўдосталь было ў дзяржаўных крамах? Хіба толькі таго ж хлеба. Усё астатняе — ці з-пад прылаўка, ці пасьля стаяньня ў даўжэзных чэргах. Што да якасьці цяперашніх тавараў, якія прадаюцца на рынках... Вядома, не выпадае спадзявацца, што за маленькія грошы можна набыць высакаякасную фірмовую рэч. Хоць, зрэшты, і для прыватных прадпрымальнікаў, і для дзяржаўнага гандлю дзейнічаюць адны і тыя ж санітарныя і гігіенічныя нормы. І ёсьць адмысловыя службы, якія павінны сачыць, каб на рынку і ў краме не гандлявалі небясьпечнымі для здароўя прадуктамі.
У аглядзе пошты 16 студзеня прагучаў ліст Аляксея Паўловіча з Горадні пра занядбаны стан беларускай мовы, у якім аўтар, у прыватнасьці, усклікаў: «Знайдзіце хоць адну краіну ў сьвеце, дзе прэзыдэнт гэтак жа, як у Беларусі, ня ведае мовы карэннага насельніцтва». Я на гэта запярэчыў слухачу, што прэзыдэнт Лукашэнка беларускую мову ведае. Па-беларуску вучыўся некалі ў школе, чуў мову ў маленстве ад маці і аднавяскоўцаў. Іншая справа, што гэтай мовай ён амаль ніколі не карыстаецца. На тое ёсьць шмат прычынаў. І галоўная зь іх, хутчэй за ўсё, — не ягонае асабістае стаўленьне да беларускай мовы. Лукашэнка размаўляе так, як большасьць беларускага насельніцтва. Калі б гэтая большасьць гаварыла інакш ці інакш рэагавала на мову свайго прэзыдэнта — то зусім іншай была б і моўная палітыка ў Беларусі.
Гэты мой адказ дужа не спадабаўся іншаму нашаму слухачу — Валерыю Грыцуку зь Менску. У сваім лісьце на «Свабоду» ён піша:
«Што гэта вы, спадар Валянцін, такое ляпнулі? Можа, вас напалохалі? Ці тэлефанаваў «товарищ майор»?
Па-першае, ніякі Лукашэнка не «прэзыдэнт», бо ня выбраны . Ёсьць іншыя афіцыйныя «лэйблы» для яго.
Па-другое, мову ён дрэнна ведае: апошняя прэс-канфэрэнцыя гэта лішні раз пацьвердзіла.
Трэцяе — пра ягонае асабістае стаўленьне да беларускай мовы. Тут усё абсалютна наадварот. Ён зьневажае нашу Мову і грэбуе ёй. Гэта ж ён сказаў аб беларускай мове — «...ничего разумного нельзя выразить на этом языке...»
І, нарэшце, пра стаўленьне большасьці грамадзтва да мовы, пра тое, што іншай была б і моўная палітыка ў Беларусі, каб па-іншаму ставіліся да гэтай праблемы людзі. Так яно так, ды ня вельмі... Беларусы — гэта паганцы, а ідал для іх — начальнік. Як начальнік скажа — так беларусы і робяць. Таму, каб галоўны начальнік «загаварыў», — загаварылі б празь месяц усе беларусы.
Як ні дзіўна, але кіргізы і казахі таксама ня вельмі хочуць карыстацца сваімі мовамі, але іх начальнікі патрабуюць ад іх мову. (Я цяпер нават зьбіраю на гэты конт цікавыя факты).
Я, спадар Валеры, не сьцьвярджаў, што Лукашэнка ДОБРА ведае беларускую мову. Але тое, што ён яе ВЕДАЕ і што пры жаданьні для пераходу на яе яму б спатрэбілася вельмі няшмат часу — наконт гэтага ў мяне сумневу няма.
Пра «беларусаў-паганцаў», у якіх нібыта замест ідала — начальнік... Вельмі спрэчнае сьцьвярджэньне. Апошнім часам у побытавых нефармальных зносінах ад ніводнага суайчыньніка ня чуў ня тое што захапленьня начальствам ці ідалапаклонства перад начальніцкім прыкладам — нават добрага слова на той адрас...
І, нарэшце, пра тое, ці варта называць Лукашэнку прэзыдэнтам. Мяркую, спадар Валер, што вы, як і 99 працэнтаў іншых беларускіх грамадзянаў, ня будзеце спрачацца з тым, што гэтую пасаду ў Беларусі займае менавіта грамадзянін Лукашэнка. А ўжо тое, якім чынам ён яе заняў, ці адпавядае гэта Канстытуцыі і дэмакратычным нормам, ці былі прэзыдэнцкія выбары справядлівымі і сумленнымі, ці прызнаныя іхнія вынікі на Захадзе і на Ўсходзе — асобныя вялікія тэмы. І гэты агляд, і гэты ліст — зусім не пра тое.
Дзякуй усім, хто знайшоў час для ліста на «Свабоду». З вамі быў Валянцін Жданко. Пішыце нам, адрас ранейшы: Менск-5, паштовая скрынка 111.
Праграма «Паштовая скрынка 111» выходзіць у эфір кожную сераду.
Аўтару можна пісаць на адрас zdankov_rs@tut.by
