СТАА «Завод вінаградных він „Дыяніс“» афіцыйна перайменаваны ў завод «Бульбашъ». Пра гэта паведамляе прэс-служба прадпрыемства. Як цяпер быць з гэтай назвай, карэспандэнтка Радыё Свабода высьвятляла ў рэклямных экспэртаў.
«Зараз гэтае слова стала сяброўскай мянушкай. На жаль, сваёй актыўнасьцю кампанія «Бульбашъ» гэтага дамаглася, — лічыць кансультант па рэкляме Юлія Ляшкевіч.
Ня тое каб ужо позна было змагацца супраць «бульбаша», кажа Юлія. Але цяпер для гэтага трэба нашмат болей намаганьняў, чым тады, калі бойка толькі пачыналася.
Завод «Дыяніс» працуе з 2003 году. Назва «Бульбашъ» выклікала неадназначную рэакцыю грамадзкасьці. Былы палітвязень Сяргей Каваленка яшчэ з 2008 году судзіўся з «Дыянісам», даводзячы, што слова «бульбашъ» абражае ягоную нацыянальную годнасьць. А кампанія ў гэты час разьвівалася і набывала моц.
Рэкляма «Бульбаш-холу» ля Курапатаў, кастрычнік 2012
Спрэчкі вакол назвы разгарэліся наноў, калі стала вядома пра будаўніцтва «Бульбашъ-хола» ў Курапатах. Людзі пратэставалі ня толькі супраць пабудовы, але і супраць ганебнай, як яны лічаць, назвы. Назву забаўляльны комплекс «Бульбашъ-хол», магчыма, зьмяніў. Дый само ягонае адкрыцьцё ўжо пад пытаньнем. Усё гэта — заслуга грамадзкасьці.
А вось мянушка «бульбаш» можа прычапіцца да нас назаўжды. «Насамрэч слова „бульбаш“ крыўднае шмат для каго, — апавядае Юлія. — Але кампанія так падае гэты вобраз, што для пэўнай часткі грамадзтва ён страціў негатыўную канатацыю. Нельга казаць, што гэтыя людзі не паважаюць сябе». Высновы вядомай рэклямісткі пацьвярджае нават апытаньне Радыё Свабода на вуліцах Менску.
Ці праз рэклямныя кампаніі сапраўды можна ўплываць на грамадзкую сьвядомасьць? Так, кажа Ляшкевіч. І прыводзіць у прыклад слова «мянты»: «Была вельмі абразьлівая назва для міліцыянтаў. А ў Расеі МУС замовіў сэрыял „Мянты“, дзе вельмі пазытыўныя героі. І слова „мянты“ робіцца ўжо свойскім».
Так і з «бульбашом»:
«Людзі бачаць ня самую горшую этыкетку, мужыка ў плеценым капелюшы, бачаць якасную рэкляму па тэлевізары. Падтрымліваюцца спонсарскія мерапрыемствы, робіцца якасны кантэнт. Трэба разумець, што такая праца нікуды не сыходзіць», — робіць выснову Юлія Ляшкевіч.
«Безгустоўная, кічавая назва, і дызайн кандовы», — кажа Міхал Анемпадыстаў, мастак і дызайнэр. Міхала абражае і слова «бульбаш», і засмучае сама марка.
Праўда, кажа Міхал, адна толькі назва прадукту нічога не вырашае:
Пакупнік ужо ня думае, купляць яму „Бульбашъ“ ці не. Ён ужо думае, які зь дзесяіці „бульбашоў“ яму купіць
«Мы ня ведаем, што дазволіла ім заставіць гэтай прадукцыяй усю Беларусь. У іх жа не адзін „бульбаш“, а цэлая лінейка прадуктаў. Таму пакупнік ужо ня думае, купляць яму „Бульбашъ“ ці не. Ён ужо думае, які зь дзесяіці „бульбашоў“ яму купіць».
На жаль, цяпер ужо «Бульбашъ» — частка нашай культуры, — робіць сумную выснову Анемпадыстаў.
Украінскае кансалтынгавае агенцтва MPP Consulting робіць рэйтынг 100 самых дарагіх беларускіх брэндаў.
«Бульбашъ» у ім на чацьвёртым месцы. А ўласна беларускіх словаў спасярод усіх ста — палічыць на пальцах адной рукі: «Milavitsa», «Крыніца», «Аліварыя», «Налібокі», «Світанак». Нават «Купалинка» пішацца па-расейску. Затое шмат брэндаў з коранем «бел» — «Белінвестбанк», «Бела-кола», «БелАЗ», «Белкельме».
Фрагмэнт сайту «Бульбаша»
Юлія Ляшкевіч і Міхал Анемпадыстаў кажуць, што беларусы выбіраюць назвы для сваіх прадуктаў гэтаксама, як ва ўсім іншым сьвеце. «Кампанія думае, каб гэта была назва, якая лёгка запамінаецца, яскравая. Зараз яшчэ ўлічваюць, каб лёгка было ў інтэрнэце шукаць. Ніякай унікальнай сытуацыі ў нас няма».
Па яе словах, перарэгістраваць гандлёвы знак вельмі цяжка. Таму шмат якія кампаніі «дажываюць» з архаічнымі гандлёвымі знакамі.
А вось «малочнікі» любяць пазыцыянаваць свае прадукты як беларускія, бо яны маюць расейскі рынак. «Там ёсьць да нашых прадуктаў давер і пэўнае стаўленьне. Вось ці добрая назва „Савушкин продукт“ ці „Бабушкина крынка“? Добрая! Бо раней у нас быў „Гармалзавод“, а гэтыя відавочна лепшыя». Але сказаць, што гэта выбітная назва, ніяк не выпадае.
Кагосьці раздражняе і «Ъ» у «Бульбашы» — маўляў, гэта ўжо зусім недарэчнасьць. Юлія Ляшкевіч лічыць інакш: «Гэта проста рэклямная „махінацыя“ — намёк на тое, што „мы былі да рэвалюцыі“, „робім празрыстую, як сьляза, гарэлку па бабуліных рэцэптах“, — нешта ў такім духу», — іранізуе Ляшкевіч.
Рэкляма — беспрынцыпная, — сьцьвярджае яна. Усё залежыць ад таго, як будзе ўспрымаць яе грамадзкасьць.
«Добра, з аднаго боку, што ствараецца беларускі брэнд, — кажа Алесь Плотка, прэс-сакратар фэстывалю беларускамоўнай рэклямы „Аднак“. — Але слова „бульбаш“ мне не падабаецца. Магу толькі па-філязофску да яго ставіцца».
Міхал Анемпадыстаў лічыць, што «бульбаш» шкодны яшчэ і тым, што гэта назва гарэлкі. «Гарэлка — прадукт культуры, гісторыі. Такія рэчы ў нармальных краінах разглядаюцца як нацыянальны даробак. Назоў гэтай гарэлкі вельмі важны. А тут проста такі хамаваты і безгустоўны».
Але пратэставаць, на думку Юлі Ляшкевіч, трэба было яшчэ тады, калі ўсё пачыналася. «І я не магу сьцьвярджаць, што ўсе тыя, хто абураецца наконт гэтай мянушкі, «бульбаш», ані разу не пілі гарэлку «Бульбашъ».
