Лінкі ўнівэрсальнага доступу

«Кіеў даціскаць скідкамі для Менску»


Расейская газэта «Коммерсант» публікуе ў сваім сёньняшнім нумары камэнтар, прысьвечаны ўчорашнім перамовам кіраўнікоў урадаў Беларусі і Расеі Міхаіла Мясьніковіча і Ўладзімера Пуціна. «Учорашнія заявы расейскіх уладаў могуць быць усяго толькі элемэнтам ціску на Украіну, якая, у адрозьненьне ад Беларусі, прынцыпова не гатовая аддаваць Расеі кантроль над сваёй газатранспартнай сыстэмай» - піша выданьне.

Расея афіцыйна паабяцала зьніжку на газ для Беларусі ў адказ на яе далучэньне да Адзінай эканамічнай прасторы (АЭП) і ў абмен на абавязацельствы саступіць "Газпрому" кантроль над "Белтрансгазам". Аднак прадметныя перамовы з Беларусьсю аб кошце газу і памеры зьніжкі па вялікім рахунку не пачыналіся. Учорашнія заявы расейскіх уладаў могуць быць усяго толькі элемэнтам ціску на Ўкраіну, якая, у адрозьненьне ад Беларусі, прынцыпова не гатовая аддаваць Расеі кантроль над сваёй газатранспартнай сыстэмай.

15 жніўня ў Маскве па выніках пасяджэньня савета міністраў так званай саюзнай дзяржавы прэм'ер Уладзімер Пуцін заявіў, што "расейскім кіраўніцтвам" прынцыпова ўзгодненае рашэньне аб увядзеньні з 2012 году паніжальных каэфіцыентаў для кошту газу для Беларусі. Прэм'ер адзначыў, што "гэта пазыцыя і ўраду, і прэзыдэнта РФ". Якім будзе паніжальны каэфіцыент для Беларусі і, галоўнае, ад якой цэны будзе весьціся разьлік кошту газу -- ад цяперашняга кошту газу ў Смаленскай вобласьці, на якім так доўга настойваў беларускі бок (2,8-3 тыс.рублеў за 1 тыс. кубамэтраў для прамысловасьці), ці ад сусьветных коштаў на газ (за вылікам экспартнай пошліны ў 30% і выдаткаў на транзыт), Уладзімер Пуцін не сказаў. Усё гэта, паводле яго слоў, "прадмет далейшых перамоваў гаспадарчых суб'ектаў" (гэта значыць "Газпрому" і "Белтрансгазу"), якія будуць працягнутыя гэтай восеньню. Прэм'ер пры гэтым даў зразумець, што зьяўленьне каэфіцыента наўпрост зьвязана са згодай Беларусі ўступіць у АЭП з Расіяй і Казахстанам.

Нягледзячы на ​тое што канчатковыя цэны на газ для Беларусі не зацьверджаныя, прэм'ер рэспублікі Міхаіл Мясьніковіч пасьпяшаўся падзякаваць расійскага калегу "за такі падарунак"

Нягледзячы на ​тое што канчатковыя цэны на газ для Беларусі не зацьверджаныя, прэм'ер рэспублікі Міхаіл Мясьніковіч пасьпяшаўся падзякаваць расійскага калегу "за такі падарунак". Аднак на гэта Уладзімер Пуцін тут жа запярэчыў, што рашэньне аб кошце газу "ніякі не падарунак", нагадаўшы, што яно прывязанае ня толькі да АЭП, але і да не выкананага пакуль яшчэ жаданьня расейскага боку атрымаць акцыянэрны кантроль над "Белтрансгазам" (цяпер "Газпром" мае толькі 50% акцый кампаніі бязь права на апэрацыйнае кіраваньне). "Разьлічваем, што зьніжэньне кошту расейскага газу для Беларусі і набыцьцё другой паловы " Белтрансгазу" «Газпромам» будзе сынхранізаванае", - заўважыў расейскі прэм'ер.


Расея ўпершыню афіцыйна паабяцала Беларусі зьніжку да цаны газу з 2012 года. Да гэтага часу такіх абяцаньняў яна не давала, і, больш таго, да сярэдзіны лета перамовы фактычна знаходзіліся ў тупіку - Расея настойвала на асобных перамовах па цэнах на газ для Беларусі, якія не залежалі б ад кошту транзыту расейскага газу праз краіну і набыцьця "Газпромам "кантролю над «Белтрансгазам", а Беларусь настойвала на разглядзе ўсіх пытаньняў комплексна. У ліпені, напярэдадні свайго сыходу ў адпачынак, кіраўнік "Газпрому" Аляксей Мілер прызнаў, што манаполія вымушана саступіць, і беларускі варыянт перамоваў будзе асноўным.

Цяпер Беларусь купляе газ паводле кантракту 2006 году, які прадугледжвае паніжальныя каэфіцыенты да цэнаў на газ за папярэднія гады (0,7-0,9), а з 2011 года - паэтапнае іх падвышэньне, паколькі "Газпром" плянаваў дасягнуць роўнапрыбытковасьці коштаў як на экспарце, так і ўнутры Расеі (для Беларусі кошт ацэньвалася ў гэтым годзе ў сярэднім у $ 250 за тысячу кубамэтраў). Аднак ўвядзеньня роўнадаходных цэн у Расеі не адбылося (зараз іх плянуецца ўвесьці ў 2015 годзе), што дала падставу Беларусі пачаць перамовы аб зьніжэньні цэн на газ. Зараз прынцыпова гэтыя дамоўленасьці дасягнутыя.

Аднак, як кажуць крыніцы "Коммерсанта", блізкія да "Газпрому", а таксама апытаныя "Коммерсантом" удзельнікі рынку, паколькі не зацьверджаная цана, ад якой будзе разьлічвацца паніжальны каэфіцыент для Беларусі, «можна лічыць, што прадметныя перамовы з краінай аб кошце газу па вялікім рахунку не пачыналіся". Усё гэта пераносіцца на восень, прычым перамовы будуць ісьці на ўмовах беларускага боку, дадаюць яны.

Кіраўнік East European Gas Analysis Міхаіл Карчомкін таксама кажа, што з улікам адтэрміноўкі ўвядзеньня роўнадаходных цэн у Расеі да 2015 года "цалкам незразумела, ці будзе новы кошт газу для Беларусі прыкладна роўны кошту газу ў Смаленскай вобласьці, альбо ж ён будзе разьлічвацца з улікам паніжальнага каэфіцыента ад будучага роўнапрыбытковага кошту ў Расеі", які яшчэ трэба будзе зацьвердзіць.

цалкам незразумела, ці будзе новы кошт газу для Беларусі прыкладна роўны кошту газу ў Смаленскай вобласьці, альбо ж ён будзе разьлічвацца з улікам паніжальнага каэфіцыента ад будучага роўнапрыбытковага кошту ў Расеі

Зыходзячы з гэтага, учорашнія заявы першых асоб могуць быць нічым іншым, як спробай ціску на Ўкраіну, зь якой перамовы аб кошце газу ідуць значна цяжэй, кажа кіраўнік Rusenergy Міхаіл Круціхін. Учора аб парамэтрах кантракту з Беларусьсю выказаўся ня толькі Уладзімер Пуцін, але таксама і прэзыдэнт Дзьмітры Мядзьведзеў, які сустрэўся ў Сочы з Аляксеем Мілерам (апошні дзеля гэтага перапыніў свой адпачынак). Туды ж прыбыў і міністар энэргетыкі Ўкраіны Юры Бойка. Пабываўшы на прыёме ў спадара Мядзьведзева, а таксама па выніках гутаркі з Юрыем Бойкам Аляксей Мілер заявіў, што з Беларусьсю "паўтору сытуацыі, калі кантракт падпісваўся ў 23 гадзіны 58 хвілін 31 сьнежня 2006 г., ня будзе" хаця б таму, што "міжурадавае пагадненьне і карпаратыўны кантракт на куплю 50% акцый "Белтрансгазу" знаходзяцца ў высокай ступені гатоўнасьці ". Украіна магла б пераняць вопыт беларускіх калег, вынікала з словаў Аляксея Мілера, тым больш што "ўкраінскі бок ужо прадставіў прапановы па супрацоўніцтве ў газатранспартнай сфэры." "Газпром", нагадаем, зацікаўлены ў кантролі над газатранспартнай сыстэмай "Нафтагазу", але аддаваць яго Ўкраіна не жадае.

калі гэтага не атрымаецца зрабіць да канца году, не выключана, што мы ўбачым паўтарэньне газавага канфлікту з адключэньнем і ўсімі вынікаючымі рэчамі

Аргумэнты спадара Мілера нагадваюць нейкі жэст адчаю, кажа Міхаіл Круціхін. Эўропа слаба зацікаўленая ў будаўніцтве новых трубаправодаў па шэльфе, адзначае ён: загружанасьць другой ніткі Nord Stream пакуль пад пытаньнем, неабходнасьць трэцяй ніткі паставіла пад сумнеў канцлер Ангэла Мэркэль, а пэрспэктыўны "Паўднёвы паток" натыкаецца на абмежаваньні па Трэцяму энэргапакету ЭЗ. Зыходзячы з гэтага, Расея імкнецца хутчэй дамовіцца аб кантролі над ўкраінскай газатранспартнай сыстэмай, празь якую ідзе стабільны транзыт расейскага газу ў Эўропу. "А калі гэтага не атрымаецца зрабіць да канца году, не выключана, што мы ўбачым паўтарэньне газавага канфлікту з адключэньнем і ўсімі вынікаючымі рэчамі", -- лічыць Міхаіл Круціхін. Магчымасьць апошняга сцэнару дапускае і спадар Карчомкін. У "Газпроме" учора ад камэнтароў адмовіліся.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG