Ці дамаглася Расея сваіх мэтаў у ходзе гэтай вайны?
Валер Карбалевіч: «Усе экспэрты амаль аднадушныя ў тым, што прычына канфлікту палягае не ў беларускім доўгу — за ім стаяць палітычныя матывы. Якія палітычныя мэты ставіла Расея падчас гэтай газавай вайны? І ці дасягнуты яны?»
Аляксандар Фядута: «Расея ставіла задачу перайсьці ад палітычна матываваных эканамічных адносінаў да ўласна эканамічных адносінаў. Дасюль Беларусь дазваляла сабе плаціць альбо не плаціць. У выніку гэтага канфлікту абодва бакі прызналі, што яны будуць плаціць адзін аднаму столькі, колькі дамаўляліся, своечасова і па рэальнай эканамічнай цане. У гэтым сэнсе Расея перамагла».
Дзьмітрый Бабіч: «Газпром» імкнецца аддзяліць палітыку ад эканомікі, прымусіць своечасова плаціць за газ незалежна ад таго, зьяўляцца краіна саюзьнікам ці не. Прынцып «газ у абмен на дружбу» больш не працуе. І гэтая задача выконваецца часам на шкоду іміджу Расеі.
Аднак у выніку гэтага канфлікту страцілі абодва бакі, нанесена шкода беларуска-расейскім адносінам. І ўсё з-за невялікай сумы. Адзінае станоўчае наступства канфлікту ў тым, што на Захадзе не засталося людзей, якія лічаць Лукашэнку расейскай марыянэткай. Спадзяюся, прыйдзе разуменьне, што ў адносінах з гэтым праблемным палітыкам інтарэсы Расеі і ЭЗ часам супадаюць.
Ня толькі Расея нясе адказнасьць за гэты крызіс. Ён быў патрэбен і Лукашэнку, які імкнуўся яго выкарыстаць для ўмацаваньня свайго іміджу абаронцы сувэрэнітэту Беларусі».
Хто перамог?
Карбалевіч: «Хто што набыў і хто што страціў па выніках гэтай газавай вайны? Удар па міжнароднай рэпутацыі атрымалі, бадай што, абодва бакі. А ці ёсьць электаральныя набыткі кіраўніцтва абедзьвюх дзяржаў унутры краіны?»
Фядута:
Каб атрымаць падтрымку нацыянальна арыентаванага электарату, Лукашэнку гэтай вайны недастаткова.
Бабіч: «У Расеі шчасьлівых людзей ад гэтага канфлікту не было. Імідж Расеі пацярпеў сярод насельніцтва Беларусі. Пра гэта сьведчыць абмеркаваньне на інтэрнэт-форумах. Пэўную ролю тут адыгралі беларускія афіцыйныя мэдыі, якія прадстаўлялі Расею ў якасьці агрэсара».
Наступствы газавай вайны
Карбалевіч: «Якія непрадбачаныя наступствы газавай вайны? Гэта калі ставіш адны мэты, а на фінішы атрымліваеш зусім іншы вынік. Вось, напрыклад, ці будзе мець уплыў гэты канфлікт на ход прэзыдэнцкіх выбараў у Беларусі?»
Фядута: «Думаю, наступствы будуць. Тактыка Расеі такая: калі Лукашэнка не пачне падпарадкоўвацца пэўным правілам, то Масква пачне і палітычную гульню, а ня толькі эканамічную».
Бабіч: «Я ня згодзен з вэрсіяй, што за гэтым канфліктам стаіць спроба Расеі прымусіць Беларусь далучыцца да Мытнага саюзу. Цікавы такі момант. Даручэньне „Газпрому“ скараціць пастаўкі газу ў Беларусь даў Мядзьведзеў, а Пуцін выступіў зь міралюбнай заявай. Але да выбараў у Расеі яшчэ шмат часу».
Новы ўльтыматум Лукашэнкі
Карбалевіч: «Толькі што Лукашэнка выступіў з заявай: «Яшчэ раз папярэджваю ўрад: неаплата «Газпромам „у поўным аб’ёме паслугаў у бліжэйшыя суткі павінна прывесьці да прыпыненьня ўсялякіх паслугаў для Расійскай Фэдэрацыі па транспартаваньні вуглевадароднай сыравіны — нафты і газу“. Як вы пракамэнтуеце гэта?»
Фядута: «Лукашэнка грае ролю абаронцы сувэрэнітэту Беларусі. Але пра гэта трэба было думаць раней. Вуглевадародныя войны будуць працягвацца, пакуль будзе існаваць саюзная дзяржава».
Бабіч: «Гэта ў стылі Лукашэнкі. Ён не паддаецца ціску, дае жорсткі адказ. Але Пуцін таксама ня любіць, калі на яго ціснуць. Так што, магчыма, гэты крок Лукашэнкі выкліча новы віток канфрантацыі».