Цыганкоў: Як паведамляюць афіцыйныя крыніцы, Уладзімер Сямашка паведаміў, што Беларусь рэалізуе разьлічаную на 10 гадоў праграму мадэрнізацыі энэргетыкі коштам 32 мільярды даляраў, у якой ёсьць месца для французскага бізнэсу «ад самых малых праектаў да самага буйнога, які Беларусь плянуе рэалізаваць, — будаўніцтва АЭС». Ці можна назваць супадзеньнем, што апошнім часам на фоне новых праблемаў у беларуска-расейскіх дачыненьнях афіцыйны Менск прапануе прыняць удзел у пабудове АЭС французам, а трохі раней і амэрыканцам?
Класкоўскі: Я думаю, гэта не супадзеньне. Відавочна, тут пераважае палітыка, а не эканоміка ці нейкія тэхналягічныя разьлікі. Бо сапраўды, за кароткі тэрмін зробленыя прапановы французам, амэрыканцам, раней кітайцам, плюс расейцы. Але ж гэта не вясковы дом, каб сабрацца і талакой будаваць — тут розныя тыпы рэактараў, розныя тэхналёгіі.
Думаю, сытуацыя выглядае, як з вэнэсуэльскай нафтай — лягістыку як сьлед не пралічылі, але важна было паказаць Маскве, што на іх сьвет клінам не сыходзіцца. Дарэчы, у свой час былі прапановы ўдзельнічаць у тэндэры і французам і японцам. Але гэта былі чыста фармальныя прапановы, бо ўмовы тэндэру былі так сфармуляваны, што парамэтры замовы былі заточаныя пад Расею, пад расейскі варыянт рэактара. Таму французы былі вымушаныя адразу адмовіцца толькі з-за рамкавых прычынаў.
Cтрах апынуцца ў залежнасьці ад Масквы, якая дзейнічае ўсё больш жорстка, прымушае Менск задумацца.
Цыганкоў: Калі грамадзтву раней аб’явілі, што будзе выбраны расейскі варыянт, то высьветлілася, што Расея будзе і пастаўляць абсталяваньне, і даваць крэдыт, і будаваць АЭС. Атрымлівалася поўная залежнасьць ад адной дзяржавы. Ці можна меркаваць, што беларускае кіраўніцтва пачало разумець усю небясьпеку безальтэрнатыўнай прывязкі да Расеі ў справе пабудовы АЭС?
Класкоўскі: Так, тым болей, што апанэнты гэтага варыянту прывялі шэраг важкіх контраргумэнтаў. Бо сапраўды гэта будзе і крэдытны кручок, і тэхналягічны — паліва будзе з Расеі, утылізацыю адыходаў Расея таксама будзе браць на сябе. Гэта атрымліваецца яшчэ большая энэргетычная залежнасьць. Зараз ужо вылезла новая ўмова — прапануюць стварыць сумеснае прадпрыемства па продажы электраэнэргіі яшчэ не пабудаванай станцыі.
Магчыма, кіраўніцтва Беларусі пачало разумець усю небясьпеку такой залежнасьці. Таму пачалася новая рыторыка і ідзе пошук нейкай альтэрнатывы. Хаця, ведаючы піяраўскую стылістыку беларускага кіраўніцтва, нельга выключаць, што гэта — толькі чарговыя спробы вытаргаваць у Расеі нейкія лепшыя ўмовы.
