Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Анкета Свабоды: Ада Райчонак


Ада Райчонак
Ада Райчонак

Ада Райчонак — былая вясковая настаўніца.У 1995 годзе заснавала культурна-адукацыйны цэнтар імя Драздовіча, якім кіруе і да сёньня. Стварыла Музей мастацтва і этнаграфіі імя Язэпа Драздовіча і недзяржаўны літаратурна-мастацкі імя свайго заўчасна памерлага сына пісьменьніка і грамадзкага дзеяча Міхася Райчонка. Жыве на Віцебшчыне ў вёсцы Германавічы Шаркаўшчынскага раёну.


Што для вас свабода?

Свабода -гэта адчуваньне таго, што ты гаспадар свайго лёсу, калі да цябе можна свабодна запрашаць любога чалавека і за табой ня будзе назіраць сусед, каб потым данесьці на цябе у міліцыю, калі ня будуць пра цябе распаўсюджваць (напэўна, па замове ўладаў) розныя чуткі, каб зьнішчыць твой аўтарытэт.


Што найбольш абмяжоўвае вашу свабоду?

Маю свабоду абмяжоўвае мой узрост і здароўе.


Што для вас шчасьце?


Шчасьце — кааб мае дзеткі і ўнукі былі здаровыя і каб вольнай была Беларусь.


Чаго вы найбольш баіцеся?

Баюся за лёс дзяцей і ўнукаў.


Які талент вы хацелі б мець?


Зайздрошчу ўсім музыкам. Каб я валодала якім-небудзь музычным інструмэнтам, змагла б больш прынесьці карысьці Бацькаўшчыне. (Калісьці кіравала этнаграфічным калектывам, добра вядомым на Віцебшчыне).


Кім з сучасьнікаў вы захапляецеся?


Я вельмі захапляюся Рыгорам Барадуліным, Алесем Марачкіным, Уладзімерам Коласам, Уладзімерам Арловым, Андрэем Хадановічам, Зінаідай Бандарэнкай, Вольгай Іпатавай, Сяргеем Законьнікавым і шмат яшчэ якімі шчырымі беларусамі.


Што вы найбольш любіце рабіць?

Люблю арганізоўваць сустрэчы з паэтамі і пісьменьнікамі ў сваёй літаратурнай гасьцёўні.


Калі б можна было пражыць жыцьцё яшчэ раз, што б вы зьмянілі?

Я не магу скардзіцца на свой лёс. У мяне заўсёды атрымоўвалася задуманае. Я лічу, што жыцьцё пражыла не дарэмна: сваю цаглінку я ўнесла ў справу барацьбы за Бацькаўшчыну. Адзіным лёс мяне пакрыўдзіў-забраў майго сына Міхася.


Якую найлепшую параду вы атрымалі?

Калісьці Алесь Марачкін параіў мне заняцца зборам твораў Язэпа Драздовіча і вывучэньнем яго творчасьці. З гэтага часу пачалася мая сапраўдная грамадзкая дзейнасьць.


Які ваш улюбёны дэвіз?

Сваім вучням я заўжды казала, што ёсьць дзьве формы жыцьця: гніеньне і гарэньне. Я выбіраю апошнюю. Мне гэта часта ўспамінаюць мае былыя вучні.


У якой палітычнай сыстэме вы хацелі б жыць?

Хацела б жыць пры дэмакратычнай сыстэме.Калі я была ў Нінбургу, мяне уразіў мэр горада. Апрануты сьціпла, па-сяброўску размаўляе з людзьмі, добрая ўсьмешка не сыходзіць з яго твару. А нашы чыноўнікі паводзяць сябе, як удзельныя князі, іх не турбуе лёс чалавека. Яны могуць любымі словамі беспакарана абразіць сваіх падначаленых.


У якой краіне вы хацелі б жыць?


Жыць я хачу толькі ў Беларусі.


У якую эпоху вы хацелі б жыць?


Напэўна, кожнаму пакаленьню выпадае жыць у няпросты час. Мы -пакаленьне, чыё дзяцінства апаліла вайна, вінаватае ў тым, што сваім дзецям пакінулі краіну на чале з тыранам, краіну ў якой моладзь ня можа знайсьці дастойную працу, дастойны заробак. Лічу, што я павінна жыць толькі ў гэтую эпоху, бо яе прадукт.


Калі б вы сталі кіраўніком Беларусі, што б зрабілі найперш?

Калі б я стала прэзыдэнтам, я перш за ўсё вярнула б наш бел-чырвона-белы сьцяг, Пагоню і вярнула б нашу беларускую мову.


Якія адносіны Беларусь павінна мець з Эўразьвязам?


З Эўразьвязам павінны быць толькі добрыя стасункі.


Якія адносіны Беларусь павінна мець з Расеяй?


З Расеяй павінны быць добрасуседзкія адносіны.


Некаторыя думаюць так: «Хай дыктатура, абы свая». А Вы?


Дыктатура — гэта заўжды дрэнна.


Калі і як у Беларусі зьменіцца ўлада?

Дыктатура ў Беларусі зьменіцца тады, калі народ прачнецца ад векавога сну і стане адчуваць сябе нацыяй.


Калі беларусы загавораць па-беларуску?

Калі чыноўнікі загавораць па-беларуску — з мовай праблем ня будзе.

Радуе сэрца, што ўсё больш моладзі пачынае на ёй размаўляць.


Што будзе, калі беларусы не загавораць па-беларуску?

А калі беларусы не загавораць па-беларуску, паўторыцца гісторыя обраў, полаўцаў, печанегаў. Перастане існаваць наша Беларусь.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG