Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Знойдзеныя дагэтуль невядомыя беларускія грошы


Знойдзеная манэта, дагэтуль яшчэ невядомая нумізматам. Інфармацыя пра гэта прагучала на міжнароднай навуковай канфэрэнцыі “Грошы-капітал-праца — супольная спадчына Эўропы”, якая прайшла ў Беластоку і Аўгустове ў Польшчы.

Размова на канфэрэнцыі вялася пра старыя манэты, пра скарбы, пра выраб фальшывых грошай. Удзельнічалі, апроч палякаў, беларусы, літоўцы, латышы, расейцы, славакі, украінцы. Зь Беларусі былі запрошаныя дзесяць чалавек, але з прычыны візавых праблемаў здолелі паехаць толькі сем. Карэспандэнт Свабоды сустрэўся з кіраўніком Беларускага нумізматычнага таварыства Віктарам Какарэкам.
Карэспандэнт: “На скрыжаваньні вуліц Карбышава і Леніна ў Горадні знаходзіцца сядзіба Беларускага нумізматычнага таварыства. Заходзім, тут кіраўнік — Віктар Какарэка. Добры дзень! Адразу трапляеш нібы ў музэй: вітрыны са старымі манэтамі, з папяровымі грашыма, на сьценах — карта скарбаў, знойдзеных на тэрыторыі Гарадзенскай вобласьці, старыя гадзіньнікі, падсьвечнікі, бутэлькі, карацей — музэйная атмасфэра.
Віктар, вы прыехалі з нумізматычнай канфэрэнцыі ў Польшчы. Якія цікавыя даклады прадставілі там беларусы і вы асабіста? Што зацікавіла вашых замежных калегаў?”
Какарэка: “Беларуская дэлегацыя падрыхтавала паведамленьні пра старажытныя манэты Вялікага княства, пра скарбы, знойдзеныя на тэрыторыі Беларусі. Вельмі цікавы рэфэрат падрыхтаваў Валеры Кобрынец пра знаходку “яфімкаў” з прыкметамі — гэта манэты Эўропы, на якіх у Расеі рабілася надчаканка, каб пусьціць іх там у абарачэньне. Вельмі цікавае паведамленьне Ірыны Колабавай пра фальшывыя грошы ў 18 стагодзьдзі. Яны вырабляліся за межамі беларускай тэрыторыі, але абарачаліся ў нас”.
Карэспандэнт: “Словам, у часы апошніх каралёў. А што яшчэ можна сказаць пра манэты Вялікага княства Літоўскага? У чым была навіна?”
Какарэка: “Наш нумізмат Ільля Шталянкоў расказаў пра знаходку манэты, якая яшчэ не была апісана. На адным яе баку — ці літара “Е”, ці знак “Калюмны”. Але пакуль яе нельга паставіць у храналягічны шэраг: невядома, хто яе выпусьціў, гэта навінка. Манэта не датаваная”.
Карэспандэнт: “Скажыце, Віктар, а самі вы зь якой тэмай езьдзілі на канфэрэнцыю ў Польшчу?”
Какарэка: “Я падрыхтаваў паведамленьне пра сацыяльную тапаграфію манэтных знаходак. Гэта зусім не дасьледаваная галіна нумізматыкі. Гэта спроба на пэўнай тэрыторыі — там, дзе быў знойдзены скарб — паспрабаваць вызначыць, хто яго закапаў: селянін, шляхціц, габрэй-арандатар ці абшарнік?”
Карэспандэнт: “Гэта вельмі цікава. Скажыце: хто ж тады, па-вашаму, часьцей хаваў скарбы — ці карчмары, ці бывала, што селянін гэта мог зрабіць, ці закопвала грошы ў зямлю шляхта?”
Какарэка: “Удзельнікі Беларускага нумізматычнага таварыства больш за дзесяць гадоў дасьледуюць праблему скарбаўтварэньня і тапаграфію манэтных знаходак на тэрыторыі Гарадзенскай вобласьці, і мы можам зрабіць такую выснову: манэты 16—17 стагодзьдзяў часьцей сустракаюцца на шляхецкіх ваколіцах, хутарах-засьценках і ў “служэбных сёлах”, а пазьней яны перасоўваюцца бліжэй да фальваркаў, да корчмаў. Карацей, багацейшымі рабіліся тыя людзі, хто займаўся гандлем збожжам або ўтрымліваў ці арандаваў карчму”.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG