Сьледчы камітэт Беларусі завяршыў расьсьледаваньне крымінальнай справы аб нападзе дрона на базу менскага АМАПу ў верасьні 2021 году, паведаміла 13 лістапада прэс-служба ведамства.
Як паведамілі ў СК, фігурантамі расьсьледаваньня сталі ўдзельнікі ініцыятывы «Супраціў» Павал Кулажанка і былы вайсковец Віталь Пацехін. Абодва знаходзяцца за мяжой, удакладнілі ў ведамстве.
Паводле вэрсіі сьледзтва, Віталь Пацехін «пры садзейнічаньні непраінфармаваных кантрабандыстаў перамясьціў з Украіны дрон зь вялікай грузападымальнасьцю». Як сьцьвярджаюць у СК, пасьля гэтага мужчына некалькі месяцаў рыхтаваўся да нападу: уначы на тэрыторыі свайго ўчастка ў Менскім раёне «экспэрымэнтаваў са складам запальнай сумесі і трэніраваўся кіраваць бесьпілётнікам», а таксама мадэрнізаваў дрон, усталяваўшы на яго прыладу для скіданьня грузу і відэакамэру.
Як вынікае з матэрыялаў справы, у ноч з 24 на 25 верасьня Пацехін нібыта «скінуў дзьве пяцілітровыя бутэлькі з запальнай сумесьсю на базу АМАП», пасьля чаго схаваў дрон у схованку і пакінуў тэрыторыю Беларусі. Пазьней дрон знайшлі апэратыўнікі. Ужо знаходзячыся за мяжой, мужчына нібыта папрасіў сваякоў забраць з дому вопратку, «у якой знаходзіўся ў момант зьдзяйсьненьня злачынства», і слоік з кампанэнтамі запальнай сумесі і выкінуць іх, пры гэтым нічога не сказаў сваякам пра паходжаньне рэчаў, паведамляе СК.
Якую ролю ў нападзе на базу менскага АМАПу сыграў Павал Кулажанка, дакладна не зразумела. У паведамленьні СК адзначаецца, што ён, «узначальваў экстрэмісцкае фармаваньне „Буслы ляцяць“» і «далучыўся да змоўшчыкаў, якія хацелі ажыцьцявіць у Беларусі ваенны пераварот», пры гэтым узгадваюцца імёны палітзьняволеных Юрася Зянковіча і Аляксандра Фядуты. Паводле СК, пасьля «правалу» іх пляну Кулажанка разам са стваральнікамі групаў «Кібэр-Партызаны» і «Дружыны Народнай Самаабароны — ЗНС», аб’ядналіся ў арганізацыю «Супраціў», удзельнікі якой нібыта «запалохвалі супрацоўнікаў дзяржорганаў, СМІ і грамадзкіх актывістаў, пашкоджваючы іх аўтамабілі і кідаючы камяні ў вокны», а таксама ўчынілі атаку дронам на базу АМАП ГУУС Мінгарвыканкама.
Кулажанку і Пацехіну, «у залежнасьці ад ролі і дзеянняў кожнага зь іх», у Беларусі завочна прад’явілі абвінавачаньні паводле шэрагу артыкулаў Крымінальнага кодэксу:
- ч.3 арт. 289 (Акт тэрарызму, учынены арганізаванай групай);
- ч.1 арт. 14, ч.3 арт. 289 (Замах на акт тэрарызму, учынены паўторна, арганізаванай групай); ч.ч.1,2 ст.290-4 (Стварэньне арганізацыі для ажыцьцяўленьня тэрарыстычнай дзейнасьці, кіраўніцтва і ўдзел у такой арганізацыяй);
- ч.ч. 1,2 ст.290-5 (Стварэньне, кіраўніцтва і ўдзел у арганізацыі, якая прызнаная тэрарыстычнай);
- ч.2 ст.295-3 (Незаконны выраб, захоўваньне і нашэньне прадмета, ударнае дзеяньне якога заснаванае на выкарыстаньні гаручых рэчываў, зьдзейсьненыя паўторна, групай асобаў па папярэдняй змове);
- ч.1 арт. 357 (Змова або іншыя дзеяньні, учыненыя з мэтай захопу або ўтрыманьня дзяржаўнай улады неканстытуцыйным шляхам);
- ч.ч.1, 2 ст.361-4 (Іншае садзейнічаньне экстрэмісцкай дзейнасьці, зьдзейсьненае паўторна). Таксама сьледзтва наклала арышт на маёмасцьь абвінавачаных агульным коштам каля 240 тысяч беларускіх рублёў, паведамілі ў СК.
- У верасьні 2021 году Генпракуратура Беларусі паведаміла пра «акт тэрарызму з ужываньнем бесьпілётніка» ў краіне і прапанавала зрабіць больш жорсткімі ўмовы іх выкарыстаньня бесьпілётнікаў у Беларусі. У ведамстве не ўдакладнілі, пра які акт тэрарызму ідзе гаворка, але 25 верасьня «Кібэрпартызаны» заявілі, што група «Чорны бусел» пад раніцу зьдзейсьніла атаку з дронаў на базу АМАП ва Ўруччы: на яе нібыта скінулі з вышыні дзьве 5-літовыя ёмістасьці з запальнай сумесьсю.
- У верасьні 2023 году Аляксандар Лукашэнка адмысловым указам забараніў увоз, выраб і выкарыстаньне дронаў у Беларусі для грамадзян. Цяпер імі могуць карыстацца толькі юрыдычныя асобы і прадпрымальнікі, пасьля атрыманьня неабходнага дазволу ў дэпартамэнце авіяцыі Міністэрства транспарту і камунікацый. Фізычным асобам улады далі 6 месяцаў, каб прадаць свае дроны ІП ці юрыдычным асобам альбо перадаць дзяржаве на захоўваньне.