Правы чалавека ў Беларусі па-ранейшаму паўсюдна і сыстэматычна парушаюцца, узровень рэпрэсій у дачыненьні да палітычных праціўнікаў рэжыму і іншадумцаў застаецца на крытычна высокім узроўні, гаворыцца ў красавіцкім аглядзе праваабаронцаў «Вясны».
Праваабаронцы прааналізавалі сытуацыю з правамі чалавека ў Беларусі на канец красавіка 2024 году.
Рэпрэсіі ў Беларусі ў лічбах праваабаронцаў. Сьцісла:
- На канец красавіка 2024 году ў Беларусі ў месцах зьняволеньня знаходзілася 1386 палітвязьняў, зь іх 166 жанчын. Акрамя таго, сама меней 1760 палітвязьняў ужо вызваленыя зь месцаў пазбаўленьня волі ў сувязі з адбыцьцём пакараньня, зьменай меры стрыманьня і інш. — такім чынам, агульная лічба палітвязьняў з 2020 году набліжаецца да 3150 чалавек.
- За красавік праваабарончая супольнасьць прызнала палітвязьнямі 65 чалавек (пры гэтым рэальна колькасьць зьняволеных з палітычных матываў можа быць большая).
- Агулам «Вясьне» вядома пра амаль 4950 асуджаных праз палітычна матываваныя крымінальныя справы.
- Працягваюцца адвольныя рэпрэсіі ў дачыненьні да беларусаў за рэалізацыю іх грамадзянскіх правоў: у красавіку «Вясьне» стала вядома прынамсі пра 541 выпадак рэпрэсій (судоў і затрыманьняў), зьвязаных з крымінальным і адміністрацыйным перасьледам, і прынамсі пра 531 выпадак палітычна матываванага адміністрацыйнага разгляду ў судзе.
- За красавік праваабаронцы даведаліся пра прынамсі 31 адміністрацыйны арышт і 45 штрафаў, якія прысудзілі беларусам; адзін раз прызначылі грамадзкія працы.
- У берасьцейскім СІЗА 9 красавіка памёр Аляксандар Кулініч, які меў ішэмічную хваробу сэрца. Яго затрымалі 29 лютага ў Берасьці, абвінавачвалі ў «абразе Лукашэнкі». Суд над ім меўся адбыцца 16 красавіка.
- Жыцьцё і здароўе шэрагу палітвязьняў, паводле зьвестак праваабаронцаў, знаходзіцца ў асабліва небясьпечным становішчы — праз агульны цяжкі стан здароўя (93 палітвязьні), інваліднасьць (16 чалавек), анкалягічныя захворваньні (вядома пра 5 палітвязьняў), сталы век (63 чалавекі), праблемы з псыхічным здароўем (10 чалавек) і наступствы празьмернага ўжываньня сілы пры затрыманьні (4 чалавекі).
- Зь мінулага году па-ранейшаму няма зьвестак пра лёс шэрагу палітвязьняў. У рэжыме інкамунікада доўгі час утрымліваюць Марыю Калесьнікаву (з 15 лютага 2023 году), Мікалая Статкевіча (з 10 лютага 2023 году), Сяргея Ціханоўскага (з 9 сакавіка 2023 году), Ігара Лосіка (з 20 лютага 2023 году), Віктара Бабарыку (з 26 красавіка 2023 году) і некаторых іншых палітвязьняў.
- На палітвязьняў працягваюць жорстка ціснуць у месцах зьняволеньня. Адна з найбольш жорсткіх мераў — падаўжэньне тэрміну пазбаўленьня волі. Паводле стану на 23 красавіка прынамсі 71 палітвязьня перавялі на турэмны рэжым, а яшчэ супраць 37 завялі новыя крымінальныя справы паводле арт. 411 КК.
- Іншадумцаў надалей прыцягваюць да крымінальнай адказнасьці за абразу прадстаўнікоў улады і Лукашэнкі, паклёп на яго, пашкоджаньне дзяржаўнага сьцяга і інш. Працягваецца актыўны перасьлед удзельнікаў масавых пратэставых акцыяў 2020 году. Беларусаў у тым ліку судзяць завочна ў рамках «спэцвядзеньня».
- Праваабаронцы рэгулярна выяўляюць і дакумэнтуюць факты катаваньняў і забароненых відаў абыходжаньня падчас расьсьледаваньня палітычна матываваных крымінальных спраў, забароненых відаў абыходжаньня ў адміністрацыйным працэсе, а таксама перасьледу і пазбаўленьня волі з палітычных матываў.
- Практыка публікацыі «пакаяльных відэа» паступова распаўсюджваецца ня толькі на палітычна матываваныя затрыманьні, але і на затрыманьні за выказваньне іншадумства ў шырокім разуменьні.
Падрабязную справаздачу праваабаронцаў зь фіксацыяй факту перасьледу беларусаў па стане на канец красавіка 2024 году можна пачытаць па спасылцы.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Хроніка перасьледу 6 траўня: за абразу Лукашэнкі жыхара Рэчыцы накіравалі ў псыхіятрычны шпіталь; 6 беларусаў завочна асудзілі за пратэсты