Ужо сёньня: дзень народзінаў Янкі Серады, першага прэзыдэнта Рады БНР

Янка Серада, першы прэзыдэнт Рады БНР

Падзеі 1 траўня ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Дата дня

1 траўня 1879 году ў вёсцы Задзвеі Наваградзкага павету (сучасны Баранавіцкі раён) нарадзіўся Янка Серада, беларускі грамадзкі і палітычны дзеяч, пэдагог, публіцыст, першы Старшыня Рады БНР.

Янка Серада ўдзельнічаў у беларускім нацыянальна-вызваленчым руху з 1917 году, быў старшынёй Усебеларускага зьезду. Пад ягоным кіраўніцтвам Рада БНР на пасяджэньні ў ноч з 24 на 25 сакавіка 1918 году бальшынёй галасоў прыняла Трэцюю Ўстаўную грамату, у якой абвяшчалася незалежнасьць БНР.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Падарожжа ў БНР (5). «Беларуская Народная Рэспубліка абвяшчаецца Незалежнай і Вольнай Дзяржавай»

22 ліпеня 1918 году сфармавалі Ўрад Беларускай Народнай Рэспублікі на чале зь Янкам Серадой.

У адрозьненьне ад іншых кіраўнікоў БНР Серада не пакінуў Беларусі. У 1930 ён быў арыштаваны паводле абвінавачаньня ва ўдзеле ў «Саюзе вызваленьня Беларусі» і сасланы ў Яраслаўль на 5 гадоў. У 1941 годзе яму вынесьлі паўторны прысуд —10 гадоў пазбаўленьня волі. Янка Серада памёр у 1943 годзе ў нявысьветленых абставінах.

Дзень у гісторыі

1710 — напярэдадні адыходу з Полацку салдаты расейскага цара Пятра I узарвалі раней зачынены і ператвораны на парахавы склад Сафійскі сабор.

1832 — расейскі імпэратар Мікалай I сваім рэскрыптам закрыў Віленскі ўнівэрсытэт.

1840 — У Вялікай Брытаніі зьявіліся першыя ў сьвеце паштовыя маркі (з профілем каралевы Вікторыі).

1966 — адбыўся апошні выступ легендарнага брытанскага гурту The Beatles.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Выйшла ў сьвет апошняя песьня The Beatles, яе запісалі з дапамогай штучнага інтэлекту. Аўдыё


1969 — быў заснаваны Гомельскі дзяржаўны ўнівэрсытэт імя Францішка Скарыны.

2004 — Да Эўрапейскага Зьвязу далучыліся 10 дзяржаваў: Вугоршчына, Кіпр, Латвія, Літва, Мальта, Польшча, Славаччына, Славенія, Чэхія і Эстонія.

У гэты дзень нарадзіліся

1555Соф’я Слуцкая, рэлігійная дзяячка Вялікага Княства Літоўскага, асьветніца, беларуская праваслаўная сьвятая.

1894 Іван Ермачэнка, беларускі палітычны дзеяч. У 1925 годзе разам са старшынём Рады БНР Пётрам Крачэўскім, Васілём Захаркам, Тамашом Грыбам не прызнаў рашэньняў Бэрлінскай Другой Усебеларускай канфэрэнцыі, дзе аб’явілі пра роспуск Ураду БНР.

1922Алесь Салавей, беларускі паэт.

Алесь Салавей. 1950-я гады

1930Алесь Петрашкевіч, беларускі драматург, пісьменьнік, кандыдат гістарычных навук.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: 10 фактаў пра энцыкляпэдыста Алеся Петрашкевіча, які бараніў Нямігу

193яАлег Лойка, паэт, пісьменьнік, літаратуразнавец.

1980Юрась Юркевіч, грамадзкі дзеяч беларускай дыяспары, дасьледчык гісторыі Беларусі.

1981 Аляксандар Глеб, беларускі футбаліст.

Аляксандар Глеб

У памяці

1904Антанін Леапольд Дворжак, чэскі кампазытар.

1986Сьцяпан Александровіч, беларускі пісьменьнік, літаратуразнавец, крытык і краязнавец.