«Вірус ня зьнік. Ён мяняецца і забівае»: штамы SARS-CoV-2, за якімі пільна назірае САЗ

Агляд сытуацыі з каранавірусам у сьвеце прапануе Euronews.

Нягледзячы на тое, што драматычны пэрыяд пандэміі пройдзены, вірус, які выклікае COVID-19, працягвае мутаваць, і яго шматлікія варыянты цыркулююць у кожнай краіне.

На фоне рэзкага скарачэньня тэставаньня экспэрты заклікаюць людзей ставіцца да пагрозы сур’ёзна.

«Грамадзтва адмахнулася ад праблемы COVID, і шмат у чым гэта добра, гэта азначае, што людзі абароненыя вакцынамі, але вірус нікуды не падзеўся. Ён працягвае распаўсюджвацца. Ён мяняецца і забівае, і мы павінны трымаць руку на пульсе», — заявіла ў інтэрвію Euronews Марыя ван Керкхаве, амэрыканская інфэкцыяністка і экспэрт СААЗ.

Якія варыянты SARS-CoV-2 найболей распаўсюджаныя сёньня?

Усе штамы, якія цыркулююць сёньня, зьяўляюцца мутацыямі омікрону — варыянту, выяўленага два гады таму.

Адзін з такіх падварыянтаў — EG.5 або Eris — зараз складае больш за палову ўсіх гатункаў SARS-CoV-2, які яшчэ распаўсюджаны ў сьвеце. Яшчэ ў жніўні САЗ абвясьціла EG.5 штамам, «які прадстаўляе цікавасьць».

За лета колькасьць выпадкаў інфікаваньня EG.5 павялічылася, але нядаўна ў ЗША яго абагнаў блізкароднасны пардварыянт HV.1.

«HV.1 — гэта, па сутнасьці, варыянт, які зьявіўся пасьля EG.5.1 („унука“ XBB.1.5 або кракена), які проста назапашвае некалькі мутацыяў, якія дазваляюць яму лепш распаўсюджвацца сярод насельніцтва, які мае імунітэт да SARS-CoV-2», — адзначае Эндру Пекош, прафэсар малекулярнай мікрабіялёгіі і імуналёгіі Ўнівэрсытэта Джона Хопкінса (ЗША).

COVID-19: ці небясьпечны новы варыянт Eris?

Паводле дадзеных Эўрапейскага цэнтру па кантролі і прафіляктыцы захворваньняў (ECDC), у цяперашні час пераважаюць варыянты, падобныя кракену або EG.5, якія складаюць каля 67% выпадкаў захворваньня ў краінах ЭЗ.

Як паведамляе САЗ, распаўсюджанасьць іншага падварыянта омікрону, названага BA.2.86 (пірола), «павольна расьце ва ўсім сьвеце», і нядаўна ён быў клясыфікаваны як «варыянт, які ўяўляе цікавасьць». Упершыню ён быў знойдзены ў Ізраілі і Даніі ў ліпені і жніўні.

«Зьяўленьне BA.2.86 выклікала сурʼёзную заклапочанасьць навукоўцаў, паколькі гэты варыянт утрымліваў вялікую колькасьць мутацыяў, якія дазваляюць вірусу ўхіляцца ад імуннай абароны, якая ствараецца вакцынамі», — сказаў Пекош.

Ці варта турбавацца наконт новых штамаў?

Такія вірусы, як SARS-CoV-2, які выклікае COVID-19, як вядома, набываюць мутацыі хутчэй, чым іншыя вірусы. Але пакуль навукоўцы не бачаць зьменаў у цяжкасьці захворваньня, а распрацаваныя тэсты па-ранейшаму дазваляюць выявіць вірус.

Як сьцьвярджае Эндру Полард, прафэсар Оксфардзкага ўнівэрсытэту, новыя варыянты будуць зьяўляцца і далей. Яны будуць па-ранейшаму садзейнічаць павелічэньню колькасьці шпіталізацыяў тых, у каго ёсьць пэўныя спадарожныя захворваньні, і нават уплываць на рост сьмяротнасьці.

Аднак Полард не чакае, што новыя штамы «перазапусьцяць пандэмію», паколькі ва ўсім сьвеце існуе моцны папуляцыйны імунітэт, абумоўлены вакцынацыяй і папярэднім распаўсюджваньнем інфэкцыі.

Паводле слоў экспэрта, хоць новыя сямействы каранавірусу «верагодна, утвараюцца ў выніку мутацыяў», пакуль не было ніводнага штаму, які «перасягнуў посьпех омікрону».

Найгоршым сцэнаром будзе зьяўленьне новага варыянту, які будзе распаўсюджвацца хутчэй і выклікаць цяжэйшыя сымптомы, які пры гэтым не будзе паддавацца вакцынам.

Марыя ван Керкхаве заклікае людзей рабіць тэст, калі яны лічаць, што ў іх COVID-19, паколькі гэта дазваляе навукоўцам адсочваць вірус і вывучаць магчымыя мутацыі.