Набліжаны да Аляксандра Лукашэнкі беларускі алігарх Аляксей Алексін пабудаваў на беразе Менскага мора шыкоўнае «Радавое гняздо» на зямельным надзеле коштам ня менш за 1 млн даляраў. Усё гэта каля свайго ж забаўляльнага комплексу і 300-мэтровага ціра. Як высьветліла расьсьледаваньне Свабоды, гэта стала магчымым у выніку шэрагу сумнеўных рашэньняў з боку самога Лукашэнкі і дзяржаўных органаў рознага ўзроўню.

У публічным доступе зьявіўся фатаздымак сядзібы набліжанага да Лукашэнкі алігарха Аляксея Алексіна. На ўчастку ў 3,7 гектара на беразе Заслаўскага вадасховішча бізнэсовец пабудаваў сядзібу ў францускім стылі пад назвай «Радавое гняздо». З закрытых пасьля 2020 году афіцыйных дакумэнтаў Свабода даведалася дэталі гэтага будаўніцтва, а таксама паглядзела, што сабою ўяўляе маёнтак, разьмешчаны на адным з самых дарагіх надзелаў зямлі ў Беларусі.

Але спачатку коратка пра асобу самога Аляксея Алексіна, якога называюць гаспадаром сеткі «Табакерак» і «гаманцом Аляксандра Лукашэнкі».

Чым вядомы Алексін

Аляксей Алексін — адзін з найбуйнейшых бізнэсоўцаў Беларусі, які мае сталыя прэфэрэнцыі ад рэжыму Лукашэнкі. У свой час ён атрымаў ад дзяржавы выключныя правы ў сфэры гандлю тытунём.

Аляксей Алексін

Ад лета 2021 году Алексін пад санкцыямі Эўразьвязу. У санкцыйным дакумэнце напісана: «Ён падтрымлівае цесныя адносіны з Аляксандрам Лукашэнкам і яго сынам, былым дарадцам па нацыянальнай бясьпецы Віктарам Лукашэнкам. Мае бізнэс-інтарэсы ў сэктарах нафты і энэргетыкі, нерухомасьці, дэвэлапэрства, лягістыкі, тытуню, розьнічнага гандлю, фінансаў і інш.».

Кампаніі Алексіна належыць нерухомасьць у прэзыдэнцкай рэзыдэнцыі «Александрыя-2», дзе ён часты госьць. Бізнэсовец зьяўляецца саўладальнікам «Брэміна груп» — кіраўнічай кампаніі асаблівай эканамічнай зоны «Брэміна-Ворша». Эканамічная зона была створана згодна з указам Лукашэнкі № 106 ад 21 сакавіка 2019 году. Яе кіраўнічая кампанія атрымлівае дзяржаўную дапамогу, а таксама фінансавыя, падатковыя і іншыя дзяржаўныя льготы.

Міністэрства фінансаў ЗША лічыць, што Алексін зьвязаны з кампаніяй «ГардСэрвіс», якую называюць «прыватнай вайсковай кампаніяй рэжыму». Аднак сам бізнэсовец гэта адмаўляе.

Як адзначала міжнародная каманда расьсьледавальнікаў з OCCRP, Аляксей Алексін пачаў атрымліваць шчодрыя эканамічныя прэфэрэнцыі ад кіраўніка Беларусі пасьля ўвядзеньня санкцый супраць афіцыйнага Менску ў 2012 годзе.

Санкцыі павінны былі пакараць Аляксандра Лукашэнку за рэпрэсіі супраць пратэстоўцаў і журналістаў пасьля сфальсыфікаваных прэзыдэнцкіх выбараў у 2010 годзе. Лукашэнку, ягонай сям’і і блізкім паплечнікам было забаронена весьці бізнэс з краінамі Эўразьвязу. Гэта ўскладніла алігархам, блізкім да рэжыму, перамяшчэньне грошай у Беларусь і зь яе.

Прыкладна тады Алексіну ўдалося атрымаць дазвол на жыхарства ў Літве і адкрыць кампанію па бізнэс-кансультацыях Lexie Ventures, якую зарэгістравалі ў закінутым будынку ў цэнтры Вільні. Празь яе ён купіў яшчэ адну кватэру, дзе зарэгістраваў яшчэ дзьве іншыя фірмы — таксама без прыкметнай дзейнасьці і без пэрсаналу. Аднак у іх былі актыўныя банкаўскія рахункі. За няпоўныя два гады празь іх працякло 46 мільёнаў эўра невядомага паходжаньня.

Будынак у Вільні, дзе ў 2012 годзе разьмясьцілася фірма Алексіна. Здымак таго часу.

Шырокай грамадзкасьці ў Беларусі Алексін стаў вядомы дзякуючы ўсталяваньню па ўсёй краіне шапікаў розьнічнага гандлю цыгарэтамі і таварамі першай неабходнасьці «Табакерка». У 2019 годзе менчукі сабралі некалькі тысяч подпісаў супраць «Табакерак», але тыя ўсё роўна зьявіліся ў сталіцы. У розных населеных пунктах фіксаваліся выпадкі пашкоджаньня і нават падпалу гэтых шапікаў.

Сядзіба на беразе Менскага мора

Участак на Менскім моры, дзе пабудаваная сядзіба «Радавое гняздо», Алексін атрымаў ад Менаблвыканкаму ў верасьні 2018 году ў арэнду на 99 гадоў. Па зьвестках з Адзінага дзяржаўнага рэгістру нерухомай маёмасьці, кошт арэнды складаў усяго 554 даляры за год па курсе на той момант. Гэта 46 даляраў у месяц. Адзначым, што цэны на значна меншыя зямельныя надзелы для шараговых беларусаў у гэтым месцы пачынаюцца ад 60 тысяч даляраў. Аўкцыёны па продажы ўчасткаў у гэтым раёне і канкрэтна ў аграгарадку Сёмкава стабільна ўваходзяць у топ па цэнах і папулярнасьці.

Калі браць дадзеныя за 2018 год, то па кошце 2667 даляраў за сотку ў гэтым рэгіёне зямельны надзел у 3,7 гектара мог бы тэарэтычна каштаваць 988 тысяч даляраў.

Участак на Менскім моры, дзе пабудаваная сядзіба «Радавое гняздо». Зьлева — спадарожнікавы здымак за 2023 год, справа — выгляд сядзібы летам 2023 году.

Участак месьціцца проста на беразе Заслаўскага вадасховішча, так званага Менскага мора, у рэкрэацыйнай зоне, адміністратыўна далучанай на аграгарадку Сёмкава — паміж санаторыем «Прыморскі» і спартыўна-аздараўляльнай базай «Алімпіец». На сайце «Прыморскага» гаворыцца: «Санаторый разьмешчаны ў адным з самых прыгожых месцаў нашай краіны — на беразе цудоўнага Менскага мора, у асяродзьдзі зьмешаных і хвойных лясоў».

Згодна са зьвесткамі з кадастру, плошча ўчастка складае 3,71 гектара, а яго мэтавае прызначэньне — «будоўля і абслугоўваньне сямейнай сядзібы „Радавое гняздо“».

Участак на Менскім моры, дзе пабудаваная сядзіба «Радавое гняздо». Здымак зроблены летам 2023 году.

На здымку бачна, што на ўчастку стаяць пяць будынкаў. Асноўныя два выкананыя ў францускім стылі, з калёнамі і вялікімі вокнамі ў падлогу. Перад імі разьбіты парк з рознымі відамі дрэваў і кустоў, ёсьць альтанка і скульптуры львоў. Побач яшчэ два дамы ў сучасным стылі, таксама з тэрыторыямі, засаджанымі дрэвамі і кустамі. Ёсьць і баскетбольная пляцоўка зь дзіцячым гарадком. Таксама на ўчастку стаіць падобнае да гаспадарчага збудаваньне з прынамсі двума гаражамі. Уся тэрыторыя абнесена высокім плотам з камэрамі назіраньня, каля яго кусты. На ўваходзе — брама зь дзьвюма будкамі аховы.

Бізнэс побач з домам

Аляксей Алексін зьвярнуў увагу на гэты прыбярэжны раён «Менскага мора» даўно. Каля 15 год таму ён пабудаваў тут на плошчы 4,75 гектара гатэльна-рэстаранны комплекс «Сябры». У яго ўваходзяць некалькі дамкоў, якія можна арандаваць, рэстаран, спа-цэнтар, лазьня, возера, домік рыбака, футбольнае поле і тэнісныя корты.

База адпачынку «Сябры»

А ў 2017 годзе кампанія «Энерга-оіл», падкантрольная Алексіну, атрымала дазвол на будоўлю тут жа побач стэндавага стралковага комплексу на ўчастку плошчай 7,1 гектара. На яго тэрыторыі разьмясьціўся 300-мэтровы цір, дзьве пляцоўкі для заняткаў стэндавай стральбой, возера. Пастраляць прапануюць з 24 відаў зброі, у тым ліку з амэрыканскіх вінтовак M16, чэскіх пісталетаў CZ 75, аўстрыйскіх Glock17.

Стралковы комплекс «300 мэтраў»

Летам 2019 году Лукашэнка выпусьціў спэцыяльны ўказ № 245, якім прызнаў гэты стралковы комплекс Алексіна «ўнікальным» і дазволіў займацца вайскова-гістарычнай дзейнасьцю, аказваць арганізацыям і фізычным асобам паслугі па «фармаваньні навыкаў валоданьня зброяй, стральбе з баявой, службовай і цывільнай зброі».

Лукашэнка таксама дазволіў кампаніі «Энерга-Оіл» набываць, у тым ліку ў вайсковых фармаваньняў, зброю і боепрыпасы, ажыцьцяўляць яе рамонт і мадэрнізацыю. Пры асобным распараджэньні зброю могуць перадаць бясплатна фактычна ад любых сілавых структураў Беларусі, у тым ліку Міністэрства абароны, Міністэрства ўнутраных справаў і пракуратуры.

У 2019 годзе дзяржава перадала 150-мэтровы водны пірс побач зь сядзібай «Радавое гняздо» кампаніі «Энерга-оіл» — у арэнду на 30 гадоў. Праезд да пірсу ўжо фактычна быў перакрыты, бо гэты кавалак дарогі таксама аддалі ва ўласнасьць Алексіну годам раней. Мэтавае прызначэньне — зямельны ўчастак для разьмяшчэньня аб’ектаў фізкультурна-аздараўляльнага і спартыўнага прызначэньня.

150-мэтровы пірс побач зь сядзібай «Радавое гняздо» і падʼязная аўтамабільная дарога да яго

Як бачым па летнім здымку 2023 году, за 4 гады на пірсе ніякіх аб’ектаў з такім прызначэньнем не зьявілася. Пірс пачысьцілі, прыбралі зарасьнікі чароту, зрабілі драўляны сход для лодак, але акрамя чаек і аднаго прыпаркаванага катэра, там нічога больш няма.

У 2022 годзе каля гэтага пірсу афармляецца яшчэ зямельны ўчастак. Мэтавае прызначэньне — будаўніцтва і абслугоўваньне падʼязной аўтамабільнай дарогі і збудаваньня для спуску яхт на ваду па абʼекце «Рэканструкцыя МОЛа (гідратэхнічнага збудаваньня), з уладкаваньнем яхтавага прычала».

Побач — інвэстар з ААЭ

І гэта ня ўсё. У лістападзе 2020 году побач зь сядзібай «Радавое гняздо», непадалёк ад вышэйзгаданых аб’ектаў і таксама зь відам на Менскае мора і з выхадам да яго, беларускія ўлады выдзяляюць яшчэ адзін участак зямлі плошчай 1,3 гектара проста ў зялёнай зоне каля вадасховішча. Мэтавае прызначэньне, згодна з дакумэнтамі, — зямельны ўчастак для «абслугоўваньня рэзыдэнцыі». Права арэнды дзяржаўнай зямлі на 98 гадоў выдадзена прыватнай кампаніі Symphony Global Holdings Limited. Згодна з адкрытымі дадзенымі, гэтая кампанія можа быць зьвязаная з інвэстарам з Аб’яднаных Арабскіх Эміратаў Махамэдам Алі Алабарам. Яму ў 2022 годзе дазволілі забудоўваць вялізны жыльлёвы і бізнэс-комплекс «Паўночны бераг» паміж вадасховішчамі Цнянскім і Дразды.

Участак, выдзелены дзяржавай кампаніі Symphony Global Holdings Limited, — каля самай сядзібы Алексіна. Дом на ім будуюць на палях з дапамогай той самай кампаніі, што дапамагала ўзводзіць стралковы комплекс Алексіна. Цяпер ён выглядае гэтак.

Участак, выдзелены дзяржавай кампаніі Symphony Global Holdings Limited, — каля сядзібы Алексіна. Цяпер тут будуюць дом.

У выніку мы бачым, што дзяржава дапамагла бізнэсоўцу Алексіну, які і так мае шмат прэферэнцый ад уладаў Беларусі, атрымаць на льготных умовах дзяржаўныя зямельныя надзелы агульнай плошчай больш за 16 гектараў у адным з самых дарагіх месцаў пад Менскам. Са згоды Лукашэнкі набліжанаму да яго алігарху дазваляецца мець асаблівыя ўмовы вядзеньня бізнэсу, пад яго выпускаюцца спэцыяльныя ўказы аб ільготах, недаступных для іншых грамадзян.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Скандальны сын расейскага генпракурора, Алексін і Шуневіч. Што за байкеры, зь якімі штогод катаецца Віктар Лукашэнка