ААН расказала пра катаваньні палонных у вайне Расеі з Украінай

Абмен палоннымі

Упраўленьне Вярхоўнага камісара ААН у правах чалавека абвінаваціла бакі вайны ва Ўкраіне ў катаваньнях палонных. Інфармацыя зьмяшчаецца ў дакладзе, абнародаваным 15 лістапада.

Складальнікі справаздачы апыталі 159 украінцаў, якія былі ў палоне, у тым ліку 20 жанчын, і 175 расейцаў. З украінскімі палоннымі супрацоўнікі ААН размаўлялі толькі пасьля іх вызваленьня, бо Расея не дала доступу да палонных падчас іх зьняволеньня.

Паводле зьвестак ААН, і ўкраінскія, і расейскія палонныя паведамілі пра катаваньні і жорсткае абыходжаньне.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Чулі, як абмотваюць плёнкай труп: перастараліся на допыце». У Херсоне знайшлі дзясяткі сьведчаньняў ваенных злачынстваў Расеі

Украінскія вайскоўцы расказалі, што іх пасьля здачы ў палон Расеі білі. У іх забіралі асабістыя рэчы. Да месцаў утрыманьня іх перавозілі ў перапоўненых грузавіках ці аўтобусах, часта зьвязанымі скотчам і бяз доступу да вады.

У месцах інтэрнаваньня ўкраінцаў білі пры прыёме. Відавочцы расказалі супрацоўнікам ААН пра сьмерць сама меней аднаго ваеннапалоннага ў калёніі ў Аленаўцы Данецкай вобласьці ў красавіку. Складальнікі дакладу паведамляюць, што яны атрымалі зьвесткі пра восем падобных сьмерцяў і цяпер займаюцца іх праверкай.

Падчас утрыманьня пад вартай палонных украінскіх вайскоўцаў, паводле іх слоў, катавалі токам, наносілі раненьні нажом, білі дручкамі і драўлянымі малаткамі.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Украіна ў рамках абмену вярнула з палону 108 жанчын

Апытаныя жанчыны з калёніі ў Аленаўцы кажуць, што ад фізычнага гвалту не пацярпелі, але зазнавалі псыхалягічныя пакуты, калі чулі крыкі палонных мужчын.

Жанчыны, якія ўтрымліваліся ў іншых месцах, расказалі пра зьбіцьцё, катаваньні токам і пагрозы сэксуальным гвалтам. Іх таксама прымушалі перамяшчацца аголенымі з аднаго пакоя ў іншы ў прысутнасьці ахоўнікаў-мужчын.

Усе ўкраінскія палонныя расказалі пра перапоўненыя камэры, дрэнныя санітарна-гігіенічныя ўмовы, недахоп ежы і вады. Некаторыя зь іх страцілі да чвэрці сваёй вагі. Многія часта трацілі прытомнасьць у палоне, гаворыцца ў дакладзе.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Катавалі токам, вырывалі пазногці, адразалі геніталіі. На Харкаўшчыне знайшлі 22-ю катоўню, дзе расейцы зьдзекаваліся з украінцаў

Складальнікі дакладу таксама задакумэнтавалі выпадкі катаваньняў і жорсткага абыходжаньня з расейскімі вайскоўцамі — пераважна падчас узяцьця ў палон, першых допытаў або перамяшчэньняў у транзытныя лягеры і месцы інтэрнаваньня.

У асобных выпадках расейскім вайскоўцам або ўдзельнікам прарасейскіх фармаваньняў наносілі ўдары нажом, іх білі токам.

Расейскіх палонных, часта распранутых і зьвязаных, перавозілі ў перапоўненых грузавіках і мікрааўтобусах, а на блёк-пастах дазвалялі ўкраінцам весьці здымку. Кадры потым распаўсюджваліся ў інтэрнэце.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Расьсьледаваньне: катаваньні цывільных у Кіеўскай вобласьці былі загадам расейскага камандаваньня, а не ініцыятывай салдатаў

Супрацоўнікі ААН паведамляюць, што атрымалі дакладныя сьцьвярджэньні аб адвольных пакараньнях украінскім бокам асоб, якія ўжо спынілі ўдзел у ваенных дзеяньнях.

Складальнікі дакладу заклікалі абодва бакі канфлікту справядліва і бесстаронна расьсьледаваць парушэньні правоў ваеннапалонных.

Вайна Расеі супраць Украіны

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
  • Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
  • 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
  • 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.