У той жа час, згодна з афіцыйнай статыстыкай, сёлета ў траўні Ўкраіна пакуль не змагла дасягнуць тэмпаў леташніх паставак нафтапрадуктаў у адпаведным месяцы. У траўні 2022-га Ўкраіна закупіла толькі 96,2% ад аб’ёму траўня 2021 году.
Дэфіцыт на рынку яшчэ застаецца
Аднак, нягледзячы на аднаўленьне паставак нафтапрадуктаў, дэфіцыт паліва ўсё яшчэ застаецца. Па-першае, з рынку ўвогуле зьнік бэнзін А-92, бо эўрапейскія заводы ўвогуле яго не выпускаюць.
Перабоі застаюцца і з забесьпячэньнем дызэльным палівам, бо яно найперш патрэбна для арміі, паколькі вядуцца актыўныя баявыя дзеяньні, і для аграрнага сэктару, бо пачынаецца збор новага ўраджаю.
Пры гэтым Украіна пакуль не змагла аднавіць зьнішчаныя Расеяй нафтабазы, у якіх захоўвалася паліва, і Крэменчуцкі НПЗ, які забясьпечваў 40% унутранага рынку.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Мінус адна АЭС, адна ГРЭС, тры ЦЭС і беларускае паліва. Як Украіна ва ўмовах вайны рыхтуецца да зімыШто зрабіў урад, каб вырашыць праблему з палівам
Найперш урад Украіны дазволіў займацца ўвозам нафтапрадуктаў большай колькасьці юрыдычных асобаў. Раней пастаўкамі паліва ва Ўкраіну займаліся 67 кампаній, а цяпер 261 прадпрыемства.
Апроч таго, урад дазволіў часова выкарыстоўваць бэнзавозы клясы Эўра-3 і Эўра-4. Адначасова Ўкраіна дамовілася з 21 краінай аб допуску гэтага транспарту на сваю тэрыторыю.
Такім чынам, нягледзячы на складаную лягістыку, пастаўкі вуглевадародаў пачынаюць аднаўляцца па сушы, марскія ж пастаўкі праз Чорнае мора Расея заблякавала.
Усё паліва — з Эўропы
Міністар інфраструктуры Ўкраіны Аляксандар Кубракоў у інтэрвію ўкраінскаму выданьню «РБК-Украіна» паведаміў, што цяпер усё паліва завозіцца з рынку Эўразьвязу.
«Межы, колькасьць адзінак транспарту, бэнзавозаў, цыстэрнаў — усё гэта не было разьлічана на абслугоўваньне такой сыстэмы. Бо глябальна попыт ня зьнік, людзі вярнуліся ў краіну, пасяўная была, цяпер збор ураджаю. Так, эканоміка прасела, дзелавая актыўнасьць зьменшылася, але не ў разы, а нам трэба замясьціць сотні тысяч тон паліва імпартам. У самім Эўразьвязе таксама няпростая сытуацыя, паліва ня так проста знайсьці і яшчэ складаней знайсьці пад яго надзейную нармальную лягістычную канструкцыю, каб яно трапіла ва Ўкраіну», — паведаміў Аляксандар Кубракоў.
Паводле яго, дэфіцыт усё яшчэ захоўваецца, але цягам двух месяцаў рынак будзе насычаны неабходнай колькасьцю паліва.
«Цяпер сытуацыя на рынку дызэльнага паліва і звадкаванага газу супакоілася. Што да бэнзіну, я мяркую, што яшчэ патрэбна паўтара ці два месяцы, пакуль рынак насыціцца і сфармуе запас», — дадаў міністар.
Стала вядома, хто на рынку заменіць Беларусь
Беларусь у 2021 годзе стала найбуйнейшым пастаўшчыком дызэльнага паліва і бітуму ва Ўкраіну. Ад пачатку вайны Расеі Ўкраіна спыніла гандаль зь Беларусьсю. Украінскія пункты памежнага кантролю на мяжы зь Беларусьсю закрытыя.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: У Кіеве заявілі, што нафтапрадукты ў Беларусі і Расеі больш не набываюць. А як гандлявалі раней?Цяпер лідэрам на ўкраінскім рынку стала Польшча. Яшчэ да вайны Ўкраіна пачала перамовы з польскай кампаніяй PKN Orlen, каб зьнізіць сваю паліўную залежнасьць ад Беларусі і Расеі.
21 ліпеня Міністэрства інфраструктуры Ўкраіны паведаміла, што Ўкраінская чыгунка падпісала з польскай PKN Orlen пагадненьне аб стратэгічнай супрацы ў пастаўках дызэльнага паліва для патрэбаў украінскай эканомікі.
«Мы разумеем, што вырашыць праблему нястачы паліва выключна сіламі бізнэсу вельмі складана. Таму разам з прэм’ер-міністрам Украіны Дзянісам Шмыгалём і ўрадавай камандай ухвалілі рашэньне аб залучэньні на ўкраінскі рынак вялікіх нафтавых кампаній і падпісаньні зь імі беспасярэдніх доўгатэрміновых пагадненьняў», — паведаміў міністар інфраструктуры Ўкраіны Аляксандар Кубракоў.
Урад Украіны ў жніўні 2021 году заявіў аб намерах пашырыць супрацу з найбуйнейшым у Эўропе польскім нафтавым канцэрнам ORLEN для дывэрсыфікацыі паставак энэргарэсурсаў і ўзмацненьня энэргетычнай бясьпекі Ўкраіны.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Украіна знайшла замену беларускім нафтапрадуктам? Што ў Кіеве кажуць пра перамовы з польскім канцэрнам ORLENПрычынай для пачатку перамоў сталі заявы Расеі і Беларусі аб магчымым абмежаваньні паставак нафтапрадуктаў ва Ўкраіну.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.