Што вядома пра двух беларусаў, якія падазраюцца ў ваенных злачынствах у Бучанскім раёне

Эксгумацыя забітых мірных жыхароў Бучы, 8 красавіка 2022

24 траўня СБУ назвала імёны васьмі падазраваных у ваенных злачынствах у Бучанскім раёне. Паводле зьвестак украінскага цэнтру «Міратворац», двое зь іх — Сяргей Сазанаў з пазыўным «Рой» і Аляксандар Ступніцкі з пазыўным «Малік» — родам зь Беларусі.

«Медиазона» сабрала інфармацыю пра Сазанава і Ступніцкага.

На сайце «Міратворца» сказана, што 49-гадовы Сяргей Сазанаў родам з Рэчыцы, а 32-гадовы Аляксандар Ступніцкі нарадзіўся ў Воршы. Абодвух беларусаў праект лічыць баевікамі «ЧВК Вагнера», якія «трапілі пад удар ЗША ў Сырыі» ў 2018 годзе. У ліпені 2018 году СБУ паведамляла пра 11 байцоў «ЧВК Вагнера» зь Беларусі — у гэтым сьпісе былі імёны Сазанава і Ступніцкага.

«Міратворац» называе Сазанава былым маёрам міліцыі. «Медиазона» папрасіла групу «Кібэр-Партызаны» пашукаць зьвесткі пра Сазанава і Ступніцкага ў ведамасных базах МУС. У адказ хакеры даслалі рэдакцыі некалькі скрыншотаў.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Двух беларусаў з ПВК «Вагнэр» падазраюць у ваенных злачынствах пад Кіевам. СБУ назвала іх прозьвішчы

Сяргей Сазанаў

Паводле зьвестак, пададзеных «Кібэр-Партызанамі», Сяргей Сазанаў 17 гадоў адпрацаваў у міліцыі, у тым ліку нядоўгі час быў інспэктарам па справах непаўналетніх і інспэктарам-дзяжурным у выцьвярэзьніку. Большую частку сваёй міліцэйскай кар’еры Сазанаў служыў на пасадзе опэрупаўнаважанага крымінальнага вышуку. У 2007 годзе яму прысвоілі званьне маёра, а ў 2011 — звольнілі паводле артыкула «ў сувязі з парушэньнем умоў кантракту».

«Лічыўся адным зь лепшых сьледчых у горадзе, раскрыў дзясяткі крымінальных спраў. Мясцовая газэта „Днепровец“ неаднаразова прысьвячала яму захопленыя артыкулы. Што стала прычынай ягонага звальненьня з органаў — невядома», — гаворыцца ў кнізе Кацярыны Андрэевай і Ігара Ільляша «Беларускі Данбас».

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Пракуратура Ўкраіны ідэнтыфікавала 8 расейцаў, якія жорстка катавалі і забілі старасту вёскі на Кіеўшчыне, сярод іх былі «вагнэраўцы»

У 2006 годзе рэчыцкая газэта «Днепровец» расказвала, як Сазанаў выратаваў бяздомнага падчас пажару. Праз чатыры гады, у 2010-м, Сазанаву далі ўзнагароду «За заслугі». «Днепровец» удакладняў, што Сазанаў выратаваў жыцьцё чатырнаццацігадовай дзяўчынцы, якая танула на гарадзкім пляжы. «Гэта ўжо чацьвёрты чалавек, выратаваны маёрам міліцыі на вадзе», — адзначала газэта.

У 2015 годзе былога міліцыянта пазбавілі правоў кіроўцы — у яго аналізах выявілі сьляды барбітуравай кіслаты, вытворныя якой — барбітураты — маюць псыхатропны эфэкт.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: ЗША зоймуцца зборам і аналізам доказаў ваенных злачынстваў Расеі ва Ўкраіне

Аўтары «Беларускага Данбасу» зьвязваліся з дачкой Сазанава Валерыяй. Дзяўчына расказала журналістам, што яе бацька жыве ў Расеі, але рэгулярна прыяжджае ў Беларусь наведаць дзяцей.

«Усе ведаюць, што ў 2014 годзе ён езьдзіў на Данбас, перавозіў гуманітарную дапамогу. Магчыма, праз гэта і пайшлі чуткі [пра тое, што ён найміт]», — сказала дзяўчына аўтарам кнігі.

Аляксандар Ступніцкі

Згодна са зьвесткамі, што даслалі «Кібэр-Партызаны», ураджэнец Воршы Аляксандар Ступніцкі з 2010 году служыў у ППС, а ў 2012-м быў звольнены «за парушэньне службовай дысцыпліны». Дэталі ягонага звальненьня невядомыя.

Аўтары «Беларускага Данбасу» мяркуюць, што Ступніцкі ўступіў у «ЧВК Вагнэра» ў 2014 годзе. Перад «камандзіроўкай» на Данбас ён пабываў на трэніровачнай базе ў Краснадарскім краі, пісаў «Белсат». Паводле зьвестак «Міратворца», беларус атрымаў пазыўны «Малік» і пасаду «выведніка-сувязіста».

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Знайсьці кожнага і пакараць». Ва Ўкраіне расказалі, колькі расейскіх ваенных злачынцаў ідэнтыфікавалі і колькі ўжо судзяць

У Данецку ён сустрэў будучую жонку Насту і пасьля вясельля вярнуўся зь ёю ў Воршу. У 2015 годзе ў іх нарадзілася дзіця, гаварылася ў кнізе. Журналісты пісалі, што Ступніцкі адправіўся ваяваць пасьля таго, як прывёз жонку ў Беларусь, а ў 2016 годзе атрымаў раненьне ў раёне Пальміры. Пазьней яго ўзнагародзілі ордэнам Мужнасьці «за ўдзел у апэратыўна-выведных і спэцыяльных мерапрыемствах у раёне Пальміры», пісалі аўтары «Беларускага Данбасу».

Вайна Расеі супраць Украіны

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
  • Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
  • 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.