«Я сабраная, загартаваная, ніякай панікі ў мяне няма»
З Бучы Карына зь сябрам Ігарам цудам, як яны самі кажуць, выбраліся 8 сакавіка. Тады ўжо Буча была пад акупацыяй і іх ледзьве не расстралялі расейцы. Карына пажыла некалькі дзён у Кіеве. Потым на прапанову кіраўніка Беларускага крызіснага цэнтру ў Львове Аляксея Францкевіча паехала на захад Украіны. Прытулак у Львове ёй далі беларусы, якія таксама ратаваліся ад рэпрэсій на радзіме. Карына ўключылася ў валянтэрскую дзейнасьць, далучылася да ўкраінскай плятформы «СпівДія». Карына прымала і апрацоўвала просьбы аб рознай дапамозе для людзей.
Целы людзей, некаторыя са звязанымі за спіной рукамі, на зямлі ў Бучы, Украіна, 4 красавіка 2022 года
«Калі я ўбачыла здымкі з вызваленай Бучы, то вырашыла вяртацца туды, каб дапамагаць. Бо ад пачатку вайны я валянтэрыла ў Бучы ў памяшканьні рады. У мяне там засталося шмат знаёмых. Многіх я знайшла жывымі. Калі мы на вайне сядзелі разам з бучанцамі ў падвале, то гэтыя людзі зрабіліся мне вельмі блізкімі. Бо мы разам перажылі адно гора, якое аб’ядноўвае. Я напісала ў раду знаёмаму, што хачу прыехаць. Што магу капаць магілы, насіць цэглу, што заўгодна. Ён адказаў, што будзе рады майму прыезду. Мяне сябры адгаворвалі ехаць у Бучу — маўляў, там міны паўсюль, небясьпечна. Але цяпер у мяне мозг стаў працаваць абсалютна па-іншаму. Я сабраная, загартаваная, ніякай панікі ў мяне няма», — кажа беларуска.
Яна дадае, што ўдзячная лёсу за тое, што трапіла менавіта сюды.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Машыну зь дзецьмі расейцы проста расстралялі». Як беларусы выбіраліся з Бучы, дзе «проста пекла»«Пасьля жахаў акупацыі людзі разгубленыя, дэзарыентаваныя, у страшным стрэсе»
Карына прыехала ў Бучу 7 красавіка — празь месяц пасьля эвакуацыі адсюль. Кватэра, дзе яна раней жыла, засталася цэлай. Каля пад’езду дзяўчына сустрэла суседку, якая і аддала ёй ключы. Пайшла ў раду, пачала зноў дапамагаць людзям.
«Людзі пасьля тых жахаў акупацыі, страт блізкіх людзей моцна разгубленыя, дэзарыентаваныя, яны ня ведаюць, куды ісьці, што рабіць. Мы рабілі сьпісы людзей, рэгістравалі іх, я выслухала сотні страшных гісторый. Людзі шукалі сваіх блізкіх — як жывых, так і забітых. Я пачала там каардынаваць працу, бо быў, папраўдзе, хаос. Людзей пачалі выкопваць з брацкіх магіл. На сьвеце няма такога моргу, каб зьмясьціць усіх забітых тут. У раду прыходзілі людзі, казалі, што ведаюць месцы магіл, паказваюць іх. Потым зрабілі адмысловы telegram-канал, каб людзі маглі апазнаць сваіх блізкіх. Мы таксама „сядзелі“ на тым канале, потым тэлефанавалі сваякам забітых, каб паведаміць, што ў якім моргу іхны блізкі чалавек. Псыхалягічна цяжка глядзець здымкі трупаў. Але мне здаецца, мой арганізм загартаваўся. Бо калі які трэш, то я максымальна сабраная», — апавядае Карына.
Буча пасьля акупацыі, 3 красавіка 2022
Некаторыя бучанцы называлі яе «Дзяўчынка з парога». Бо яна стаяла на парозе рады і каардынавала працу. Часта Карыне даводзілася крычаць.
«Сарвала сабе голас. Бо людзі ў такім стане, што ня могуць адэкватна нешта рабіць ці рэагаваць. Напрыклад, запісвалі людзей на дапамогу ад Чырвонага Крыжа. Я клічу падысьці людзей, якія маюць нумаркі да сотні, чалавек мае 87 нумар, але ён не падыходзіць праз такую сваю разгубленасьць. Часам я жартавала, каб падняць людзям настрой. Адна жанчына сказала: „Навошта вы з нас сьмеяцеся?“. Я патлумачыла, што ў мяне два варыянты выбару — сьмяяцца ці плакаць. Калі я буду стаяць на парозе і плакаць, вы будзеце плакаць разам са мной. Мне кожнага зь іх шкада, у мяне сэрца разрываецца», — кажа беларуска.
Буча пасьля акупацыі
Яна кажа, што цяпер для валянтэрскай працы тут трэба быць псыхолягам, адэкватным, здаровым і працаздольным чалавекам.
«Дапамога бывае рознай. Прыйшоў дзядок, ён ня мае акуляраў, бо старыя пабіліся. Я папрасіла знаёмага ў Кіеве знайсьці дзядулю акуляры. Але ў старога няма тэлефона. Дапамагла яму атрымаць sim-карту, ён абяцаў знайсьці тэлефонны апарат. Я проста стараюся дапамагаць, як і чым магу», — кажа беларуска.
Цяпер яна езьдзіць у суседні Ворзэль, каб там дапамагаць, арганізоўваць і каардынаваць працу.
«Таму што ў Бучы ў мяне атрымалася — атрымаецца і ў Ворзэлі. Людзі некаторыя на мяне крыўдзяцца, бо я крычу на іх. Але я кажу: „Вы можаце думаць пра мяне і гаварыць, што вам хочацца, але будзе так, як я скажу“. Я проста хачу, каб яны як хутчэй атрымалі дапамогу!» — расказвае пра сваю працу Карына.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: CNN: зьявілася новае відэа з Бучы, якое пацьвярджае, што трупы на вуліцах гораду былі пры расейскай арміі«Расстраляць мяне зь беларускім пашпартам можа толькі СБУ!»
Яна прызнаецца, што мела праблемы празь беларускі пашпарт. У Львове дзяўчына адстаяла чаргу ў адзін рэстаран, каб пачуць: «Расейцаў і беларусаў не абслугоўваем».
«Было крыўдна, бо я якраз валянтэрыла ў Львове, а не прахалоджвалася», — кажа Карына.
У Бучы яна натрапіла на байца тэрытарыяльнай абароны, які пагражаў яе расстраляць за беларускі пашпарт.
«На блёкпасту ён выцягнуў мяне з аўтамабіля і наставіў аўтамат, бо ў мяне сіні пашпарт. Але я яму сказала, што мяне як уладальніцу беларускага пашпарта мае права расстраляць толькі СБУ — пасьля допыту. Таму сказала, каб выклікалі СБУ. Па выніку яго забрала СБУ, у кайданках. Але, апроч гэтых выпадкаў, адкрытага нэгатыву ў свой бок за тое, што я беларуска, я не адчуваю», — кажа Карына.
У Бучы і цяпер няма стабільнай мабільнай сувязі, цяпла, электрычнасьці, але Карына кажа, што яна «ўдзячная за кожную хвіліну: хоць яны і цяжкія, але бясцэнныя».
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Мэр Бучы: «Расейскія вайскоўцы забілі кожнага пятага жыхара, які застаўся ў горадзе падчас акупацыі»Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.