На працягу чацьвярга, 24 сакавіка, як перадае агенцтва Аssociated Press, эўрапейская дыпляматычная сталіца прымае экстраны саміт NATO, сустрэчу Вялікай сямёркі прамыслова разьвітых краін і саміт Эўрапейскага Зьвязу. Байдэн возьме ўдзел ва ўсіх трох сустрэчах, а затым правядзе прэсавую канфэрэнцыю.
Саміт Паўночнаатлянтычнага альянсу пачаўся з выступу генэральнага сакратара NATO Енса Столтэнбэрга, які заявіў, што альянс павінен узмацніць сваю абарону, каб супрацьстаяць уварваньню Расеі ва Ўкраіну і «адрэагаваць на новую рэальнасьць бясьпекі ў Эўропе».
Прамаўляе Енс Столтэнбэрг (у цэнтры)
Столтэнбэрг заклікаў засяродзіць увагу на ўзмацненьні ціску на прэзыдэнта Расеі Ўладзіміра Пуціна ў сувязі з нападам на Ўкраіну.
«Мы сабраліся ў крытычны для нашай бясьпекі час», — сказаў Столенбэрг, зьвяртаючыся да лідэраў, якія сядзяць за вялікім круглым сталом. «Мы адзіныя ў асуджэньні несправакаванай агрэсіі Крамля і ў нашай падтрымцы сувэрэнітэту і тэрытарыяльнай цэласнасьці Ўкраіны».
Ён сказаў, што альянс «поўны рашучасьці працягваць ускладаць на Расею выдаткі, каб пакласьці канец гэтай жорсткай вайне».
Джо Байдэн прыбыў у Брусэль позна вечарам у сераду ў надзеі падштурхнуць саюзьнікаў да ўвядзеньня новых санкцый супраць Расеі, эканоміка якой пацярпела ад ужо наяўных санкцый, байкотаў і штрафаў.
Джо Байдэн са сіміце NATO, 24 сакавіка, Брусэль
Хоць Захад, піша Аssociated Press, у значнай ступені аб’яднаўся ў супрацьстаяньні Расеі пасьля яе ўварваньня ва Ўкраіну, шырока прызнана, што адзінства будзе выпрабаванае на фоне цаны ўплыву вайны і санкцыяў на сусьветную эканоміку.
«Нам трэба рабіць больш, і таму нам трэба больш інвэставаць. Узьнікла новае пачуцьцё неадкладнасьці, і я чакаю, што лідэры пагодзяцца паскорыць інвэстыцыі ў абарону», — сказаў Столтэнбэрг перад самітам.
Дарадца Байдэна ў нацыянальнай бясьпецы Джэйк Саліван сказаў, што ЗША хочуць пачуць, «што рашучасьць і адзінства, якія мы назіралі ў мінулым месяцы, захаваюцца столькі, колькі спатрэбіцца».
Энэргетычны крызіс, узмоцнены вайной, стане асабліва гарачай тэмай на саміце Эўрапейскай рады, дзе лідэры Гішпаніі, Партугаліі, Італіі і Грэцыі спадзяюцца на тэрміновы, скаардынаваны адказ усяго блёку. Афіцыйныя асобы ЭЗ заявілі, што зьвернуцца па дапамогу да ЗША ў пляне папаўненьня сховішчаў прыроднага газу на наступную зіму, і яны таксама жадаюць, каб блёк сумесна закупляў газ.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Кожная гадзіна вайны ва Ўкраіне прыносіць 20 новых ахвяр. Галоўныя лічбы і факты першага месяца расейскага ўварваньняКанцлер Нямечыны Оляф Шольц адхіліў заклікі байкатаваць пастаўкі расейскіх энэрганосьбітаў, заявіўшы, што гэта нанясе значную шкоду эканоміцы ягонай краіны. Шольц сутыкаецца зь ціскам з боку актывістаў-эколягаў, якія патрабуюць як мага хутчэй адвадзіць Нямеччыну ад расейскай энэргіі, але, паводле яго, гэты працэс павінен быць паступовым.
«Рабіць так з дня ў дзень азначала б апусьціць нашу краіну і ўсю Эўропу ў рэцэсію», — сказаў Шольц у сераду.
Польшча і іншыя краіны ўсходняга флянгу NATO таксама будуць шукаць яснасьці адносна таго, як Злучаныя Штаты і іншыя эўрапейскія краіны могуць дапамагчы адносна іх асьцярог з прычыны расейскай агрэсіі, а таксама нарастаньня крызісу з уцекачамі. За апошнія тыдні Ўкраіну пакінулі больш за 3,5 млн бежанцаў, у тым ліку больш за 2 млн пераехалі ў Польшчу.
Саліван сказаў, што Байдэн і яго калегі-лідэры будуць імкнуцца «распрацаваць доўгатэрміновы плян дзеяньняў» у дачыненьні да таго, якія сілы і магчымасьці спатрэбяцца краінам усходняга флянгу NATO.
Джо Байдэн размаўляе з прэзыдэнтам Румыніі Кляўсам Ёганісам
У пятніцу заплянаваны візыт Байдэна ў Польшчу, дзе абодва пытаньні, як чакаецца, будуць у цэнтры перамоваў з прэзыдэнтам Анджэем Дудам.
Чатыры новыя баявыя групы NATO, якія звычайна налічваюць ад 1 000 да 1 500 вайскоўцаў, ствараюцца ў Вугоршчыне, Славаччыне, Румыніі і Баўгарыі.
Прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі, як чакаецца, выступіць на саміце NATO па відэасувязі. Позна ўвечары ў сераду ён паведаміў, што хоча, каб альянс «заявіў, што ён цалкам дапаможа Ўкраіне выйграць гэтую вайну», паставіўшы любую неабходную зброю.
Яшчэ адзін важны момант можа наступіць незадоўга да вяртаньня Байдэна ў Вашынгтон у суботу. Белы дом заявіў, што ён плянуе «выступіць з заўвагамі аб аб’яднаных намаганьнях свабоднага сьвету ў справе падтрымкі народу Ўкраіны, прыцягненьні Расеі да адказнасьці за яе жорсткую вайну і абароны будучыні, заснаванай на дэмакратычных прынцыпах».
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.