«У канцлягеры немагчыма пабудаваць моцную эканоміку». Што паказала дасьледаваньне праблем жыхароў рэгіёнаў

Пра гэта ён расказаў у эфіры Свабоды Premium.

Глядзіце размову цалкам на відэа

Асноўныя тэзісы Антона Раднянкова

Антон Раднянкоў

• Калі характарызаваць некалькімі словамі сытуацыю ў рэгіёнах, я абраў бы «безнадзейнасьць» і «дэградацыя». Ніводнага пазытыўнага слова.
• Асноўная праблема — палітычныя рэпрэсіі, якія адбіваюцца на настроях у грамадзтве. У людзей ёсьць адчуваньне асабістай небясьпекі.
• Праз гэта зьнікае жаданьне супрацоўнічаць зь дзяржавай, зьнікае давер да ўсіх дзяржаўных інстытутаў.
• Гэта стварае пагрозу для беларускай незалежнасьці, калі беларусы разумеюць, што дзяржава не для іх.
• Эканоміка — даўняя праблема для рэгіёнаў. Вялізарная розьніца ў магчымасьцях працаўладкаваньня паміж рэгіёнамі і Менскам з той прычыны, што ў рэгіёнах дамінуе кволы дзяржаўны сэктар і цяжка паўстаць прыватнаму бізнэсу.
• Сьледам за працай другая праблема — высокія цэны. Больш за 50% людзей у сталіцы і рэгіёнах лічаць, што цэны вельмі высокія.
• Трэцяя праблема — міграцыя. Цяпер яна больш тычыцца Менску. Пасьля палітычнай міграцыі нас чакае хваля эканамічнай міграцыі, і гэтая хваля закране рэгіёны.
• Вялікі блёк праблем — якасьць жыцьця, сацыяльная сфэра, дзе таксама ўсё кепска.Сацыяльная структура дэградуе. Якасьць сацыяльных паслуг вельмі нізкая — недахоп настаўнікаў, лекары зьяжджаюць.
• У рэгіёнах жыве 7 мільёнаў чалавек. Менск — багаты горад, сам дае грошы ў дзяржаўны бюджэт. У рэгіёнах вялікая доля датацый.
• Калі пачнуцца эканамічныя праблемы, у людзей у рэгіёнах будзе дзьве мадэлі паводзінаў — зьяжджаць у Менск і іншыя вялікія гарады альбо за мяжу.
• Раней у рэгіёнах запускаліся праекты, якія фінансаваў ЭЗ, гэтых праектаў цяпер няма.
• У 2021 годзе было заплянавана адрамантаваць 16 мастоў за грошы Эўрапейскага банку рэканструкцыі і разьвіцьця. ЭБРР сышоў, не падтрымлівае гэтыя праекты, ва ўладаў грошай на гэта няма.
• Людзі ў выканкамах раней езьдзілі на Захад, мелі нейкі досьвед узаемадзеяньня, цяпер гэта ўсё зьнікае. Моцна пагаршаецца чалавечы капітал, мэнэджарскія магчымасьці.
• Раней Парк высокіх тэхналёгій быў гонарам Беларусі, у яго рэзыдэнтаў былі пляны ісьці ў рэгіёны. У абласных цэнтрах было нямала айцішнікаў, але цяпер гэтыя кампаніі зьяжджаюць.
• Улады не разумеюць, у чым іх праблемы, лічаць, што ва ўсім вінаватыя бэчэбэшнікі, «экстрэмісты і тэрарысты», якія нечакана зьявіліся па ўсёй краіне. Насамрэч грамадзтва дэпрэсіўнае з той прычыны, што ў людзей жыцьцё кепскае і становіцца горшым з кожным годам.
• Улады ствараюць фундамэнтальнае напружаньне ў грамадзтве, якое не дазволіць вырашыцца бягучаму палітычнаму крызісу.
• Мінулыя выбары былі палітычнай праявай глыбокіх эканамічных праблемаў і таго, што Беларусь прыйшла ў тупік свайго разьвіцьця.
• Неверагоднымі рэпрэсіямі ўлады нічога ня могуць зрабіць з рэгіянальнымі праблемамі. У канцлягеры немагчыма пабудаваць моцную эканоміку.

Як праводзілася дасьледаваньне

Дасьледаваньне базуецца на маніторынгу рэгіянальных СМІ, дзьвюх экспэртных фокус-групах, а таксама на аналізе 5685 анкет, атрыманых пры апытаньні праз Viber. Апытаньне праводзілася пры супрацоўніцтве з ініцыятывай «Народнае апытаньне» ў канцы чэрвеня 2021-га сярод актыўнай часткі пратэставай аўдыторыі. Таксама былі выкарыстаныя сацыялягічныя дадзеныя Chatham House і іншых інстытутаў, якія дасьледуюць меркаваньні беларусаў.