Мэрыя Вільні адвяла будынак на адной з цэнтральных вуліц гораду пад Дом беларускай культуры, у якім будзе разьмяшчацца і Беларускі музэй імя Івана Луцкевіча. Некалькі некамэрцыйных арганізацый, якія займаюцца дапамогай беларусам у Літве, заключылі дамову з музэем і ўвайшлі ў склад сузаснавальнікаў Дома.
За пару месяцаў валянтэры фонду разам з рэлякантамі зрабілі рамонт, прывялі будынак у парадак і распачалі актыўнасьці. Ідэя праекту «Ты не адзін» зьявілася таму, што шмат беларусаў, якія пераехалі, цяпер знаходзяцца ў цяжкім псыхалягічным стане і маюць патрэбу ў адаптацыі.
«Сустрэчы паступова сталі псыхалягічнай тэрапіяй»
«Ідэя праекту нарадзілася выпадкова, калі ў чаце "Беларусы Вільні" адна дзяўчына напісала: "Дзяўчаткі, а давайце мы як-небудзь зробім жаночы сьняданак?". Яна стварыла групу, нават ня ведаючы, што на гэта ўжо ёсьць пляцоўка, хоць мы ў ёй яшчэ заканчвалі рамонт, цягалі мэблю. Я напісала, што ў нас ёсьць месца, дзе сабрацца. І цяпер кожную суботу аб 11-й раніцы ў нас праходзяць "Жаночыя сьняданкі"», — тлумачыць валянтэрка фонду «Разам» Віялета.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Цяжкавагавікі ішлі наперадзе, а мы толькі працягнулі іх справу». Шчырае інтэрвію зь Веранікай Цапкалай пра трыё, сям'ю, працу, гвалт і мовы«Жанчыны па суботах на тры гадзіны адпачываюць ад дзяцей, мужоў, — дадае яшчэ адна валянтэрка Вольга. — Першы раз падчас знаёмства, вядома, было шмат тэмаў. Кшталту, зь якой прычыны выехалі, у каго што здарылася і чым займаліся. Паступова гэта стала такой псыхалягічнай тэрапіяй, каб адаптавацца трошкі і ачуцца пасьля ўсіх падзей».
На першым сьняданку выявілася вельмі шмат таленавітых людзей, якія хочуць падзяліцца сваімі ведамі, кажа Віялета. Такім чынам, кожны «Жаночы сьняданак» праходзіць са сьпікерамі і мае адмысловую тэматыку. На адным са сьняданкаў выступала беларуская пісьменьніца Ганна Златкоўская са сваёй новай кнігай «Паляваньне на матылькоў», а таксама дзяўчына, якая мела на радзіме ўласны чайны клюб, яна правяла чайную цырымонію.
«Праз гэта мы таксама прыдумалі кожную пятніцу рабіць вечар з гарбатай, музыкай, размовамі і мэдытацыяй. Мінулы сьняданак быў зь дзяўчынай, у якой быў свой праект у Беларусі "Душа батаніка", яна ўсё ведае пра расьліны і хоча падзяліцца ведамі пра тое, як даглядаць кветкі. Адна з удзельніц расказала пра сваю кветку, якую яна назвала Ромка, бо купіла ў дзень гібелі Рамана Бандарэнкі і цяпер яна пачала чэзнуць і дзяўчына сказала: "Гэта будзе катастрофа, калі яна загіне, я другі раз буду перажываць сьмерць Ромкі". І мы зразумелі, што гэта нашмат больш, чым проста догляд расьлін, гэта кветкавая тэрапія, якая псыхалягічна дапаможа жанчынам і дзяўчатам спраўляцца з болем праз кветкі, якія ў іх ёсьць», — кажа Віялета.
Неўзабаве да каманды фонду далучыцца псыхоляг, якая працавала зь людзьмі, што прайшлі праз турму і катаваньні ў Беларусі.
«Мы запускаем два віды псыхалягічнай дапамогі: трохмесячны групавы трэнінг і індывідуальныя кансультацыі. Мы ня сталі абмяжоўваць псыхалягічную дапамогу толькі катэгорыяй пацярпелых на пратэстах. Пасьля ўцёкаў ад жахаў у Беларусі, людзі сутыкнуліся з праблемамі адаптацыі і інтэграцыі. І гэта сур’ёзна, таму мы яшчэ запускаем сямейныя кансультацыі і таксама для дзетак, бо яны апынуліся вымушанымі сьведкамі падзей і пакутавалі маральна».
«Хочам зрабіць яшчэ заняткі кунфу і ўшу»
Таксама ў Доме беларускай культуры праходзяць бясплатныя заняткі літоўскай мовы два разы на тыдзень і курсы акадэмічнага рысунку.
Заняткі літоўскай мовы. Фота з прыватнага архіву фонду «Разам»
«Выкладчыца рысунку мастачка Раса Рымідзіце вельмі перажывае ўсю гісторыю, зьвязаную з беларусамі і Беларусьсю. Яе таксама перасьледавалі ў Савецкім Саюзе за нязгоду з афіцыйнай пазыцыяй улады і маглі пасадзіць у турму. Яна дапамагае нам і праводзіць урокі бясплатна. Заняткі рысаваньнем супакойваюць і даюць пазбавіцца ад успамінаў, бо жыцьцё перавярнулася ва ўсіх: тых, хто прыехаў, і тых, хто жыў тут і цяпер аказвае дапамогу. Мы ўсё гэта робім бясплатна, як валянтэры», — кажа Віялета.
Заняткі праходзяць у выставачнай галерэі Дома беларускай культуры. На рысаваньні няма абмежаваньняў і можа прыйсьці кожны ахвочы любога ўзросту.
«Таксама мы ўжо два месяцы на сьвітанку займаемся цыгунам. Яго праводзіць майстар, які меў у Менску школу баявых мастацтваў і вымушаны быў пераехаць. Цяпер мы хочам зрабіць яшчэ заняткі кунфу і ўшу, бо дзяўчаты нашы сказалі: "Цыгун — гэта добра, вядома, але навучыце нас біцца". Заняткі будуць для дзяцей і дарослых».
Неўзабаве фонд плянуе адкрыць кніжны клюб і тэатральны гурток, запусьціць курс па 2D-анімацыі, ладзіць музычныя вечарыны ў двары. А зь верасьня будзе працаваць нядзельны беларускамоўны рэпэтыцыйны цэнтар для школьнікаў.
«Актыўнасьцямі ў праекце "Ты не адзін" мы хочам аб’яднаць людзей, — кажуць валянтэркі. — Любы чалавек ці ініцыятыва, якім трэба прастора, могуць зьвязацца, узгадніць з намі час, прыйсьці і свабодна выкарыстоўваць памяшканьні Дома пад свае праекты. Але пры адной умове: калі гэтыя праекты добрыя і накіраваныя на дапамогу беларусам».
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: 5 фактаў пра Канстытуцыю Орліка, якую цяпер выстаўляюць у Кіеве. ФОТАЦяпер Дому беларускай культуры патрэбна матэрыяльная падтрымка, бо ўсе актыўнасьці праходзяць бясплатна.
«Нам вельмі патрэбны прынтар, алоўкі, папера, мальбэрты для заняткаў рысункам, падручнікі літоўскай мовы, музычныя інструмэнты — гэта было б вельмі крута, — расказваюць прадстаўніцы фонду. — Таксама кава, гарбата, якімі мы частуем наведнікаў. Шукаем і людзей, якія ўмеюць пісаць, весьці сацыяльныя сеткі. Дапамога патрэбна ва ўсім».
Пра фонд «Разам»
Фонд «Разам», які дапамог шматлікім беларусам, паўстаў у канцы жніўня 2020 году. Арганізацыя зарэгістраваная, ейны юрыдычны статус дапамагае кантактаваць зь літоўскімі ўладамі, каб вырашаць шырокі спэктар пытаньняў: пошук працы, уладкаваньне дзетак у садкі і школы. Фонд дапамагае аплаціць рэлякантам жытло, купіць прадукты, здабыць вопратку і бытавую тэхніку для тых, хто прыехаў зусім бяз рэчаў.
Валянтэры фонду разьмяшчаюць гісторыі людзей і розных ініцыятываў на старонках у Facebook i Instagram, а таксама на сваёй адмысловай плятформе Get Donate, дзе можна ахвяраваць сродкі.
Арганізацыя дапамагае вырашаць бытавыя, сацыяльныя праблемы, пытаньні з дакумэнтамі і легалізацыяй на тэрыторыі Літвы, таксама тут кансультуюць людзей, якія яшчэ знаходзяцца ў Беларусі, як бясьпечна выехаць.
Таксама фонд арганізаваў для 45 беларускіх дзетак адпачынак у летніку на Балтыйскім моры.
«Асноўны сэнс Дома беларускай культуры, каб ён быў месцам, куды кожны беларус можа прыйсьці і атрымаць любую дапамогу, пачынаючы ад чалавечых зносін і заканчваючы рэальнай дапамогай з жытлом, працаўладкаваньнем, дакумэнтамі, атрымаць юрыдычную і псыхалягічную кансультацыі. Мы зразумелі, што цяпер вельмі вялікая запатрабаванасьць у зносінах, у кантактах і таму Беларускі дом тут — гэта тэрыторыя камфорту, утульнасьці, і любыя людзі з добрымі думкамі, мэтамі, могуць сюды прыходзіць з 9 раніцы да поўначы», — кажа валянтэрка фонду «Разам» Віялета.