Апублікавалі ўхваленыя законапраекты аб экстрэмізьме, СМІ, рэабілітацыі нацызму. Што ў іх новага?

Палата прадстаўнікоў, Менск. Архіўнае фота.

«Экстрэмістаў» будуць караць за выкарыстаньне «Пагоні»

Праект закону «Аб супрацьдзеяньні экстрэмізму» апублікавалі на Нацыянальным прававым партале.

За «экстрэмісцкія дзеяньні» могуць абвінаваціць каго заўгодна — людзей, партыі, арганізацыі, у тым ліку замежныя і міжнародныя.

Экстрэмізмам назвалі дзеяньні на шкоду незалежнасьці, тэрытарыяльнай цэласнасьці, сувэрэнітэту, асновам канстытуцыйнага ладу і грамадзкай бясьпецы.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Палата прадстаўнікоў апэратыўна ўхваліла шэраг рэпрэсіўных законапраектаў

Далей ідзе пералік такіх дзеяньняў з 18 пунктаў, некаторыя зь якіх выцякаюць з сэнсу фармулёўкі экстрэмізму, а некаторыя выглядаюць нечакана.

Гэтак, поруч з гвалтоўным захопам улады, стварэньнем узброеных фармаваньняў і тэрарыстычнай дзейнасьцю, экстрэмізмам палічылі:

  • распаўсюд хлусьлівых зьвестак пра розныя сфэры жыцьця Беларусі, прававы стан беларусаў, «якія дыскрэдытуюць Рэспубліку Беларусь»;
  • абразу прадстаўніка ўлады,
  • дыскрэдытацыю органаў улады і кіраваньня;
  • перашкоду працы Цэнтравыбаркаму ды іншых дзяржаўных органаў;
  • актыўны ўдзел у масавых беспарадках ці іх арганізацыю;
  • заклік на несанкцыянаваную масавую акцыю — ад мітынгу да пікету, а таксама ўцягненьне людзей ва ўдзел у іх;
  • публічнае апраўданьне такіх дзеяньняў, а тым больш заклік да іх;
  • фінансаваньне вышэйпазначаных дзеяньняў.

Экстрэмісцкай сымболікай могуць палічыць усё, што можна паказаць, прачытаць ці прасьпяваць для «экстрэмісцкай дзейнасьці». А партрэт экстрэміста — сам па сабе экстрэмізм.

Забаранілі выкарыстаньне «экстрэмістамі» сымболікі, прызнанай гісторыка-культурнай каштоўнасьцю, а таксама афіцыйных сымбаляў. За гэта будуць караць.

Супрацьдзейнічаць экстрэмізму, акрамя сілавікоў, будуць улады, адказныя за інфармацыю, адукацыю і рэлігію. Для гэтага будуць выхоўваць патрыятызм у дзяцей, моладзі і астатніх грамадзян.

2 красавіка Палата прадстаўнікоў прыняла гэты законапраект у першым чытаньні.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Гэта вяртаньне ў савецкія часы»: Праваабаронцы пра новыя папраўкі ў законы

Афіцыйнае папярэджаньне, забарона дзейнасьці, турма. Што пагражае за «рэабілітацыю нацызму»


У публічным доступе зьявіўся і законапраект «Аб недапушчэньні рэабілітацыі нацызму», ухвалены Палатай прадстаўнікоў у першым чытаньні. У чым асноўныя навацыі?

У тэксьце даюцца вызначэньні некаторых паняцьцяў. Нацысцкімі злачынцамі названыя арганізатары, падбухторшчыкі, кіраўнікі ці выканаўцы ваенных злачынстваў. Памагатыя — тыя жыхары акупаваных тэрыторый, у тым ліку прызваныя на службу, хто непасрэдна выконваў або наўмысна садзейнічаў выкананьню загадаў нацысцкіх органаў.

Пералік дзеяньняў, якімі вызначаецца рэабілітацыя нацызму, дапоўнілі «гераізацыяй нацысцкіх злачынцаў і іх памагатых» — праслаўленьнем іх, а таксама іх злачынстваў.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Генпракурор Беларусі завёў крымінальную справу «па факце генацыду насельніцтва Беларусі» ў гады вайны, якая скончылася 75 гадоў таму

Супрацьдзейнічаць рэабілітацыі нацызму, згодна з дакумэнтам, будуць з дапамогай патрыятычнага выхаваньня грамадзянаў. Вось што пад ім разумеецца:

  • фармаваньне ў грамадзтве нецярпімасьці да нацызму і яго рэабілітацыі;
  • распаўсюд адпаведнай інфармацыі, у тым ліку ў інтэрнэце;
  • услаўленне перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне праз мастацтва, адукацыйныя і навуковыя праекты.

Сярод суб'ектаў супрацьдзеяньня рэабілітацыі нацызму законапраект вылучае МУС – ведамства будзе каардынаваць дзейнасьць дзяржорганаў. Разам з КДБ праваахоўнікі мусяць рабіць прагнозы грамадзка-палітычнай сытуацыі, падаваць інфармацыю кіраўніку краіны і ўраду, удзельнічаць у рэалізацыі прафіляктычных захадаў.

Міністэрства юстыцыі, апарат Упаўнаважанага ў справах рэлігій і нацыянальнасьцяў і мясцовыя выканкамы, апроч іншага, павінны маніторыць дзейнасьць партый, прафсаюзаў, грамадзкіх абʼяднаньняў і рэлігійных арганізацый.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Мастак Алесь Пушкін да суду застанецца пад вартай. Яму пагражае да 12 год турмы

За парушэньні могуць вынесьці афіцыйнае папярэджаньне, прыпыніць дзейнасьць любой арганізацыі (у тым ліку замежнай і міжнароднай), прызнаць іх экстрэмісцкімі і забараніць на тэрыторыі Беларусі.

Крымінальная адказнасьць за рэабілітацыю нацызму зьявілася ў беларускім заканадаўстве 1 лютага 2020 году — тады набылі сілу папраўкі ў артыкул 130 Крымінальнага кодэксу («Распальваньне расавай, нацыянальнай, рэлігійнай альбо іншай сацыяльнай варожасьці, рэабілітацыя нацызму»). Санкцыя артыкула прадугледжвае да 5 гадоў пазбаўленьня волі.

Новы законапраект аб СМІ: абмяжоўваць, пазбаўляць, прыцягваць да адказнасьці

Палата прадстаўнікоў таксама ўхваліла ў першым чытаньні законапраект «Аб зьмене законаў у пытаньнях сродкаў масавай інфармацыі». Праект апублікаваны на Нацыянальным прававым інтэрнэт-партале.

Як вынікае з дакумэнту, будуць пашыраныя абавязкі юрыдычных асобаў, якія зьяўляюцца рэдакцыямі СМІ, уладальнікамі інтэрнэт-рэсурсаў і сеткавых выданьняў. Да 5 гадоў павялічаны тэрмін забароны на права фізычным і юрыдычным асобам выступаць у якасьці заснавальніка СМІ пасля таго, як яго выпуск спынены. Для ўладальнікаў інтэрнэт-выданьня такое абмежаваньне — 3 гады.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Новы законапраект аб СМІ: абмяжоўваць доступ да сайтаў, пазбаўляць акрэдытацыі, прыцягваць да адказнасьці

Сярод падставаў для адмовы ў дзяржаўнай рэгістрацыі або перарэгістрацыі называюцца наступныя:

  • назва СМІ супадае або падобная да назвы выданьня, у дачыненьні да якога прынята рашэньне аб спыненьні выпуску;
  • назва сеткавага выданьня не супадае з назвай дамэну інтэрнэт-рэсурсу;
  • галоўны рэдактар ня мае права паводле закону займаць такую пасаду.

Таксама ў праекце дакумэнту пашыраны сьпіс падставаў для спыненьня выпуску СМІ:

  • вынясеньне цягам году двух і больш пісьмовых папярэджаньняў;
  • рашэньне міжведамаснай камісіі па бясьпецы ў інфармацыйнай сфэры аб наяўнасьці паведамленьняў або матэрыялаў, распаўсюд якіх здольны прывесьці да ўзьнікненьня пагрозы нацыянальнай бясьпецы.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Ад каго яны незалежныя?» Новы міністар інфармацыі пра месца недзяржаўных і замежных СМІ ў Беларусі

Зьявіліся новыя прычыны, на падставе якіх дзяржорганы могуць абмяжоўваць доступ да інтэрнэт-рэсурсаў і сеткавых выданьняў. Так, на рашэньне Міністэрства інфармацыі гэта дазволена ў наступных выпадках:

  • публікацыя інфармацыі, забароненай да распаўсюду;
  • вынясеньне ўладальніку інтэрнэт-рэсурсу цягам году двух і больш патрабаваньняў, а ўладальніку сеткавага выданьня — пісьмовых папярэджаньняў;
  • невыкананьне ўладальнікам інтэрнэт-рэсурсу патрабаваньняў органа дзяржкіраваньня аб ліквідацыі парушэньняў заканадаўства аб СМІ або неперадачы ў гэты орган пацьвярджальных дакумэнтаў;
  • рашэньне міжведамаснай камісіі пра наяўнасьць на інтэрнэт-рэсурсе матэрыялаў, пашырэньне якіх пагражае нацыянальнай бясьпецы.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Законапраект: пад абаронай дзяржавы будуць усе супрацоўнікі праваахоўных і кантрольных органаў