Сусьветная загадка беларускай летальнасьці каранавірусу

Наколькі небясьпечны, сьмяротны каранавірус у розных краінах? Гэта апісваецца дзьвюма характарыстыкамі — сьмяротнасьцю ад хваробы і летальнасьцю хваробы.

Сьмяротнасьць — гэта колькасьць тых, хто памёр ад хваробы, адносна ўсяго насельніцтва. Летальнасьць (Case fatality rate, або CFR) — колькасьць тых, хто памёр ад хваробы, адносна ўсіх, хто на яе захварэў.

Калі, умоўна кажучы, насельніцтва нейкай краіны складае тысячу чалавек, 100 зь іх захварэлі на нейкую хваробу і 50 ад яе памерлі, то сьмяротнасьць ад хваробы складзе 50/1000=5%, або 50 тысяч на мільён чалавек. А летальнасьць складзе 50/100=50%.

Каранавірус у Беларусі і ў сьвеце. Як разьвіваюцца падзеі >>

Бываюць хваробы, у якіх летальнасьць складае да 90% (скажам, ліхаманка Эбола) — гэта значыць, паміраюць амаль усе, хто захварэў. Але хварэюць на Эболу нямногія, таму сьмяротнасьць ад яе ня вельмі высокая. А, напрыклад, у звычайнага грыпу летальнасьць нізкая, мала хто ад яго памірае, але сьмяротнасьць заўважная, бо многія ім хварэюць.

Возьмем дадзеныя за 5 траўня з сайта worldometers.info.

На гэты дзень колькасьць сьмерцяў ад COVID-19 у Беларусі склала 107 чалавек, паказьнік сьмяротнасьці — 11 на мільён насельніцтва. Гэта 72-е месца з усіх 216 краін і тэрыторый, зьвесткі пра якія прыводзяцца на сайце, і 39–41-е месца ў Эўропе з 46 краін. Вось як выглядалі паказьнікі па некаторых краінах Эўропы на 5 траўня.

Меншы, чым у Беларусі, гэты паказьнік у Эўропе быў толькі ў Расеі, Латвіі, ва Ўкраіне і ў Славаччыне.

Ва ўсіх астатніх краінах Эўропы ён быў вышэйшы, у некаторых і значна вышэйшы. Цікава, што сярод 4 эўрапейскіх краін, дзе сьмяротнасьць ад COVID-19 была ніжэйшая, чым у Беларусі, тры — яе суседкі: Латвія, Расея і Ўкраіна.

Больш цікавая сытуацыя зь летальнасьцю. Тут Беларусь — нават і сярод усясьветных лідэраў. На амаль 18 350 хворых на COVID-19 у Беларусі 107 сьмерцяў, летальнасьць — 0,58%, крыху больш за палову адсотка.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: У Беларусі прызналі 112 сьмерцяў інфікаваных COVID-19

Калі разглядаць краіны, дзе пандэмія набыла ўжо пэўны размах, то Беларусь паводле летальнасьці — на шостым месцы ў сьвеце, пасьля Аману, Узбэкістану, Бахрэйну, Сынгапуру і Катару. Толькі ў гэтых 5 краінах, дзе хворых на COVID-19 больш за 2 тысячы, летальнасьць ніжэйшая, чым у Беларусі. Праўда, усе, акрамя Сынгапуру, не адзначаюцца асаблівай дакладнасьцю і празрыстасьцю працы дзяржаўнай адміністрацыі.

Калі ж браць усе эўрапейскія краіны, то Беларусь — на абсалютным другім месцы пасьля Ісьляндыі, дзе хворых на COVID-19 на 5 траўня было 1799 і летальнасьць каранавірусу складала 0,56%.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «У нас розныя падыходы». У Крамлі ацанілі намаганьні Беларусі ў барацьбе з COVID-19

Яшчэ адна дзіўная асаблівасьць Беларусі — дынаміка паказьніку летальнасьці. Паводле часу возьмем за пункт адліку 31 сакавіка, дзень, калі ў Беларусі была афіцыйна зафіксаваная першая сьмерць ад COVID-19. На той час у многіх іншых краінах іх было вельмі шмат, у некаторых яшчэ не было. На той момант паказьнік летальнасьці ў Беларусі складаў 0,66% — дзьве траціны адсотка, адна сьмерць на 152 выпадкі захворваньня.

Цяпер адпаведны паказьнік — 0,58%, нават меншы, чым тады. А вось такое дзіва мае месца наагул у нямногіх краінах. Летальнасьць COVID-19 вырасла амаль ва ўсіх краінах сьвету, у некаторых вельмі істотна. А ў каго ж, як у Беларусі, нават зьменшылася за месяц?

У табліцы прыводзяцца ня ўсе краіны, у якіх за месяц паказьнік летальнасьці павялічыўся. Але ўсе — у якіх зьменшыўся.

Яшчэ больш значна, чым у Беларусі, паказьнік летальнасьці зьменшыўся ў 7 краінах, зь іх эўрапейская — Сэрбія. Акрамя Беларусі і Сэрбіі, у Эўропе толькі ва Ўкраіне паказьнік летальнасьці за месяц не павялічыўся, а зьменшыўся, хоць і ў меншай ступені, чым у Беларусі.

Фармальна кажучы, пра недакладнасьць беларускай статыстыкі сьмерцяў ад COVID-19 гэтыя дадзеныя ня сьведчаць.

Але тое, што ў Беларусі назіраецца асаблівасьць, уласьцівая амаль толькі такім краінам, як Бахрэйн, Гана і Ўзбэкістан, выклікае пэўны роздум. Ну, так — і такім, як Сынгапур, Сэрбія і Ўкраіна.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Фокус статыстыкі пра пандэмію: ці шкодзяць брандспойты тушэньню пажараў?

Але, як бачым, гаворка ідзе нават пра сусьветную анамалію, ня кажучы ўжо — пра эўрапейскую.

Наўпрост гэта ня доказ, што беларуская статыстыка недакладная. Але ў любым выпадку навідавоку ўнікальная зьява — і ў Эўропе, і нават ва ўсім сьвеце. А прычыны ўнікальнасьці могуць быць розныя — ці ўнікальна добрая сыстэма аховы здароўя і палітыка барацьбы з пандэміяй, ці ўнікальная па хітрасьці сыстэма падліку памерлых ад пандэміі. Права на існаваньне маюць абодва тлумачэньні.

Думкі, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.