Сёньня зранку я прачытаў у Фэйсбуку паведамленьне: «Сёлета адбудзецца апошні Фэстываль музыкі маладой Беларусі „БАСовішча“, арганізаваны БАСам. Рашэньне не было лёгкім, паверце…»
Паведамленьне глыбока кранула…
І адразу прыгадалася мне першае «Басовішча», якое прайшло 13–14 ліпеня 1990 году. У тое лета ў Польшчы ўсё яшчэ трывала агульнанацыянальнае сьвяткаваньне свабоды, якога пакуль не прыдушыла нішчымніца эканамічнай рэвалюцыі Лешака Бальцэровіча, а ў Беларусі на дварэ ўвесь час стаяў Савецкі Саюз. Таму першае «Басовішча» мне сёньня бачыцца перш за ўсё як Фэстываль беларускай свабоды.
Your browser doesn’t support HTML5
Уліс на Басовішчы 1990
На тым першым, гістарычным, фэстывалі выступілі барды і рок-гурты зь Беларусі: Сяржук Сокалаў-Воюш, Віктар Шалкевіч, Алесь Камоцкі, Кася Камоцкая, Вольга Цярэшчанка, «Уліс», «Мроя». Быў таксама «поп-фолькавы» гурт зь Віцебску «Грамада», які арганізатары фэстывалю запрасілі, каб старэйшыя насельнікі гарадоцкай зямлі занадта не «ўзбухалі» на «музыку маладой Беларусі». Беластоцкі бок на фэстывалі прадстаўлялі сьпевакі зь гітарай: Эля Бэзюк, Янка Хоха, Дарафей Фіёнік, Адам Ляўчук. Свайго беларускага рок-гурту Беласточчына тады яшчэ ня мела. Дакладней, быў ужо адзін, «Альбаросіка», але пакуль што ён быў на арганізацыйным этапе і не пасьпеў падрыхтаваць праграмы на першае «Басовішча». Таму ў 1990 годзе выступіў з гітарай толькі яго лідэр, Янка Хоха.
У двух першых «Басовішчах» (1990–1991) я ўдзельнічаў як вядоўца, а потым быў яшчэ на пяці-шасьці фэстывалях у лясочку каля Гарадка як звычайны глядач, разявака і піток польскага піва. У нашым стагодзьдзі паехаць на «Басовішча» мне давялося ўсяго раз ці два, тым ня менш кожны год я цікавіўся сьпісам выканаўцаў і з узрушэньнем назіраў, як зьмяняюцца пакаленьні студэнтаў – арганізатараў «Басовішча». Гадоў пяць-шэсьць таму наступіла поўная зьмена пакаленьняў і «Басовішча» пачалі арганізаваць дзеці першых арганізатараў. Напрыклад, Ганна Пякарская, а потым Лідзія Пякарская — дочкі Міраслава і Барбары Пякарскіх, арганізатараў «Басовішча» ў 1990 годзе. Пакаленьне ўнукаў яшчэ не дарасло. Цікава, які фэстываль будзе ў іх…
«Басовішча» доўгі час было найбольшай беларускай рок-імпрэзай. Зь цягам гадоў, калі рок-канцэрты сталі больш-менш звычайнай зьявай і ў Беларусі, «Басовішча» ўсё ж захоўвала сваю спэцыфічную, непаўторную аўру студэнцкага фэстывалю, які ўвесь час ладзіўся непрафэсіяналамі ў палявых абставінах, у лесе, дзе большасьць гледачоў начавала пад намётамі. Гэтая спантаннасьць мела і свае заганы — выканаўцы нярэдка наракалі на арганізацыйную імправізацыю, часам і на арганізацыйныя праколы. На нейкі год ці два дзяржаўны спонсар адабраў права арганізаваць «Басовішча» Беларускаму аб’яднаньню студэнтаў, выведзены з раўнавагі нядбайнымі фінансавымі справаздачамі пасьля фэстывалю. Але потым усё вярнулася да нормы.
Ну і вось сёлета ў ліпені — апошняе, 30-е «Басовішча». Мабыць, паеду. Каб паразважаць з арганізатарамі першых «Басовішчаў» над хуткаплыннасьцю часу і нашага жыцьця. І каб выпіць піва пад гарадоцкімі соснамі…
Меркаваньні, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.