Паводле Цэнтарвыбаркаму, яўка на сёлетніх мясцовых выбарах склала 77,05 %, амаль столькі ж, колькі на папярэдніх мясцовых выбарах (на 0,22% менш). Пры гэтым рэкорднай сёлета была яўка на датэрміновае галасаваньне — 34,95%. З кожнымі чарговымі выбарамі яўка на датэрміновыя выбары няўхільна расла. Вось як выглядае яна ў рэгіянальным разрэзе.
|
|
Яўка на датэрміновае галасаваньне (13-17.02) |
Агульная яўка на выбары
|
Яўка ў асноўны дзень галасаваньня 18.02 |
|
Берасьцейская |
31,84 |
79,16 |
47,32 |
|
Віцебская |
34,96 |
84,49 |
49,53 |
|
Гомельская |
36,48 |
80,76 |
44,28 |
|
Горадзенская |
34,55 |
79,81 |
45,26 |
|
Менская |
34,61 |
77,97 |
43,36 |
|
Магілёўская |
36,36 |
82,26 |
45,9 |
|
Менск |
35,69 |
64,41 |
28,72 |
|
Беларусь |
34,95 |
77,05 |
42,1 |
На першы погляд, лічбы першага і трэцяга слупкоў па многіх рэгіёнах аказаліся ў адваротнай залежнасьці: чым вышэйшы адсотак тых, хто прагаласаваў да 18 лютага, тым менш прагаласавала ў асноўны дзень галасаваньня. У Гомельскай, Магілёўскай вобласьцях і ў Менску ў датэрміновым галасаваньні паўдзельнічала людзей больш, чым у сярэднім па краіне; у Менскай, Горадзенскай і Берасьцейскай вобласьцях — менш, чым у сярэднім па краіне; у Віцебскай — прыкладна столькі ж, колькі ў сярэднім.
У дзень асноўнага галасаваньня самую высокую яўку далі Берасьцейшчына і Віцебшчына, сталіца прадэманстравалі 18 лютага мінімальную яўку, толькі ў сталіцы ў гэты дзень прагаласавала менш людзей, чым падчас папярэдняга галасаваньня.
Гэтую залежнасьць можна патлумачыць эфэктам замяшчэньня: датэрміновым галасаваньнем скарысталіся тыя, хто і так зьбіраўся галасаваць — чым больш іх прагаласавала датэрмінова, тым менш прыйшло 18-га.
Аднак сувязь не была моцная: напрыклад, Магілёўшчына прадэманстравала адну з самых высокіх явак і на датэрміновым галасаваньні, і на асноўным. Карэляцыйны аналіз сьведчыць пра адсутнасьць значымай сувязі паміж яўкай на датэрміновым галасаваньні і ў дзень асноўнага галасаваньня, адпаведны каэфіцыент карэляцыі Пірсана мае значэньне −0.293, што азначае фактычную адсутнасьць сувязі.
І гэтая адсутнасьць сувязі сьведчыць аб тым, што прырода пераменных у значнай ступені розная: прыход на галасаваньне 18 лютага да пэўнай ступені было вынікам свабоднага волевыяўленьня выбарнікаў, удзел у датэрміновым галасаваньні быў абумоўлены ў значнай ступені адміністрацыйным ціскам і прымусам. Дзе прымус (сьціпла названы сп-няй Ярмошынай стымуляцыяй) быў мацнейшы, больш жорсткі, там і яўка на датэрміновае галасаваньне была вышэйшая. Ступень гэтай жорсткасьці вызначалася зусім не настроямі насельніцтва адпаведнага рэгіёну, а настроямі тамтэйшага начальства. Найбольш красамоўны прыклад — Менск.
Таму і не зьдзіўляе нулявая карэляцыя індыкатараў настрояў начальства (яўкі на датэрміновае галасаваньне) і настрояў насельніцтва (яўкі 18 лютага). Аднак заўважым, што карэляцыя менавіта нулявая, а не адмоўная, у цэлым па краіне няма значнай адмоўнай сувязі, каб людзі асабліва млява ішлі на выбары 18 лютага там, дзе асабліва моцна гналі на датэрміновае галасаваньне. Нуль — ён і ёсьць нуль, сувязі няма, улада жыве сваім жыцьцём, а народ — сваім. Ня тое, што супраць — сваім, пэрпэндыкулярным, так бы мовіць, жыцьцю ўлады.
Як у Беларусі праходзілі «мясцовыя» выбары. Усё самае важнае
Меркаваньні, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.