Дайце мне ня бачыць гэтага

Баляць мае раны, баляць мае вочы. Пілігрымка да Белых Халатаў пачалася яшчэ вясной, але пакуль сьвету божага праз страчаны зрок не відаць. Можа, яно было б і таньней, і хутчэй — абмінуць пасярэднікаў розных і адразу да Хрыста, каб плюнуў, перацёр бруд са сьлінай, памазаў — і пашыбаваў, відушчы, з крыкамі «Гасана!». Але і суайчыньнікаў, якія пяць гадоў рэзалі мышэй і прэпарыравалі жабаў, калупаліся ў кішках мерцьвякоў, таксама шкада: калі так усе адмовяцца ад іх паслуг? Куды ім тады? У біёлягі? Жабаў на ўсіх ня хопіць.

Усе яны, зь Белых Халатаў, прызнавалі як адзін: парушэньні па вачах ёсьць. Але якія? На такія пытаньні не адказвалі, надта злаваліся, і накіроўвалі «па месцы жыхарства». Па месцы жыхарства сказалі — запісацца можна праз тыдзень на прыём, які будзе ў наступным годзе. «Я памру!», — пагрозьліва паабяцала ім. Тыя, на рэгістрацыі, здавалася, спасьціглі дзэн, і разумелі, што паміж жывымі і нябожчыкамі розьніца невялікая, і што сьмерць — гэта разбурэньне муроў, вызваленьне з турмы ўласнага цела, а пакутніцкая гібель можа дапамагчы выскачыць з бясконцага кола нараджэньня і сьмерці, наканаванасьці і праклёну.
Я дзэн не спасьцігла, таму павалаклася на платны прыём. Лекарка мне спадабалася зь першага позірку. Маладая, жвавая, энэргічная, вочы гараць. Ці гэта лінзы? Ат, я ўсё роўна ня бачу праз гэты туман. Яна тузала мяне так і гэтак, сьвяціла ў вочы ліхтарыкам, патрабавала прызнацца — што я рабіла, што так хутка і якасна сапсавала зрок? Паказвала мне здалёк літары, Ш, Б, далей ня бачу. Яна ўстаўляла ў мэталічныя акуляры розныя шкельцы: «А так?» Во, так бачу. «Віншую! Вы зусім сапсавалі свой зрок. Вам патрэбныя акуляры, і ня мінус адзін і пяць, як вам тут нехта напісаў (тут яна грэбліва хмыкнула, і шпурнула мне праз стол рэцэпт ад той, іншай, веснавой лекаркі), а мінус два і пяць, во! А калі такі прагрэс будзе і надалей, то вельмі хутка вы зусім асьлепнеце!», — уручыла яна мне новы рэцэпт і параіла тут жа бегчы ў оптыку — раз, і потым — да другога доктара — два.

Вось ён, новы чароўны сьвет, — думала я, круцячыся перад люстэркам ў жалязячцы са шкельцамі. Вось яны — шыбкі, за якімі новае-нязьведанае. Вось ён, момант выйсьця з туману!

На вуліцы быў жах. Маці мая Бэнэдысьён Альварада [маці дыктатара ў рамане «Восень патрыярха» Габрыэля Гарсія Маркеса — РС]… Гэта апраметная. А казалі, Гомель займае першае месца па добраўпарадкаваньні! Які падман, якія фальсыфікацыі… Страшэнныя будынкі. Выбоіны на дарозе, шчыліны, зарослыя мохам, у раней прыгожай плітцы. Усё — абшарпанае, аблезлае. Яшчэ ўчора я з замілаваньнем глядзела на ўсё гэта, на ўсіх гэтых. Страх. Вось на супрацьлеглым баку ідзе хлопец. Яшчэ ўчора ён быў прыгожы. Сёньня ён выглядае так, нібыта выпадкова саскочыў з гэтага бясконцага кола нараджэньня і сьмерці, з таго боку, куды яго ўжо завёў Харон за абол, і завітаў у гэты сьвет. А жанчыны, жанчыны… Я ішла і ціха жахалася і жагналася. Учора па гэтай жа вуліцы ішлі насустрач фіфы, а зараз нейкія вядзьмаркі, страшна глядзець, наколькі чалавечыя твары недасканалыя. Хачу назад даць нырца ў туман. Гэта нейкае «ідзі і глядзі» проста, аж фізычна балюча. Мозг сарваўся з ланцуга, як шчанюк да году, як згаладалы мядзьведзь пасьля зімовага сну пачаў сканаваць усё вакол, намагаючыся запомніць нумары аўтамабіляў на паркоўцы на супрацьлеглым баку за 300 мэтраў, назвы вуліц, пра якія я нават не здагадвалася, бо даўно ўсе літары і лічбы пераўтварыліся ў суцэльныя цьмяныя лініі, шыльды на крамах, абвесткі на слупах «Пазычым грошы!», «Згубілася кацяня!». Учытвалася ў гэта ўсё, запамінала прыкметы катоў, сабак, нумары тэлефонаў пазычальнікаў, шавяліла вуснамі, чытаючы ўсё пра шлюбныя сукенкі і каштоўныя камяні, кошты на залатыя пярсьцёнкі і курсы аўташколы. «Мне ня трэба ўсё гэта, спыніся, тэрмінова!», — спрабавала закрычаць на сваю галаву, але галодны мозг, які стаміўся за гэтыя месяцы ад бясконцых аднастайных думак «Хто я, навошта гэта ўсё» няспынна сканаваў і сканаваў, рупліва раскладаў па паліцах усе лічбы, літары, словы, прапановы, складаў лягічныя сувязі паміж пустымі кішэнямі і коштамі на ювэлірныя вырабы, паміж алергіяй на поўсьць і прапановамі аддаць катоў і сабак у добрыя рукі.

Узіралася шалёнымі вачамі ў мінакоў. Ніводнага прыгожага чалавека. Што з імі зрабілася за суткі? Столькі чырвоных плямаў на твары, прышчоў, зморшчын… Валасы! Я бачу гэты пушок на твары ў хлопца, які яшчэ не дайшоў па перакрыжаваньня, паміж намі — 170 мэтраў! Гары яго гарам усё, гары гарам. Нарэшце перад іншай лякарняй я зьняла тыя шайтан-шкельцы і нырнула ў малако. Авой ты мне. Як добра ў тумане. І гардэробшчыца якая прыгожая, і нават прадстаўнікі Белых Халатаў. І такое ўсё чысьценькае, дасканалае.

Новая лекарка была не такая энэргічная, як тая. Зноў пачала мне паказваць Ш, Б. «Я ўчора ўжо правярала зрок, во паперкі», — спрабавала яе спыніць. Тая паглядзела на дакумэнты з пячаткамі грэбліва. «Чаму вы няправільна называеце літары? Вы што — чытаць ня ўмееце?», — злавалася мэдсястра. «Відаць, блага кеміць», — пераглянуліся яны з лекаркай. Яны мяне таксама, як і тая, павіншавалі — аказалася, зрок ня ўпаў, па іх словах, гэта тая першая лекарка няправільна вымерала яго. І акуляры я набывала дарма. І сьвет не такі выродлівы, якім мне яго паказалі акуляры. А рэцэпт ад першай доктаркі яна схапіла за рог і доўга трэсла над сталом, нібыта хацела душу з паперкі вытрасьці. «Лекар ёй выпісаў, ой, падумаеш!», — ледзь не плявалася яна.

Тая, з Белых Халатаў круціла асадку, і задумліва пыталася: «А што вы самі думаеце наконт гэтага ўсяго?». «Каб нешта думаць, трэба мець хоць сярэднюю мэдычную адукацыю, але, на жаль, я яе ня маю», — апраўдвалася я. «Вось! Я казала — ня цяміць! А то пішуць — зрок, зрок!», — абрадавалася мэдсястра. «Ага, ага… Дык вочы так і баляць? А пакажыце, як яны вам баляць?», — лекарка нахілілася да мяне, вельмі блізка, і нечага чакала. «Можа, я ня вельмі цямлю, і праўда… Але што вы маеце на ўвазе?», — спалохана спыталася ў яе. «А што незразумелага? Пакажыце свой боль!», — капрызна працягнула яна. Канечне, хацелася ўпасьці на падлогу, дрыгаць нагамі і лямантаваць «Ай, ай, ай!», але пад дзьвярамі сядзелі дзеці, а гэта наша будучыня, і калі яна будзе перапалоханая — нічога добрага ня будзе з такой краіны. Таму я стрымалася, але лекарка настойвала. Яна нават прадэманстравала мне свой боль — сказала, што ёй баліць галава, схапілася далонямі за лоб і пачала раскачвацца на крэсьле і стагнаць. Вось як трэба паказваць боль! Мусіць, мэдсястра мае рацыю. Я сапраўды не цямлю ў сучаснай мэдыцыне.

Потым яна зацікавілася маімі вуснамі. «Нешта мне колер вашых вуснаў не падабаецца!», — зьбянтэжыла яна мяне. Яна, як на прыёме ў псыхааналітыка, пачала выгаворваць усё, што ёй не падабаецца — вусны, форма чэрапа, лекарка, якая дала мне няправільны рэцэпт, палі зроку, якія зрабілі ў іншым мэдычным цэнтры… Сьпіс скончыўся, таму яна пачала перачытваць тое, што напісана ў мэдычнай картачцы. «І аналізы вашы мне не падабаюцца! Што гэта за аналізы такія? Хто ім вам рабіў, дзе?!», — шпурнула на стол картку. «Тут рабілі, у вашым цэнтры…», — прашаптала я. «А-ха-ха! У нашым цэнтры!», — засьмяялася яна, і некалькі разоў правяла далоньню па аналізах, нібыта чарвякоў са стала скідала.

«Доктар, дык якія мне ўсё-ткі акуляры насіць? І ці магчыма боль суцішыць?», — было адчуваньне, што гэтыя пытаньні яе абразілі. Можа, у яе была нейкая траўма, зьвязаная з акулярамі. А боль, магчыма, па дасьледаваньнях сучасных навукоўцаў — не перашкода, а наадварот — дабраслаўленьне для чалавека. Цярпеньнем вашым ратуйце душы вашыя.

Яна параіла праверыць іншыя органы, схадзіць пакланіцца да іншых санктуарыяў ордэну Белага Халатаў.

Але знаёмы, які недзе прыслужвае ў адным з Храмаў, ня раіў гэтага рабіць. «Не гняві Бога! Ходзіш на сваіх нагах, то і радуйся. Ты гора яшчэ ня ведаеш. Вось трапіла б у стацыянар, тады б я на цябе паглядзеў!», — выгаворваў ён мне.

А можа і праўда, я проста ня кемлю? Добра, што зараз, без акуляраў, у тумане, я магу бясконца разважаць над важнымі пытаньнямі, а не сканаваць нумары аўтамабіляў і абвесткі пра зьніклых катоў. Галоўнае — ня трапіць у стацыянар.

Меркаваньні, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.