У Беларусі скарацілі буфэрныя зоны вакол сьвінакомплексаў. Калі раней вяскоўцам было забаронена трымаць сьвіней за 5 і менш кілямэтраў ад фэрмаў, то цяпер гэтую адлегласьць скарацілі да 0,5 кілямэтра. Як на зьмены адрэагавалі жыхары Бярозаўшчыны — рэгіёну, дзе найбольш пратэставалі супраць буфэрнай зоны?
У выніку зьмяншэньня буфэрных зонаў вакол сьвінакомплексаў у Бярозаўскім раёне Берасьцейшчыны змогуць трымаць сьвіней на ўласных падворках жыхары 17 вёсак. Больш як паўтара года таму гэтыя сяляне на загад мясцовых уладаў мусілі перабіць сваіх сьвіней — толькі таму, што іх жытло трапляла ў пяцікілямэтровую зону вакол мясцовых фэрмаў.
Улады гэтак засьцерагаліся ад афрыканскай чумы сьвіней. І хоць падобныя захады рабіліся на тэрыторыі ўсёй Беларусі, найбольшыя хваляваньні, якія ў журналістаў атрымалі назву «сьвіныя бунты», адбываліся ў Бярозаўскім раёне.
Жыхары мястэчка Малеч некалькі разоў ладзілі сходы, куды запрашалі мясцовых чыноўнікаў, каб выказаць ім сваё абурэньне. На гэтых сходах вяскоўцы патрабавалі зьмяншэньня буфэрных зонаў вакол фэрмаў.
Анатоль Сахаруша: «Улада тэрарызавала людзей амаль паўтара года»
Як распавёў жыхар Малеча Анатоль Сахаруша, улады збаяліся пашырэньня сялянскіх пратэстаў зь Бярозаўшчыны на іншыя рэгіёны, таму і зьменшылі буфэрныя зоны:
«Тут улада вымушана была адступіць. Таму што яны бачылі — ня дай Бог, пачнецца такое ў іншых вёсках... Таму што я заяўляў не адзін раз і ў раёне, і ў вобласьці — што калі вы гаворыце пра нейкі „майдан“, то „майдан“ зробіць толькі мясцовая ўлада... Людзям ужо губляць няма чаго, а вам у лепшым выпадку пагражае пазбаўленьне пасады... Улада тэрарызавала людзей амаль паўтара года...»
Анатоль Сахаруша кажа, што местачкоўцы з радасьцю ўспрынялі навіну пра дазвол трымаць уласных сьвіней, бо для многіх гэта быў асноўны сямейны прыбытак:
«Але многія сказалі, што калі і купляць парасят, то толькі ўвесну. Бульбу ж людзі не садзілі... Чым карміць?.. А зараз вясною людзі будуць браць соткі ды садзіць бульбу, як саджалі раней. Вёска ж у асноўным і выжывае дзякуючы таму, што трымае свае падворкі. З заробку вяскоўца пражыць... Ну, яшчэ можа пражыць даярка або трактарыст, які працуе 12–14 гадзін. А ў іншых пытаю: колькі заробак? Мільён сямсот — мільён дзевяцьсот...»
Анатоль Сахаруша выказаў Свабодзе меркаваньне, што мясцовыя ўлады мусяць выбачыцца перад вяскоўцамі:
«Рана ці позна яны адказаць за гэта павінны. Вось я размаўляў з адной жанчынай, і яна мне штодня тэлефанавала і пыталася пра гэта... Таму што адна дачка вучыцца, другая будуецца... Трымалі двое сьвіней — адно сьвінчо на ўсіх, а другое — прадаць, каб дапамагчы... То казала, што, маўляў, ня вытрымае гэтага, памрэ... І я кажу — жанчына памерла! Яна праз тыдзень памерла... А колькі людзей захварэлі, колькі трапілі ў лякарні... І што, за гэта не павінен адказаць ніхто?»
Фэрмэр зь Бярозаўшчыны Аляксандар Аліхвер год таму мусіў пазбыцца сотняў сьвіней віетнамскай пароды, якіх вырошчваў у адной зь вёсак. Тады ён проста раздаваў парасят вяскоўцам, каб не забіваць дарма. Увесь гэты час спадар Аліхвер абіваў парогі чыноўнікаў, пісаў лісты ў Бярозу ды Берасьце, абгрунтоўваючы думку, што, забіваючы ўсіх сьвіней за пяць кілямэтраў ад фэрмаў, афрыканскую чуму не спыніць. Таму, на думку фэрмэра, ахоўныя зоны трэба рабіць меншымі:
«Гэта трэба было зрабіць адразу, калі гэтая афрыканская чума сьвіней пачалася. Але проста, як у нас звычайна адбываецца — чыноўнікі перастрахаваліся. У любым выпадку да таго, што ідзе зьнізу, улады абавязаныя прыслухоўвацца. А ніхто гэтага ня робіць. Вось і атрымліваецца, што ў нас, пачынаючы ад самай маленькай улады сельсаветаўскай і сканчаючы міністэрствамі — усе нічога ня робяць, толькі глядзяць угару, што Савет Міністраў вырашыць і што вырашыць наш прэзыдэнт...»
Цяпер Аляксандар Аліхвер ня ведае, ці будзе займацца надалей сьвінагадоўляй. Бо часовае рашэньне ўладаў прынесла яму велізарныя страты. Аднак, кажа фэрмэр, менавіта ў гэтай галіне сельскай гаспадаркі ён мае ахвоту працаваць.