«Адмовіцца было б здрадай» — беларускі гурт PortMone выступіў у вайсковай часьці ў Крыме

Аляксей Варсоба

PortMone даў канцэрт у вайсковай часьці А4368 у пасёлку Бура пад Севастопалем.
З пачаткам расейскай вайсковай агрэсіі ў Крыме камандзіры часьці Яўген Васін і ягоны намесьнік Андрэй Іванічэнка адмовіліся выконваць ультыматум расейскіх спэцназаўцаў здаць зброю і вывесілі над часьцю ўкраінскі сьцяг.

Падтрымаць вайскоўцаў беларускі гурт запрасіла ўкраінскае агенцтва «Артполе».

Адбыўся канцэрт 10 сакавіка. «Гэтыя хлопцы кранулі суворую ваенна-марскую душу. Мастацтва перамагло ўсе перашкоды і палітычныя глупствы. Канцэрт быў шыкоўны», — напісаў у фэйсбуку капітан другога рангу Андрэй Іванічэнка.

PortMone выправіўся ў Крым звычайным складам: Аляксей Варсоба (акардэон), Сяргей Краўчанка (пэркусія), Аляксей Ванчук (бас-гітара). З агенцтва «Артполе» паехалі Тацяна Манзюк, Вольга Міхайлюк, Вадзім Ількоў.

Вярнуўшыся ў Менск, Аляксей Варсоба апавёў, як гэта было.

Сябры казалі, што мы былі «як апошні патрон»


«Нашы сябры — агенцтва «Артполе» — проста зьвярнуліся да нас з просьбай пра дапамогу. І мы не маглі ніяк адмовіцца, бо ўнутры спрацаваў нейкі мэханізм: «Калі я адмаўляюся — гэта здрада».

Сябры казалі, што мы былі «як апошні патрон». Гэта значыць, што яны зьвярталіся і да іншых музыкаў, але ня ўсе «змаглі».

Ехалі мы менавіта ў гэтую часьць, бо нашы сябры хацелі, каб мы гралі менавіта для іх.

Яшчэ адзін канцэрт у нас быў у Сімфэропалі.



Да нас як да беларусаў «самаабарона» ставіліся больш ляяльна


Дабірацца было ня так цяжка. На мяжы памежнікі спакойныя. Пасьля, ужо праз два блёк-пасты «самаабароны Севастопаля», мы даехалі да часьці.

«Самаабарона» — гэта недзе па 15 хлапцоў у кожным пасьце. Паводзяць сябе вельмі беспардонна. Я заўважаў, што яны часта былі пад хмяльком, раскаваныя, упэўненыя. Як я зразумеў, яны нічога не вырашаюць, а стаяць там толькі дзеля таго, каб паведамляць «каму трэба».
«Самаабарона» — гэта недзе па 15 хлапцоў у кожным пасьце. Паводзяць сябе вельмі беспардонна. Я заўважаў, што яны часта былі пад хмяльком

Вядома, гэты антураж прымушае нэрвавацца. Незразумела, як правільна адказваць на іхнія пытаньні. Яны напружана глядзелі ў твар. Размаўлялі з нашымі арганізатарамі, а пасьля пыталіся: «А чаму гэтыя хлопцы маўчаць?» — паказваючы на нас. Яны могуць аглядаць машыны, кантраляваць праход-праезд па дарогах.

Калі мы казалі, што беларусы, то да нас больш ляяльна ставіліся. Але я ведаю, і правадніца нам казала, што яны могуць проста парваць украінскія пашпарты. А калі мы ўжо ехалі назад, да правадніцы падыходзілі людзі і пыталіся, ці ёсьць у цягніку той ці іншы чалавек.

Мы казалі, што едзем з канцэртам у Севастопаль. Гэта было ня так, але каб ехаць далей, мы так казалі.

«Зялёныя чалавечкі» не хаваюцца


«Зялёныя чалавечкі» — гэта вайскоўцы. Гэта ўжо трошкі іншая гісторыя. Яны, як правіла, недзе побач і ня дзейнічаюць так публічна, як самаабарона. Але ўкраінскія вайскоўцы нам казалі, што яны не асабліва хаваюцца. Нам паказвалі: вось там снайпэр, і яго відаць. Паводле ваенных законаў, напэўна, такога не павінна быць.

Сытуацыя ў Крыме абсурдная


Мне здаецца, што калі Крым сапраўды прарасейскі і хоча далучыцца да Расеі, то навошта тады гэтыя войскі? Абсалютна зразумела, што сілы ёсьць розныя. Можа, нехта і хоча. Але, найхутчэй, толькі Севастопаль, у мяне склалася такое ўражаньне.

Што да крымскіх татараў, то яны, вядома, ня хочуць да Расеі. Яны нядаўна перажылі дэпартацыю і спадзяваліся, што хаця б іх дзеці будуць жыць на радзіме. Адчуваецца іхны адчай. Шмат хто прадае кватэры і зьяжджае. Яны адчуваюць пагрозу.

Часьць А4368 — гэта, здаецца, былы санаторый


Гэта зялёнае, вельмі ўтульнае месца. Было сонца, вельмі цёпла, распусьціліся кветкі, заквітнелі абрыкосы. Нішто не нагадвала пра тое, што там адбываецца. Толькі падкрэсьлены спакой у вайсковай часьці, стрыманасьць вайскоўцаў.

Яны шмат чаго распавядалі, але прасілі, каб гэта не было публічным. Мне здаецца, што ўнутраны іхны стан такі, што вось заўтра будзе загад — і ўсё вырашыцца ў адзін момант.

Яны маюць намер «стаяць да апошняга». Што гэта значыць — не зусім відавочна. Распавядалі, што некаторыя вайскоўцы перапрысягаюць.

Гэта быў канцэрт для блізкіх сяброў


Гэта быў адмысловы канцэрт. У прамым сэнсе яго нават складана назваць канцэртам. Ну, як на фронце выступаеш. Нават не перадам зараз, дагэтуль не знайшоў словаў. І трывога была, і, зь іншага боку, нібыта рабіў нешта для сваіх блізкіх сяброў. Гэта было правільна — тое, што мы зрабілі.
І трывога была, і, зь іншага боку, нібыта рабіў нешта для сваіх блізкіх сяброў

Калі мы ехалі туды, нам сапраўды было страшна. Здавалася, што едзем у небясьпеку. Ня ведалі ўсяго і думалі, што, магчыма, гэта безразважны ўчынак.

Але калі мы перасеклі ўкраінскую мяжу, стала спакайней. Калі дабраліся да Сімфэропаля — яшчэ спакайней. А калі адыгралі канцэрт — проста тэмпэратура паднялася. Нэрвы сталі «выходзіць». Стала прасьцей. Стала зразумела, што гэта ўсё ціск, і інфармацыйны ціск таксама, што ўсё гэта наўмысна зацягнута, што ўсе тыя вайскоўцы ў Крыме — гэта хутчэй пагрозьлівая дэкарацыя.

На рэфэрэндуме выбару ня будзе


Мне здаецца, што, гаворачы пра Крым, трэба ставіць іншыя акцэнты. Шмат інфармацыі проста нагнятаецца. І крымскія вайскоўцы, і крымскія грамадзяне ўсё правільна разумеюць. Там няма аніякіх фашыстаў.

Але ціск настолькі беспрэцэдэнтны, што вынікі рэфэрэндуму, думаю, вядомыя. Ніякага выбару насамрэч ня будзе.