Колькі людзей па ўсёй Украіне цягам апошніх трох месяцаў далучыліся да Майдану? Маю на ўвазе ня толькі выхад на плошчу.
Збор сродкаў і рэчаў, вызваленьне начальнікам супрацоўнікаў з працы для ўдзелу ў пратэстах, бясплатнае пітво ў кавярнях, начлег у сябе дома для прыежджых актывістаў. Байкот тавараў і паслуг бізнэсоўцаў, якія падтрымліваюць уладную Партыю Рэгіёнаў. Усё гэта ўдзел у Майдане.
Тэзіс «хай іх выходзіць мільён, але гэта мала адносна ўсёй краіны» – маніпуляцыйны. Праз канкрэтныя ўчынкі ў пратэсьце бяруць удзел не мільён, і ня два.
Магчыма, самы галоўны прамежкавы вынік Майдану – гэта каласальная колькасьць людзей, якая ўпершыню ў сваім жыцьці ў маштабах краіны атрымалі досьвед салідарнасьці і самаарганізацыі.
Гэта той досьвед, які ўжо кардынальна адрозьнівае Ўкраіну ад Расеі ды большасьці іншых «братоў» па нядаўняй імпэрыі.
***
Мае ўкраінскія калегі пагаджаюцца, што па колькасьці дасьведчаных у адміністрацыйных пасадках на суткі і досьведзе разгону масавых дэманстрацый беларусы больш дасьведчаныя за ўкраінцаў. Хутчэй сур’ёзна, чым жартам кажуць: «Каб жа не давялося беларусам рабіць сэмінары для ўкраінцаў на падставе свайго сумнага досьведу».
Колькі соцень тысяч беларусаў прайшлі праз масавыя акцыі ад 1996 па 2011? І толькі невялікая колькасьць зь іх атрымала досьвед першых спробаў самаарганізацыі на менскіх Плошчах ў 2006 і 2010. У першым выпадку, калі дапамагалі харчамі тым, хто паставіў намёты. У другім – калі дапамагалі сотням затрыманых: зборам сродкаў і рэчаў.
Але за гады вулічных пратэстаў беларусы так і не навучыліся стаяць да ўпору, а не маршаваць туды-сюды. І верыць у тое, што сабраўшыся разам, штосьці можна зьмяніць.
Сьвет ніколі ня будзе іншым у тым ліку і для нас – беларусаў, бо ўпершыню мы ўбачылі, што савецкая сыстэма, якая засталася ад СССР, можа даць слабіну ня толькі дзесьці далёка – у Азіі, ці на Каўказе, а зусім побач.
Сыстэма вяршэнства дзяржаўнай улады, якая робіць мізэрнай магчымасьць грамадзяніна ўплываць на свой удзел у дзяржаве, можа зьмяніцца. Прынамсі, можа пачаць зьмяняцца.
Тэзіс «хай іх выходзіць мільён, але гэта мала адносна ўсёй краіны» – маніпуляцыйны. Праз канкрэтныя ўчынкі ў пратэсьце бяруць удзел не мільён, і ня два.
Магчыма, самы галоўны прамежкавы вынік Майдану – гэта каласальная колькасьць людзей, якая ўпершыню ў сваім жыцьці ў маштабах краіны атрымалі досьвед салідарнасьці і самаарганізацыі.
Гэта той досьвед, які ўжо кардынальна адрозьнівае Ўкраіну ад Расеі ды большасьці іншых «братоў» па нядаўняй імпэрыі.
***
Мае ўкраінскія калегі пагаджаюцца, што па колькасьці дасьведчаных у адміністрацыйных пасадках на суткі і досьведзе разгону масавых дэманстрацый беларусы больш дасьведчаныя за ўкраінцаў. Хутчэй сур’ёзна, чым жартам кажуць: «Каб жа не давялося беларусам рабіць сэмінары для ўкраінцаў на падставе свайго сумнага досьведу».
Колькі соцень тысяч беларусаў прайшлі праз масавыя акцыі ад 1996 па 2011? І толькі невялікая колькасьць зь іх атрымала досьвед першых спробаў самаарганізацыі на менскіх Плошчах ў 2006 і 2010. У першым выпадку, калі дапамагалі харчамі тым, хто паставіў намёты. У другім – калі дапамагалі сотням затрыманых: зборам сродкаў і рэчаў.
Але за гады вулічных пратэстаў беларусы так і не навучыліся стаяць да ўпору, а не маршаваць туды-сюды. І верыць у тое, што сабраўшыся разам, штосьці можна зьмяніць.
Сьвет ніколі ня будзе іншым у тым ліку і для нас – беларусаў, бо ўпершыню мы ўбачылі, што савецкая сыстэма, якая засталася ад СССР, можа даць слабіну ня толькі дзесьці далёка – у Азіі, ці на Каўказе, а зусім побач.
Сыстэма вяршэнства дзяржаўнай улады, якая робіць мізэрнай магчымасьць грамадзяніна ўплываць на свой удзел у дзяржаве, можа зьмяніцца. Прынамсі, можа пачаць зьмяняцца.