Многія кандыдаты ў дэпутаты ад апазыцыі, ведучы агітацыйную кампанію, па-ранейшаму сутыкаюцца з перашкодамі з боку ўлады. Асабліва гэта датычыць выступаў на тэлебачаньні й радыё.
Пра канфліктныя сытуацыі паведамляюць рэгіянальныя карэспандэнты «Свабоды».
Мікалай Уласевіч, кандыдат у дэпутаты ад АГП, не пагадзіўся з праўкамі падчас запісу свайго тэксту для радыё і тэлебачаньня. У выніку па радыё замест яго выступу прагучала музыка. Заўтра згодна з графікам павінны паказваць ягоны выступ па тэлебачаньні, але Ўласевіч мяркуе, што не пакажуць, бо тэкст адзін і той жа.
Мікалай Уласевіч накіраваў сёньня скаргу ў ЦВК на дзеяньні абласной дзяржтэлерадыёкампаніі. Ён лічыць, што адказныя асобы, не прапусьціўшы выступ у эфір, парушылі ягоныя канстытуцыйныя правы. Праўда, Уласевіч упэўнены, што ЦВК на гэта адрэагуе фармальна, як і на ўсе скаргі апазыцыйных кандыдатаў.
Уласевіч кажа, што за ягоным выступам падчас запісу назірала цэлая камісія — людзей ён ня ведае. А жанчына, якая яго запісвала, увесь час зь імі перагаворвалася. На яго просьбу даць суфлёра, як іншым, ніяк не адрэагавалі. Таму ён і прасіў ягонага выступу болей не перабіваць і гаварыў згодна са сваім тэкстам:
Уласевіч: «Я не пайду на гэтыя выбары, паколькі выбару ў нас няма». А потым нагадаў словы Лукашэнкі, якія той казаў напрыканцы 90-х: „Не хадзіце на выбары — усё роўна падмануць“. Я сказаў, што гэтыя словы сталі прарочымі і што з таго часу ў краіне няма выбараў. Казаў яшчэ пра інфляцыю, дэвальвацыю, іншае, а ў канцы выступу сказаў пра будаўніцтва АЭС і падсумаваў, што гэта — злачынства».
Выступ кандыдаткі ад АГП зь Іўя Ірыны Давідовіч па тэлебачаньні паказалі, але сцэнзураваны. Паводле Давідовіч, ад яе запатрабавалі выкрасьліць адзін абзац, пагражаючы, што інакш выступ наагул ня выйдзе ў эфір.
Давідовіч: «Выкрасьлілі там, дзе былі словы: „АГП заклікае вас прыняць удзел у кампаніі за сумленныя выбары без Лукашэнкі. Толькі свабодныя выбары — гэта наша права і наша збаўленьне!“ Вось гэты абзац ня тое што яны выкрасьлілі, а сказалі, каб гэтага не было».
І вось у эфіры выступ Давідовіч паказалі бяз гэтага абзаца.
Гомельскія кандыдаты ў дэпутаты ад Аб’яднанай грамадзянскай партыі ня могуць праз тэлебачаньне й радыё зьвярнуцца да сваіх выбарцаў — іх не пускаюць у эфір на тэлеканале «Беларусь-2» і праз правадную радыётрансьляцыйную сетку.
«Калі я прыйшоў у студыю тэлерадыёкампаніі „Гомель“ на запіс, зьявілася намесьніца дырэктара, паглядзела на маю майку з надпісам „За Беларусь без Лукашэнкі“ і прапанавала пераапрануцца, бо, маўляў, у такім выглядзе могуць не прапусьціць у эфір. Мяне пазнаёмілі таксама зь некаторымі артыкуламі Кодэксу аб адміністрацыйных правапарушэньнях — нельга прапагандаваць у эфіры насільле, жорсткасьць, міжнацыянальную варажнечу, нельга выказваць абразы . Нічога забароненага я не сказаў у выступе. Гаварыў толькі пра тое, што выбараў няма — і людзям няма чаго ісьці на выбарчыя ўчасткі. Сказаў і пра цяжкае эканамічнае становішча краіны — як вынік палітыкі Аляксандра Лукашэнкі».
На думку кандыдата, майка з надпісам, заклік да байкоту выбараў і публічнае падсумаваньне вынікаў 18-гадовага праўленьня Аляксандра Лукашэнкі й спрычыніліся да таго, што тэлевыступ ня выпусьцілі ў эфір. Уладзімер мае намер разабрацца, хто канкрэтна забараніў ягоны зварот да выбарцаў, і зьвярнуцца ў суд па аднаўленьне справядлівасьці, а калі спатрэбіцца, то і ў Камітэт ААН па правах чалавека.
Палякоў: «Сёньня я хадзіў у тэлерадыёкампанію „Гомель“, каб даведацца, хто канкрэтна прымаў рашэньне не даваць у эфір мой выступ. Аднак адказны рэдактар Вольга Канавалава была нібыта вельмі занятая і да яе немажліва было дабіцца. Калі я пайшоў да кіраўніцтва тэлерадыёкампаніі, то там спаслаліся на тое, што нікога няма на месцы і ніхто ня будзе размаўляць са мною. Міліцыянт проста не пусьціў».
Зьвязваўся кандыдат Палякоў праз тэлефон і з Цэнтравыбаркамам:
«Патэлефанаваў у Цэнтральную камісію і запытаўся ў сакратара Лазавіка — хто канкрэтна прымаў рашэньне, каб маё выступленьне не пайшло ў эфір? Ён адказаў, што ЦВК дала рэкамэндацыі ўсім радыёкампаніям, каб яны не пускалі ў эфір выступы, дзе ёсьць заклікі да байкоту. І атрымліваецца, што Цэнтральная камісія пераклала адказнасьць на рэгіянальныя кампаніі, і ўжо яны прымалі рашэньне, пускаць у эфір ці не».
У Салігорску не пабачаць тэлевыступаў мясцовых апазыцыянэраў. Пра гэта стала вядома пасьля публікацыі на сайце Цэнтравыбаркаму рашэньня Назіральнай рады па кантролі за захаваньнем парадку й правілаў перадвыбарчай агітацыі ў сродках масавай інфармацыі.
Відэазапісы выступаў кандыдатаў у дэпутаты ад Аб’яднанай грамадзянскай партыі па Салігорскай выбарчай акрузе № 68 Віктара Малочкі й Арцёма Агафонава, які балятуецца ў дэпутаты па Салігорскай сельскай выбарчай акрузе № 69, «забракавала» назіральная рада пры ЦВК. Матыў — гэтыя кандыдаты нібыта агітуюць супраць удзелу ў выбарах.
Віктар Малочка: «Гэта адбылося на СТВ — «Сталічным тэлебачаньні». Чаго яны спалохаліся? Я мяркую, з-за таго, што было нагадана патрабаваньне правесьці свабодныя выбары без Лукашэнкі. Хоць там жа, на СТВ, калі мы там былі й чакалі запісу, журналісты нас пераконвалі, што «ніводнага слова ня выкінем, усё, што вы скажаце, — застанецца!»
Віктар Малочка — сябра Аб’яднанай грамадзянскай партыі, вылучаны ад яе кандыдатам у дэпутаты. Малочка вядомы на Салігоршчыне як адстаўны падпалкоўнік фінансавай міліцыі. Пра сваю працу ў агітацыйнай кампаніі паведамляе:
«Зараз будзем улёткі друкаваць і распаўсюджваць. А на 5 верасьня Салігорскі райвыканкам дазволіў мне сустрэчу з выбарцамі ў ДК „Будаўнік“ а 19 гадзіне. Абяцалі прыехаць Анатоль Лябедзька й Станіслаў Багданкевіч. Таксама я напісаў заяву ў рэдакцыю салігорскай аб’яднанай газэты „Шахцёр“. Сёньня-заўтра гэты тэкст я занясу асабіста».
Па словах суразмоўцы, ён таксама выкарыстоўвае магчымасьці для кантактаў з выбарцамі на вуліцы:
«Сустракаюся, так. Раздаю тэксты сваіх выступаў. Калі сустракаюся з простымі людзьмі, то яны выказваюць мне сваю падтрымку. Калі ж які „вэртыкальшчык“, то размаўляць на вострыя тэмы баяцца…»
Мікалай Уласевіч, кандыдат у дэпутаты ад АГП, не пагадзіўся з праўкамі падчас запісу свайго тэксту для радыё і тэлебачаньня. У выніку па радыё замест яго выступу прагучала музыка. Заўтра згодна з графікам павінны паказваць ягоны выступ па тэлебачаньні, але Ўласевіч мяркуе, што не пакажуць, бо тэкст адзін і той жа.
Астравец
«Я не пайду на гэтыя выбары, паколькі выбару ў нас няма»Мікалай Уласевіч накіраваў сёньня скаргу ў ЦВК на дзеяньні абласной дзяржтэлерадыёкампаніі. Ён лічыць, што адказныя асобы, не прапусьціўшы выступ у эфір, парушылі ягоныя канстытуцыйныя правы. Праўда, Уласевіч упэўнены, што ЦВК на гэта адрэагуе фармальна, як і на ўсе скаргі апазыцыйных кандыдатаў.
Уласевіч кажа, што за ягоным выступам падчас запісу назірала цэлая камісія — людзей ён ня ведае. А жанчына, якая яго запісвала, увесь час зь імі перагаворвалася. На яго просьбу даць суфлёра, як іншым, ніяк не адрэагавалі. Таму ён і прасіў ягонага выступу болей не перабіваць і гаварыў згодна са сваім тэкстам:
Уласевіч: «Я не пайду на гэтыя выбары, паколькі выбару ў нас няма». А потым нагадаў словы Лукашэнкі, якія той казаў напрыканцы 90-х: „Не хадзіце на выбары — усё роўна падмануць“. Я сказаў, што гэтыя словы сталі прарочымі і што з таго часу ў краіне няма выбараў. Казаў яшчэ пра інфляцыю, дэвальвацыю, іншае, а ў канцы выступу сказаў пра будаўніцтва АЭС і падсумаваў, што гэта — злачынства».
Іўе
«Выкрасьлілі абзац з тэксту майго выступу: „АГП заклікае вас прыняць удзел у кампаніі за сумленныя выбары без Лукашэнкі“»Давідовіч: «Выкрасьлілі там, дзе былі словы: „АГП заклікае вас прыняць удзел у кампаніі за сумленныя выбары без Лукашэнкі. Толькі свабодныя выбары — гэта наша права і наша збаўленьне!“ Вось гэты абзац ня тое што яны выкрасьлілі, а сказалі, каб гэтага не было».
І вось у эфіры выступ Давідовіч паказалі бяз гэтага абзаца.
Гомель
Цэнтравыбаркам цэнзуруе рукамі тэлерадыёкампанійУладзмер Няпомняшчых ля дзьвярэй гомельскай тэлерадыёкампаніі
29-га жніўня не паказалі выступ кандыдата ў дэпутаты ад АГП у Гомельскай-Навабеліцкай выбарчай акрузе № 36 Уладзімера Няпомняшчых. Вось што ён паведаміў:«Калі я прыйшоў у студыю тэлерадыёкампаніі „Гомель“ на запіс, зьявілася намесьніца дырэктара, паглядзела на маю майку з надпісам „За Беларусь без Лукашэнкі“ і прапанавала пераапрануцца, бо, маўляў, у такім выглядзе могуць не прапусьціць у эфір. Мяне пазнаёмілі таксама зь некаторымі артыкуламі Кодэксу аб адміністрацыйных правапарушэньнях — нельга прапагандаваць у эфіры насільле, жорсткасьць, міжнацыянальную варажнечу, нельга выказваць абразы . Нічога забароненага я не сказаў у выступе. Гаварыў толькі пра тое, што выбараў няма — і людзям няма чаго ісьці на выбарчыя ўчасткі. Сказаў і пра цяжкае эканамічнае становішча краіны — як вынік палітыкі Аляксандра Лукашэнкі».
На думку кандыдата, майка з надпісам, заклік да байкоту выбараў і публічнае падсумаваньне вынікаў 18-гадовага праўленьня Аляксандра Лукашэнкі й спрычыніліся да таго, што тэлевыступ ня выпусьцілі ў эфір. Уладзімер мае намер разабрацца, хто канкрэтна забараніў ягоны зварот да выбарцаў, і зьвярнуцца ў суд па аднаўленьне справядлівасьці, а калі спатрэбіцца, то і ў Камітэт ААН па правах чалавека.
Васіль Палякоў
У радыёэфіры 29 жніўня не прагучаў таксама выступ кандыдата ў дэпутаты ў Гомельскай-Савецкай выбарчай акрузе № 34 , старшыні рэгіянальнай арганізацыі Аб’яднанай грамадзянскай партыі Васіля Палякова. У адведзеныя яму 5 хвілін праз правадную сетку перадавалі музыку. Напярэдадні і тэлевыступ Палякова не прайшоў цэнзуру.Палякоў: «Сёньня я хадзіў у тэлерадыёкампанію „Гомель“, каб даведацца, хто канкрэтна прымаў рашэньне не даваць у эфір мой выступ. Аднак адказны рэдактар Вольга Канавалава была нібыта вельмі занятая і да яе немажліва было дабіцца. Калі я пайшоў да кіраўніцтва тэлерадыёкампаніі, то там спаслаліся на тое, што нікога няма на месцы і ніхто ня будзе размаўляць са мною. Міліцыянт проста не пусьціў».
Зьвязваўся кандыдат Палякоў праз тэлефон і з Цэнтравыбаркамам:
«Патэлефанаваў у Цэнтральную камісію і запытаўся ў сакратара Лазавіка — хто канкрэтна прымаў рашэньне, каб маё выступленьне не пайшло ў эфір? Ён адказаў, што ЦВК дала рэкамэндацыі ўсім радыёкампаніям, каб яны не пускалі ў эфір выступы, дзе ёсьць заклікі да байкоту. І атрымліваецца, што Цэнтральная камісія пераклала адказнасьць на рэгіянальныя кампаніі, і ўжо яны прымалі рашэньне, пускаць у эфір ці не».
Салігорск
«На СТВ, відаць, спалохаліся, што я нагадаў пра патрабаваньне правесьці сумленныя выбары без Лукашэнкі»Відэазапісы выступаў кандыдатаў у дэпутаты ад Аб’яднанай грамадзянскай партыі па Салігорскай выбарчай акрузе № 68 Віктара Малочкі й Арцёма Агафонава, які балятуецца ў дэпутаты па Салігорскай сельскай выбарчай акрузе № 69, «забракавала» назіральная рада пры ЦВК. Матыў — гэтыя кандыдаты нібыта агітуюць супраць удзелу ў выбарах.
Віктар Малочка: «Гэта адбылося на СТВ — «Сталічным тэлебачаньні». Чаго яны спалохаліся? Я мяркую, з-за таго, што было нагадана патрабаваньне правесьці свабодныя выбары без Лукашэнкі. Хоць там жа, на СТВ, калі мы там былі й чакалі запісу, журналісты нас пераконвалі, што «ніводнага слова ня выкінем, усё, што вы скажаце, — застанецца!»
Віктар Малочка — сябра Аб’яднанай грамадзянскай партыі, вылучаны ад яе кандыдатам у дэпутаты. Малочка вядомы на Салігоршчыне як адстаўны падпалкоўнік фінансавай міліцыі. Пра сваю працу ў агітацыйнай кампаніі паведамляе:
«Зараз будзем улёткі друкаваць і распаўсюджваць. А на 5 верасьня Салігорскі райвыканкам дазволіў мне сустрэчу з выбарцамі ў ДК „Будаўнік“ а 19 гадзіне. Абяцалі прыехаць Анатоль Лябедзька й Станіслаў Багданкевіч. Таксама я напісаў заяву ў рэдакцыю салігорскай аб’яднанай газэты „Шахцёр“. Сёньня-заўтра гэты тэкст я занясу асабіста».
Па словах суразмоўцы, ён таксама выкарыстоўвае магчымасьці для кантактаў з выбарцамі на вуліцы:
«Сустракаюся, так. Раздаю тэксты сваіх выступаў. Калі сустракаюся з простымі людзьмі, то яны выказваюць мне сваю падтрымку. Калі ж які „вэртыкальшчык“, то размаўляць на вострыя тэмы баяцца…»