Гарадзенскі аблвыканкам разгледзеў пытаньне: «Як правільна праводзіць працы па захаваньні ад разбурэньня помнікаў архітэктуры».
Праблема іхняга разбурэньня застаецца надзённай. У прыватнасьці, па-ранейшаму турбуе стан руінаў Крэўскага замку, які сёлета ўключаны ў праграму «Замкі Беларусі».
Афіцыйная прэса паведамляе, што ўладу зацікавілі адмоўныя прыклады захаваньня помнікаў ад далейшага разбурэньня: «Пытаньне ўзьнікла пасьля таго, як Смаргонскі райвыканкам паспрабаваў зрабіць такія працы на Крэўскім замку самастойна».
Начальнік аддзелу льтуры Смаргонскага райвыканкаму Тацяна Ражава удакладняе сытуацыю:
«Смаргонскі райвыканкам ніякіх самастойных працаў на Крэўскім замку не рабіў. Ня ведаю, адкуль пайшла гэтая інфармацыя. Гэтыя працы, маецца на ўвазе з дошак — першыя супрацьаварыйныя накрыўкі, рабіў не райвыканкам, а валянтэрскі летнік пад эгідай мясцовага фонду „Крэўскі замак“. Але на гэтыя працы фонд меў дазвол ад Міністэрства культуры. Вядома, зь цягам часу яны разбурыліся, прыйшлі ў заняпад, і трэба цяпер іх здымаць, гэтыя накрыўкі, яны сваёй ролі ўжо не выконваюць».
Тацяна Ражава зьвяртае ўвагу на тое, што замак патрабуе найперш супрацьаварыйных захадаў:
«Я ва ўпраўленьне культуры даслала сваё бачаньне таго, што трэба рабіць. Канечне, Крэўскі замак — гэта занадта сур’ёзны аб’ект, каб там можна было штосьці рабіць дылетанцкім спосабам. Потым, кансэрвацыя — гэта адно, а першачарговыя супрацьаварыйныя працы — гэта зусім іншае. Паводле закону аб ахове гісторыка-культурнай спадчыны, на гэтыя працы нават і дазвол Міністэрства культуры не заўсёды патрэбны. Таму тут ніякага парушэньня заканадаўства не было. Фонд „Крэўскі замак“ хацеў як лепей, а атрымалася тое, што атрымалася».
Начальнік упраўленьня аховы гісторыка-культурнай спадчыны і рэстаўрацыі ў Міністэрстве культуры Ігар Чарняўскі:
«Мы ня так даўно сустракаліся са смаргонскімі ўладамі, абмеркавалі падыходы да гэтых працаў. Зараз трэба вызначыцца па падраднай праектнай арганізацыі, падрыхтаваць праектную прапанову. Таму што больш упадзе камянёў з Крэўскага замку ці менш, гэта ўжо няважна, бо столькі ўпала... Можна было б аднавіць Княскую вежу, на гэта дастаткова ёсьць матэрыялаў, але для гэтага трэба яшчэ правесьці вялікія працы дасьледчыя, археалёгію, умацаваць канструкцыі. Таму я, калі мы абмяркоўвалі, прапаноўваў два варыянты: максымум — гэта аднавіць, мінімум — перакрыць дзесьці на ўзроўні трэцяга яруса ўнутраным дахам і арганізаваць у першым ярусе і часткова другім — музэйную экспазыцыю».
На гэта спатрэбіцца тры-чатыры гады, мяркуе Ігар Чарняўскі. Хто будзе праектантам, павінна вырашыцца на падставе тэндэру да канца сакавіка. Начальнік аддзелу культуры Смаргонскага райвыканкаму Тацяна Ражава зазначае:
«Больш за тое, скажу, што мы будзем настойваць на тым, каб першачарговыя супрацьаварыйныя працы вяліся паралельна з праектаваньнем. Каб, шчыра кажучы, пакуль мы будзем рабіць праект, не разбурыўся замак зусім».
Афіцыйная прэса паведамляе, што ўладу зацікавілі адмоўныя прыклады захаваньня помнікаў ад далейшага разбурэньня: «Пытаньне ўзьнікла пасьля таго, як Смаргонскі райвыканкам паспрабаваў зрабіць такія працы на Крэўскім замку самастойна».
Начальнік аддзелу льтуры Смаргонскага райвыканкаму Тацяна Ражава удакладняе сытуацыю:
«Смаргонскі райвыканкам ніякіх самастойных працаў на Крэўскім замку не рабіў. Ня ведаю, адкуль пайшла гэтая інфармацыя. Гэтыя працы, маецца на ўвазе з дошак — першыя супрацьаварыйныя накрыўкі, рабіў не райвыканкам, а валянтэрскі летнік пад эгідай мясцовага фонду „Крэўскі замак“. Але на гэтыя працы фонд меў дазвол ад Міністэрства культуры. Вядома, зь цягам часу яны разбурыліся, прыйшлі ў заняпад, і трэба цяпер іх здымаць, гэтыя накрыўкі, яны сваёй ролі ўжо не выконваюць».
Тацяна Ражава зьвяртае ўвагу на тое, што замак патрабуе найперш супрацьаварыйных захадаў:
«Я ва ўпраўленьне культуры даслала сваё бачаньне таго, што трэба рабіць. Канечне, Крэўскі замак — гэта занадта сур’ёзны аб’ект, каб там можна было штосьці рабіць дылетанцкім спосабам. Потым, кансэрвацыя — гэта адно, а першачарговыя супрацьаварыйныя працы — гэта зусім іншае. Паводле закону аб ахове гісторыка-культурнай спадчыны, на гэтыя працы нават і дазвол Міністэрства культуры не заўсёды патрэбны. Таму тут ніякага парушэньня заканадаўства не было. Фонд „Крэўскі замак“ хацеў як лепей, а атрымалася тое, што атрымалася».
Начальнік упраўленьня аховы гісторыка-культурнай спадчыны і рэстаўрацыі ў Міністэрстве культуры Ігар Чарняўскі:
Крэўскі замак (сёньня — у Смаргонскім раёне Гарадзенскай вобласьці, непадалёк ад мяжы зь Літвой) быў пабудаваны пасьля 1338 году пры ўдзеле вялікага князя Гедыміна і ягонага сына Альгерда. У 1503–1506 гадах яго моцна разбурыла татарскае войска. Вельмі істотна ацалелая частка была пашкоджана падчас Першай усясьветнай вайны. Польскія ўлады ў 1929 годзе правялі кансэрвацыю помніка.
На гэта спатрэбіцца тры-чатыры гады, мяркуе Ігар Чарняўскі. Хто будзе праектантам, павінна вырашыцца на падставе тэндэру да канца сакавіка. Начальнік аддзелу культуры Смаргонскага райвыканкаму Тацяна Ражава зазначае:
«Больш за тое, скажу, што мы будзем настойваць на тым, каб першачарговыя супрацьаварыйныя працы вяліся паралельна з праектаваньнем. Каб, шчыра кажучы, пакуль мы будзем рабіць праект, не разбурыўся замак зусім».