Індэкс сацыяльнага дабрабыту «Іванаўна» і камэнтары да яго прадставілі сёньня журналістам Яраслаў Раманчук, кіраўнік Навукова-дасьледчага цэнтру Мізэса, і Леанід Заіка, кіраўнік аналітычнага цэнтру «Стратэгія». Эканамісты выказалі свае рэкамэндацыі ўладам — як зрабіць так, каб беларус зарабляў удвая болей, чым сёньня.
Індэкс сацыяльнага дабрабыту невыпадкова атрымаў імя «Іванаўна». Як патлумачыў Яраслаў Раманчук, такім назовам хацелася падкрэсьліць — ён мае дачыненьне да кожнага жыхара Беларусі. Для разьліку ўзялі 35 базавых тавараў і паслуг. Сярод іх, напрыклад, чорны хлеб, малако, алей, мужчынскі касьцюм і жаночыя боты, аўтамабіль, кампутар, аплата камунальных паслуг... Эканамісты разьлічылі, колькі часу трэба працаваць беларусу, каб зарабіць на ўсё гэта, і параўналі з бліжэйшымі суседзямі: на ўсходзе — з Расеяй, на захадзе — з Польшчай.
Сёлета, каб скарыстацца комплексам з вызначаных тавараў і паслуг, жыхар Беларусі мусіць працаваць амаль 20 год. Але гэта на 13 год меней параўнальна з 2005 годам, заявіў Яраслаў Раманчук:
«Але калі мы паглядзім на тое, як у той жа час разьвіваліся іншыя краіны, Польшча, Расея, эўрапейскія і азіяцкія краіны, то мы ўбачым, што яны разьвіваліся хутчэй. І мы не дайшлі яшчэ нават да роўню сярэдніх краін Эўразьвязу. Наш ровень сацыяльнага дабрабыту 25-30% ад роўню краін Эўразьвязу, ад роўню краін, якія яшчэ на пачатку 90-х гадоў выбралі іншую мадэль. Гэта мадэль грунтуецца на дэмакратыі, эканамічнай свабодзе, на прыватнай уласнасьці і, безумоўна, на эканамічнай інтэграцыі з усім сьветам».
Яраслаў Раманчук прывёў канкрэтны прыклад зь легкавым аўтамабілем:
«Бярэм стандартна „Форд-Фіесту“. Каб яго набыць у 2010 годзе, трэба працаваць 3,5 гады. У 2005 годзе на такі ж аўтамабіль трэба было працаваць 6 гадоў. Бачна, што сытуацыя палепшылася. А ў Расеі, каб цяпер набыць такое аўто, трэба працаваць 2 гады і 3 месяцы. А ў Польшчы — усяго 10 месяцаў. Вось і розьніца — 3,5 году і 10 месяцаў».
Паслухаўшы эканамістаў, я спытаўся ў іх, як можна супаставіць іх дадзеныя з міжнародным індэксам «Легатум», дзе Беларусь займае даволі высокае месца?
Спадар Раманчук патлумачыў: гэты індэкс рыхтуюць вядомыя амэрыканскія і ангельскія спэцыялісты:
«Беларусь паднялася так высока, таму што там ёсьць паказьнікі, якія нават у Індэксе разьвіцьця чалавечага патэнцыялу зьяўляюцца вельмі важнымі. Гэта сыстэма аховы здароўя, бясьпека, інфраструктура для разьвіцьця бізнэсу. І гэта элемэнты, якія сапраўды ў нас ёсьць.І мы таксама кажам, што гэта лепшае, што ёсьць у нашай краіне.
Але калі мы кажам, напрыклад, пра дзелавы клімат, магчымасьць рэалізаваць бізнэс-праекты, права ўласнасьці, то тут Беларусь адразу ў другой сотні апынецца».
А Леанід Заіка дадаў да гэтага: Беларусь засядзелася на старце, і цяпер кожны крок штурхае яе ўперад. У якасьці канкрэтнага прыкладу эканаміст прывёў такі: цяпер справаздачу беларускі бізнэс робіць раз на квартал, а не штомесяц, як раней. І гэта прасоўвае краіну па ступенях розных рэйтынгаў. Але, як падкрэсьліў кіраўнік цэнтру «Стратэгія», такі парадак можна было ўсталяваць яшчэ 15 гадоў таму.
Індэкс сацыяльнага дабрабыту невыпадкова атрымаў імя «Іванаўна». Як патлумачыў Яраслаў Раманчук, такім назовам хацелася падкрэсьліць — ён мае дачыненьне да кожнага жыхара Беларусі. Для разьліку ўзялі 35 базавых тавараў і паслуг. Сярод іх, напрыклад, чорны хлеб, малако, алей, мужчынскі касьцюм і жаночыя боты, аўтамабіль, кампутар, аплата камунальных паслуг... Эканамісты разьлічылі, колькі часу трэба працаваць беларусу, каб зарабіць на ўсё гэта, і параўналі з бліжэйшымі суседзямі: на ўсходзе — з Расеяй, на захадзе — з Польшчай.
Сёлета, каб скарыстацца комплексам з вызначаных тавараў і паслуг, жыхар Беларусі мусіць працаваць амаль 20 год. Але гэта на 13 год меней параўнальна з 2005 годам, заявіў Яраслаў Раманчук:
«Але калі мы паглядзім на тое, як у той жа час разьвіваліся іншыя краіны, Польшча, Расея, эўрапейскія і азіяцкія краіны, то мы ўбачым, што яны разьвіваліся хутчэй. І мы не дайшлі яшчэ нават да роўню сярэдніх краін Эўразьвязу. Наш ровень сацыяльнага дабрабыту 25-30% ад роўню краін Эўразьвязу, ад роўню краін, якія яшчэ на пачатку 90-х гадоў выбралі іншую мадэль. Гэта мадэль грунтуецца на дэмакратыі, эканамічнай свабодзе, на прыватнай уласнасьці і, безумоўна, на эканамічнай інтэграцыі з усім сьветам».
Яраслаў Раманчук прывёў канкрэтны прыклад зь легкавым аўтамабілем:
«Бярэм стандартна „Форд-Фіесту“. Каб яго набыць у 2010 годзе, трэба працаваць 3,5 гады. У 2005 годзе на такі ж аўтамабіль трэба было працаваць 6 гадоў. Бачна, што сытуацыя палепшылася. А ў Расеі, каб цяпер набыць такое аўто, трэба працаваць 2 гады і 3 месяцы. А ў Польшчы — усяго 10 месяцаў. Вось і розьніца — 3,5 году і 10 месяцаў».
Паслухаўшы эканамістаў, я спытаўся ў іх, як можна супаставіць іх дадзеныя з міжнародным індэксам «Легатум», дзе Беларусь займае даволі высокае месца?
Спадар Раманчук патлумачыў: гэты індэкс рыхтуюць вядомыя амэрыканскія і ангельскія спэцыялісты:
«Беларусь паднялася так высока, таму што там ёсьць паказьнікі, якія нават у Індэксе разьвіцьця чалавечага патэнцыялу зьяўляюцца вельмі важнымі. Гэта сыстэма аховы здароўя, бясьпека, інфраструктура для разьвіцьця бізнэсу. І гэта элемэнты, якія сапраўды ў нас ёсьць.І мы таксама кажам, што гэта лепшае, што ёсьць у нашай краіне.
Але калі мы кажам, напрыклад, пра дзелавы клімат, магчымасьць рэалізаваць бізнэс-праекты, права ўласнасьці, то тут Беларусь адразу ў другой сотні апынецца».
А Леанід Заіка дадаў да гэтага: Беларусь засядзелася на старце, і цяпер кожны крок штурхае яе ўперад. У якасьці канкрэтнага прыкладу эканаміст прывёў такі: цяпер справаздачу беларускі бізнэс робіць раз на квартал, а не штомесяц, як раней. І гэта прасоўвае краіну па ступенях розных рэйтынгаў. Але, як падкрэсьліў кіраўнік цэнтру «Стратэгія», такі парадак можна было ўсталяваць яшчэ 15 гадоў таму.