У Беларусі на гэтым тыдні завяршыўся чарговы этап кампаніі па абраньню дэпутатаў мясцовых саветаў -- фармаваньне ўчастковых камісіяў. Менавіта яны вядуць непасрэдны падлік выбарчых бюлетэняў. На долю апазыцыйных палітычных партыяў у складзе ўчастковых камісіяў прыпадае толькі 76 месцаў, альбо 0,1% усіх сябраў камісіяў. Апазыцыйныя лідэры заяўляюць, што ўлады ня вытрымалі чарговы тэст на лібэралізацыю.
68 881 чалавек будзе лічыць бюлетэні на мясцовых выбарах у Беларусі. Менавіта гэтую лічбу агучыла Цэнтральная выбарчая камісія.
Лідэр партыі левых “Справядлівы сьвет” Сяргей Калякін цьвердзіць:
“Гэта будзе зноў закрыты падлік галасоў. Выбараў у сапраўдным сэнсе гэтага слова ня будзе. І калі нехта лічыць, што іх прызнаюць, то ён вельмі-вельмі памыляецца. Чарговым разам улада ня вытрымала экзамэн, які сама ж сабе і прызначыла. Лукашэнка казаў, што правядзе самыя празрыстыя, самыя дэмакратычныя выбары, якіх не было раней у сьвеце. І сёньня мы ўжо амаль маем адказ на пытаньне, ці будуць гэта выбары, ці ня будуць”.
Сакратар ЦВК Мікалай Лазавік кажа, што палітычныя партыі, як праўладныя, так і апазыцыйныя, у камісіях будуць прадстаўляць 1572 асобы. Гэта, як ён лічыць, вялікі прагрэс параўнальна з папярэднімі выбарамі:
“Усяго на папярэдніх мясцовых выбарах у склад участковых камісіяў было ўключана 113 сяброў палітычных партыяў. І сярод іх быў толькі адзін прадстаўнік апазыцыйных партыяў. А цяпер партыйцаў 1572. І гэта, пагадзіцеся, прагрэс вельмі вялікі”.
З такой ацэнкай не пагаджаецца палітоляг Уладзімер Роўда:
“Гэта мізэрная лічба, калі казаць пра мясцовыя выбары. Гэта сьведчыць пра тое, што нават тыя партыі, якія ніколі не выступалі супраць Лукашэнкі, таксама кепска прадстаўлены. Для эўрапейскай краіны гэта — абсалютны нонсэнс. Таму што гэта задача партыяў — удзельнічаць у камісіях, кантраляваць працэс, вылучаць сваіх кандыдатаў і весьці змаганьне за дэпутацкія мандаты. А не аддаваць месцы бюракратам, як гэта робіцца ў нашай краіне”.
Сярод партыйцаў — сябраў участковых камісіяў апазыцыйныя вылучэнцы складаюць толькі 5%. Атрымалася гэта таму, што апазыцыянэраў чамусьці неахвотна ўключалі ў камісіі. Пра гэта красамоўна сьведчаць канкрэтныя лічбы: АГП вылучала 281 чалавека — уключылі толькі 23, БНФ — адпаведна 122 і 17. А вось лічбы, якія тычацца праўладных партыяў: КПБ — 516 і 427, Аграрная — 132 і 131, Рэспубліканская партыя працы і справядлівасьці — 358 і 342, Сацыяльна-спартыўная — 434 і 432.
Уладзімер Роўда кажа: гэтыя лічбы — адлюстраваньне дыскрымінацыі апазыцыйных партыяў:
“Гэта сьведчыць, што ўсе размовы пра лібэралізацыю ёсьць самы сапраўдны падман эўрапейскай супольнасьці і эўрапейскіх структураў. Вось і ўсё — ніякай лібэралізацыі ў Беларусі няма”.
Улады у большасьці рэгіёнаў дапусьцілі да ўдзелу ў выбарчых камісіях толькі нязначную колькасьць прадстаўнікоў апазыцыі. У адказ адны апазыцыянэры наважаныя пісаць скаргі, другія — байкатаваць выбары, а трэція — нягледзячы ні на што працягнуць удзел у наступных этапах выбарчай кампаніі.
Партыя Беларускай хрысьціянскай дэмакратыі вырашыць, ці ёсьць сэнс яе актывістам працягваць удзел у выбарчай кампаніі, 27 сакавіка. Менавіта на гэты дзень прызначана паседжаньне Нацыянальнай рады дагэтуль афіцыйна не зарэгістраванай партыі. Ня прынялі яшчэ рашэньня наконт далейшага ўдзелу ў выбарах і іншыя апазыцыйныя арганізацыі.
Сустаршыня Палітрады АДС, кіраўнік БСДП (Грамада) Анатоль Ляўковіч гаворыць:
“Кааліцыя Аб’яднаных дэмакратычных сілаў Беларусі, я ў гэтым перакананы, будзе прымаць кансалідаванае рашэньне. Не такім чынам, што кожны суб’ект прыме сваё рашэньне і так будзе крочыць”.
А Юрась Губарэвіч, намесьнік старшыні руху “За свабоду”, які ўваходзіць у Беларускі незалежніцкі блёк, адказвае так:
“Пазыцыя руху наступная — мы вылучаем перадусім тых кандыдатаў, якія вядомыя ў сваіх акругах, маюць кантакт з выбарцамі і адпаведна могуць разьлічваць на посьпех. Таму ад пачатку ставілася задача — удзельнічаць у выбарчай кампаніі да дня галасаваньня і разьлічваць на перамогу. Такой жа пазыцыі прытрымліваюцца і шэраг іншых арганізацый, якія ўваходзяць у Беларускі незалежніцкі блёк.
У той жа час частка арганізацый БНБ абрала трохі іншую тактыку — яны ставяць за мэту навучыць сваіх новых актывістаў тэхналёгіям выбарчых кампаніяў. Яны зрабілі стаўку на масавасьць. Таму, натуральна, для такіх арганізацый адным з варыянтаў можа разглядацца і зьняцьцё іх кандыдатаў”.
Панядзелак, 15 сакавіка, апошні дзень, калі патэнцыйныя кандыдаты ў дэпутаты могуць здаць неабходныя дакумэнты на рэгістрацыю.
Лідэр партыі левых “Справядлівы сьвет” Сяргей Калякін цьвердзіць:
“Гэта будзе зноў закрыты падлік галасоў. Выбараў у сапраўдным сэнсе гэтага слова ня будзе. І калі нехта лічыць, што іх прызнаюць, то ён вельмі-вельмі памыляецца. Чарговым разам улада ня вытрымала экзамэн, які сама ж сабе і прызначыла. Лукашэнка казаў, што правядзе самыя празрыстыя, самыя дэмакратычныя выбары, якіх не было раней у сьвеце. І сёньня мы ўжо амаль маем адказ на пытаньне, ці будуць гэта выбары, ці ня будуць”.
Сакратар ЦВК Мікалай Лазавік кажа, што палітычныя партыі, як праўладныя, так і апазыцыйныя, у камісіях будуць прадстаўляць 1572 асобы. Гэта, як ён лічыць, вялікі прагрэс параўнальна з папярэднімі выбарамі:
“Усяго на папярэдніх мясцовых выбарах у склад участковых камісіяў было ўключана 113 сяброў палітычных партыяў. І сярод іх быў толькі адзін прадстаўнік апазыцыйных партыяў. А цяпер партыйцаў 1572. І гэта, пагадзіцеся, прагрэс вельмі вялікі”.
З такой ацэнкай не пагаджаецца палітоляг Уладзімер Роўда:
“Гэта мізэрная лічба, калі казаць пра мясцовыя выбары. Гэта сьведчыць пра тое, што нават тыя партыі, якія ніколі не выступалі супраць Лукашэнкі, таксама кепска прадстаўлены. Для эўрапейскай краіны гэта — абсалютны нонсэнс. Таму што гэта задача партыяў — удзельнічаць у камісіях, кантраляваць працэс, вылучаць сваіх кандыдатаў і весьці змаганьне за дэпутацкія мандаты. А не аддаваць месцы бюракратам, як гэта робіцца ў нашай краіне”.
Сярод партыйцаў — сябраў участковых камісіяў апазыцыйныя вылучэнцы складаюць толькі 5%. Атрымалася гэта таму, што апазыцыянэраў чамусьці неахвотна ўключалі ў камісіі. Пра гэта красамоўна сьведчаць канкрэтныя лічбы: АГП вылучала 281 чалавека — уключылі толькі 23, БНФ — адпаведна 122 і 17. А вось лічбы, якія тычацца праўладных партыяў: КПБ — 516 і 427, Аграрная — 132 і 131, Рэспубліканская партыя працы і справядлівасьці — 358 і 342, Сацыяльна-спартыўная — 434 і 432.
Уладзімер Роўда кажа: гэтыя лічбы — адлюстраваньне дыскрымінацыі апазыцыйных партыяў:
усе размовы пра лібэралізацыю ёсьць самы сапраўдны падман эўрапейскай супольнасьці ...
“Гэта сьведчыць, што ўсе размовы пра лібэралізацыю ёсьць самы сапраўдны падман эўрапейскай супольнасьці і эўрапейскіх структураў. Вось і ўсё — ніякай лібэралізацыі ў Беларусі няма”.
Улады у большасьці рэгіёнаў дапусьцілі да ўдзелу ў выбарчых камісіях толькі нязначную колькасьць прадстаўнікоў апазыцыі. У адказ адны апазыцыянэры наважаныя пісаць скаргі, другія — байкатаваць выбары, а трэція — нягледзячы ні на што працягнуць удзел у наступных этапах выбарчай кампаніі.
Партыя Беларускай хрысьціянскай дэмакратыі вырашыць, ці ёсьць сэнс яе актывістам працягваць удзел у выбарчай кампаніі, 27 сакавіка. Менавіта на гэты дзень прызначана паседжаньне Нацыянальнай рады дагэтуль афіцыйна не зарэгістраванай партыі. Ня прынялі яшчэ рашэньня наконт далейшага ўдзелу ў выбарах і іншыя апазыцыйныя арганізацыі.
Сустаршыня Палітрады АДС, кіраўнік БСДП (Грамада) Анатоль Ляўковіч гаворыць:
“Кааліцыя Аб’яднаных дэмакратычных сілаў Беларусі, я ў гэтым перакананы, будзе прымаць кансалідаванае рашэньне. Не такім чынам, што кожны суб’ект прыме сваё рашэньне і так будзе крочыць”.
А Юрась Губарэвіч, намесьнік старшыні руху “За свабоду”, які ўваходзіць у Беларускі незалежніцкі блёк, адказвае так:
“Пазыцыя руху наступная — мы вылучаем перадусім тых кандыдатаў, якія вядомыя ў сваіх акругах, маюць кантакт з выбарцамі і адпаведна могуць разьлічваць на посьпех. Таму ад пачатку ставілася задача — удзельнічаць у выбарчай кампаніі да дня галасаваньня і разьлічваць на перамогу. Такой жа пазыцыі прытрымліваюцца і шэраг іншых арганізацый, якія ўваходзяць у Беларускі незалежніцкі блёк.
У той жа час частка арганізацый БНБ абрала трохі іншую тактыку — яны ставяць за мэту навучыць сваіх новых актывістаў тэхналёгіям выбарчых кампаніяў. Яны зрабілі стаўку на масавасьць. Таму, натуральна, для такіх арганізацый адным з варыянтаў можа разглядацца і зьняцьцё іх кандыдатаў”.
Панядзелак, 15 сакавіка, апошні дзень, калі патэнцыйныя кандыдаты ў дэпутаты могуць здаць неабходныя дакумэнты на рэгістрацыю.