Міхась Кукабака — звычайны савецкі чалавек, які зразумеў хібы ды лжывасьць той сыстэмы, пачаў змагацца за правы чалавека і выкананьне законаў, не баючыся выказваць свае думкі адкрыта – ці то пра парадкі ў рабочых інтэрнатах, ці то пра ўвод войскаў у Чэхаславакію.
«Спадар Міхась натхніў нас на праваабарончую дзейнасьць, — сказаў на сустрэчы кіраўнік праваабарончага цэнтру «Вясна» і сам нядаўні палітвязень Алесь Бяляцкі. – Ягоная гісторыя і ўспаміны, выкладзеныя ў кнізе, маюць выключную ролю для разуменьня гісторыі Беларусі й вашага, ужо нашага гораду, — дадаў Бяляцкі. — Ды што там мае 4 з паловай гады супраць 17-ці спадара Міхася, ды ў непараўнальна горшых умовах!»
Прыгадваючы сваіх ганіцеляў, савецкіх гэбістаў ды іхных ідэйных нашчадкаў, спадар Кукабака з усьмешкай зазначыў:
«Думаю, сёньня шмат хто вельмі расчараваны. Чалавек, які прайшоў тры вар’ятні, сем лягераў, дваццаць вязьніц, раптам спраўляе 80-годзьдзе. Гэта ж у КДБ трэба жалобу абвяшчаць!»
Шчырасьць і гумар дапамагалі спадару Міхасю вытрымліваць ганеньні, карную псыхіятрыю ды пазбаўленьне волі. Іх ён захаваў і ў паважаным узросьце: шмат забаўных, хоць і вельмі сумных, гісторыяў занатавана ў кнізе, многімі зь іх аўтар з ахвотай падзяліўся на сустрэчы зь землякамі.
«Я жыў у адным пакоі інтэрнату зь сяржантам міліцыі. Павесіў яму над ложкам карцінку са сьцягамі краінаў сьвету, над сваім – Дэклярацыю правоў чалавека і партрэт Сахарава. Дык ён мне дапамагаў перадрукоўваць шмат якія матэрыялы, напрыклад тэксты Салжаніцына. Ён лічыў, што гэта нармальна, а гэта «антысавеччына». КДБ потым з ног зьбіўся, шукаючы друкавальную машынку, не маглі й падумаць, што такое друкавалася ў аддзяленьні міліцыі».
Нават у лягерах спадар Міхась працягваў выпрабоўваць сыстэму на выкананьне сваіх жа законаў.
«Папрасіў перадаць мне Біблію. Я ж маю права на атрыманьне кніг, і ў нас быццам свабода веравызнаньня. Мне адмаўляюць. Тады – у мяне ж заставалася ашчадная кніжка – пішу заяву: «Прашу пералічыць 300 рублёў з майго рахунку ў фонд Радыё Свабода як арганізацыі, што змагаецца за дэмакратыю ва ўсім сьвеце».
А памілаваньня ніколі не прасіў, віны сваёй прызнаваць не зьбіраўся. Міхась Кукабака ўздымаў і пытаньні нацыянальнае палітыкі ў СССР, гвалтоўнай русыфікацыі Беларусі, стаўшы сымбалем для беларускай дыяспары ў барацьбе за правы беларусаў.
У выдадзенай праваабарончым цэнтрам «Вясна» кнізе «Міхась Кукабака» сабраныя ня толькі ўспаміны, але й розныя праваабарончыя тэксты ды заявы розных гадоў, у тым ліку славутае эсэ 1978 году «Скрадзеная Радзіма», а таксама ілюстрацыі выступленьняў у падтрымку беларускага праваабаронцы па ўсім сьвеце. Напрыканцы бабруйскай сустрэчы Міхась Кукабака падпісаў кнігу землякам.
