11 чэрвеня, нядзеля
Гэтым вечарам у маёй сумачцы было сьвята – квіткі на адзін з найлепшых спэктакляў менскіх падмосткаў – “Памінальную малітву” ў Купалаўскім, пастаўлены паводле апавяданьняў Шалом Алэйхэма, гэтага ці ня самага гіранічнага зь літаратурных габрэяў.
Тэатральны бінокль і аранжавае боа за мной насіў паэт Андрэй Адамовіч. Я яго запрасіла, і толькі каля тэатральнага пад’езду даведалася, што дзеля таго, каб скласьці мне кампанію, ён адмовіўся ад самага сьвятога, што маюць у наш час мужчыны, – ад чэмпіянату сьвету па футболе.
Спэктакль апынуўся старым і па-харошаму дапатопным. Выцьвілыя дэкарацыі з Шагалаўскімі матывамі, пеўнікі, што зьвісаюць са столі, і чароўны смутак Эклезіяста, зьмяшаны зь фірмовым габрэйскім гумарам: “Вы мне такі скажыце, навошта габрэю хадзіць з чырвоным сьцягам па Хрышчаціку?” Кранальная, пяшчотная, пастаральная паліткарэктнасьць стасункаў паміж праваслаўнымі і “рускімі людзьмі жыдоўскага паходжаньня і юдэйскага вераспавяданьня” ва ўкраінскай вёсцы. І потым, было ў сёньняшнім вечары штосьці двойчы супакойваючае – звонку Тройца ў праваслаўных храмах, а на сцэне – шабат.
12 чэрвеня, панядзелак
Пад вечар, прыкрыўшыся тым, што трэба рыхтавацца да заўтрашняй прэзэнтацыі, забегла ў выдавецтва Логвінава і сьцягнула фактычна сыгнальны асобнік “Сёмага неба” – выбраных твораў Канстанты Ільдэфанса Галчыньскага. Ехала ў мэтро і, чытаючы, пачувалася вельмі эксклюзіўна. А як жа ж: па-першае, у мяне ў руках была тоўстая кніжка ў яркай вокладцы; па-другое, тэкст у ёй быў зьмешчаны слупочкамі – вершы, значыцца. Ужо гэта мусіла казаць пасажырам, што побач зь імі чытаюць не каэлью там нейкую. Прывабленыя відовішчам гэткай красы мелі магчымасьць нахіліцца ніжэй, каб разабраць літары і зусім апухнуць, бо яна, бліна, кніжка гэтая, яшчэ й па-беларуску! Але насамрэч эксклюзіў маіх адчуваньняў палягаў у тым, што я, магчыма, была першаю чытачкай гэтага выданьня, для якога 10 перакладчыкаў цягам некалькіх год наперакладалі 330 старонак вершаў і паэмаў, вясёлых і лірычных. Пад’яжджаючы да “Парку Чалюскінцаў”, вычытала зь перакладу Галіны Герасінай эпіграф да сябе:
Калі ж высокае неба і ўсе на ім сэрафімы Крыкам тужлівым ухваляць цябе на ўсю моц, што мелі, Калі скажу табе: ты даражэйшая за рубіны, Аб адным прашу цябе, Саскія, ня будзь зразумелай.
На выхадзе з мэтро стаяў хлопец у куртцы, з-пад якой было відаць спартовую майку. На майцы была лічба 23 і імя David: прозьвішча Beckham, відаць, хавалася пад крысом курткі. Я вырашыла палічыць гэта знакам і, вярнуўшыся дадому, разгарнула ў Бібліі 23-ю Псальму Давідаву:
Падымеце шчыты свае, брамы, і падымецеся, дзьверы вечныя, і ўвойдзе Цар славы!
Хто гэты Цар славы? – Гасподзь, моцны і дужы, Гасподзь, дужы ў змаганьні.
Загадала, як пройдзе прэзэнтацыя. Дзівацкая звычка – варажыць па кнігах.
13 чэрвеня, аўторак
23-я Псальма Давідава ў перакладзе Васіля Сёмухі не падманула: прэзэнтацыя польскіх кнігаў Быкава і Барадуліна, Арлова, Хадановіча і беларускіх перакладаў Галчыньскага на філфаку БДУ прайшла феерычна: Канстанты Ільдэфанс Галчыньскі ўвайшоў на мой родны факультэт сапраўдным Царом славы. Але, відаць, нікому не цікава слухаць расповеды пра тое, як Андрэй Хадановіч, Уладзімер Арлоў, Леанід Дранько-Майсюк і Лявон Баршчэўскі чыталі на вечарыне свае творы і пераклады. Значна цікавей будзе даведацца, як яны ж бавіліся на банкеце Польскага інстытуту ў рэстарацыі “Мірскі замак”.
У рэстарацыі мы нечакана для сябе пабачылі, як бы выславіўся Валянцін Акудовіч, “суседнюю выспу архіпэлягу “Беларусь” – за паралельным нам сталом банкетавала адна з катэдраў унівэрсытэту культуры. Думаю, ня будзе перабольшаньнем сказаць, што паралельна нам у рэстарацыі банкетавала сама беларуская афіцыйная культура. Спачатку яны вельмі прыгожа сьпявалі “Купалінку”, а потым мясцовы музыка ўсклаў свае пярсты на сынтэзатар, і ўсе нашыя спробы працягваць інтэлігентны беларуска-польскі дыялёг, зразумелы безь перакладу, ляснуліся. "Я цябе кепска чую", – паскардзіўся, датэлефанаваўшыся, сябар. – "У вас там што, цыганскі табар?” – “Ну, фактычна так і ёсьць”, – адказала я, выбіраючыся ў цішыню паўз натоўп з унівэрсытэту культуры, які радасна скокаў пад песеньку Sex Bomb. Пакуль я размаўляла, “табар цыганоў” скраў у нас, прыняўшы яго за польскага прафэсара, перакладчыка Лявона Баршчэўскага і змусіў яго выкідваць каленцы сумнеўнай рэспэктабэльнасьці.
Зь іншых скандалаў вечара: выдавец Ігар Логвінаў ледзь ня “кінуў” маладога літаратара Паўла Сьвярдлова на 36 штук беларускіх рублёў і ўвесь час касавурыўся на разьбітных выпускніцаў “кулька”: “Ведаў бы, што такія справы, Вішнёва б з сабою узяў”.
14 чэрвеня, серада
Сёньня я ў самым цэнтры Менску зладзіла беспрэцэдэнтную акцыю па вырываньні дызайнэра Максіма Осіпава з пашчы працагалізму. Я знайшла ў горадзе тую адзіную, якая гэтага вечара была здольная выцягнуць гэтага фаната Эндзі Ўорхала з задушнага офісу рэклямнай агенцыі – душку Мэрылін Манро. Гэта ў Музэі кіно зараз адбываецца рэтраспэктыва фільмаў з удзелам Галоўнай Бляндынкі Сьвету. З той прычыны, што сёлета ёй споўнілася б 80. Уяўляеце?
Макс спадзяваўся, што перад уваходам у кіназалю мы сустрэнем натоўп аматараў чароўнай Мэрылін, апранутых у лёткія белыя сукенкі і кудлатыя парыкі. Але менскія кінаманы лятэнтна прадэманстравалі сваю адданасьць кумірцы, пад завязку напоўніўшы сабой невялічкі зальчык і радасна рагочучы над прыгодамі трох бляндынак-авантурыстак з камэдыі “Як выйсьці замуж за мільянэра”.
Справа ад нас сядзеў усё той жа малады літаратар Павал Сьвярдлоў, які, нягледзячы на наяўнасьць побач з сабой паненкі, пры зьяўленьні ў кадры душкі Манро пачынаў дробна трэсьціся ўва ўсе бакі, за што некалькі разоў атрымаў па сваёй рудой галаве ад раззлаваных глядачак.
Разьвітаўшыся з Амэрыкай 1950-х, мы з Максам павячэралі тваражком і ёгуртам (каля плошчы Свабоды ёсьць спэцыяльны дворык, дзе можна вячэраць тваражком і ёгуртам – туды выходзяць вокны музычнага каледжу, і там стаіць каменны леў з адламанымі вушамі і ляжыць каменны кракадзіл). Пасьля чаго Макс зноў сарваўся, адмовіўшыся ад пякнотаў летняга надвячорка, вярнуўся працаваць у офіс, адкуль ён, выходзячы ў кіно, дэманстратыўна не забраў з сабой рэчаў.
15-16 чэрвеня
Днямі сядзелі з таварышам надвячоркам на лавачцы і разважалі пра тое, у каго выгоднейшы працоўны графік. У мяне з маімі двума будзільнікамі на мабільным тэлефоне (першы запраграмаваны на гадзіны да апоўдня і называецца “Добрай раніцы”, другі мае назву “Пад’ём, багема”), ці ў яго – у офісе найн ту файф, часам овэртайм, але затое заўсёды вольны ўік-энд. Прыйшлі да высновы, што дзіка адно аднаму зайздросьцім, але ў інакшых рэжымах, чым цяпер працуем, ня выжывем.
Зранку а сёмай мне будуць тэлефоніць з Радыё Свабода, каб я пяць хвілін казала штосьці ў простым этэры. Я папярэдзіла журналістаў, што ў іх ёсьць унікальная магчымасьць абудзіць мяне сярод глыбокага сну і запытацца пра што-небудзь, што я, па іх меркаваньні, абавязаная ведаць намёртва напамяць – ну там, правапіс канчаткаў -у і -а ў родным склоне альбо урывак з паэмы Зянона Пазьняка “Вялікае княства”... Бо сем раніцы – гэта жорстка. Сем раніцы – гэта праз тры гадзіны. А шаснаццатага (сёньня то бок) – страшны дзень: “К нам прыехаў, к нам прыехаў Сяргей Балахонаў дарагой!” “Цязей беларускага постмадэрнізму” наносіць рашучы “візыт да Мінатаўра”. Адбудзецца чарговая імпрэза Ігара Бабкова “Галерэя Б” з прэзэнтацыяй Балахонаўскага “Імені грушы”. Ува ўсім калялітаратурным і інтэрнэтызаваным Менску шухер. Тыдзень трымчу і плачу – ня ведаю, што апрануць.
Гэтым вечарам у маёй сумачцы было сьвята – квіткі на адзін з найлепшых спэктакляў менскіх падмосткаў – “Памінальную малітву” ў Купалаўскім, пастаўлены паводле апавяданьняў Шалом Алэйхэма, гэтага ці ня самага гіранічнага зь літаратурных габрэяў.
Тэатральны бінокль і аранжавае боа за мной насіў паэт Андрэй Адамовіч. Я яго запрасіла, і толькі каля тэатральнага пад’езду даведалася, што дзеля таго, каб скласьці мне кампанію, ён адмовіўся ад самага сьвятога, што маюць у наш час мужчыны, – ад чэмпіянату сьвету па футболе.
Спэктакль апынуўся старым і па-харошаму дапатопным. Выцьвілыя дэкарацыі з Шагалаўскімі матывамі, пеўнікі, што зьвісаюць са столі, і чароўны смутак Эклезіяста, зьмяшаны зь фірмовым габрэйскім гумарам: “Вы мне такі скажыце, навошта габрэю хадзіць з чырвоным сьцягам па Хрышчаціку?” Кранальная, пяшчотная, пастаральная паліткарэктнасьць стасункаў паміж праваслаўнымі і “рускімі людзьмі жыдоўскага паходжаньня і юдэйскага вераспавяданьня” ва ўкраінскай вёсцы. І потым, было ў сёньняшнім вечары штосьці двойчы супакойваючае – звонку Тройца ў праваслаўных храмах, а на сцэне – шабат.
12 чэрвеня, панядзелак
Пад вечар, прыкрыўшыся тым, што трэба рыхтавацца да заўтрашняй прэзэнтацыі, забегла ў выдавецтва Логвінава і сьцягнула фактычна сыгнальны асобнік “Сёмага неба” – выбраных твораў Канстанты Ільдэфанса Галчыньскага. Ехала ў мэтро і, чытаючы, пачувалася вельмі эксклюзіўна. А як жа ж: па-першае, у мяне ў руках была тоўстая кніжка ў яркай вокладцы; па-другое, тэкст у ёй быў зьмешчаны слупочкамі – вершы, значыцца. Ужо гэта мусіла казаць пасажырам, што побач зь імі чытаюць не каэлью там нейкую. Прывабленыя відовішчам гэткай красы мелі магчымасьць нахіліцца ніжэй, каб разабраць літары і зусім апухнуць, бо яна, бліна, кніжка гэтая, яшчэ й па-беларуску! Але насамрэч эксклюзіў маіх адчуваньняў палягаў у тым, што я, магчыма, была першаю чытачкай гэтага выданьня, для якога 10 перакладчыкаў цягам некалькіх год наперакладалі 330 старонак вершаў і паэмаў, вясёлых і лірычных. Пад’яжджаючы да “Парку Чалюскінцаў”, вычытала зь перакладу Галіны Герасінай эпіграф да сябе:
Калі ж высокае неба і ўсе на ім сэрафімы Крыкам тужлівым ухваляць цябе на ўсю моц, што мелі, Калі скажу табе: ты даражэйшая за рубіны, Аб адным прашу цябе, Саскія, ня будзь зразумелай.
На выхадзе з мэтро стаяў хлопец у куртцы, з-пад якой было відаць спартовую майку. На майцы была лічба 23 і імя David: прозьвішча Beckham, відаць, хавалася пад крысом курткі. Я вырашыла палічыць гэта знакам і, вярнуўшыся дадому, разгарнула ў Бібліі 23-ю Псальму Давідаву:
Падымеце шчыты свае, брамы, і падымецеся, дзьверы вечныя, і ўвойдзе Цар славы!
Хто гэты Цар славы? – Гасподзь, моцны і дужы, Гасподзь, дужы ў змаганьні.
Загадала, як пройдзе прэзэнтацыя. Дзівацкая звычка – варажыць па кнігах.
13 чэрвеня, аўторак
23-я Псальма Давідава ў перакладзе Васіля Сёмухі не падманула: прэзэнтацыя польскіх кнігаў Быкава і Барадуліна, Арлова, Хадановіча і беларускіх перакладаў Галчыньскага на філфаку БДУ прайшла феерычна: Канстанты Ільдэфанс Галчыньскі ўвайшоў на мой родны факультэт сапраўдным Царом славы. Але, відаць, нікому не цікава слухаць расповеды пра тое, як Андрэй Хадановіч, Уладзімер Арлоў, Леанід Дранько-Майсюк і Лявон Баршчэўскі чыталі на вечарыне свае творы і пераклады. Значна цікавей будзе даведацца, як яны ж бавіліся на банкеце Польскага інстытуту ў рэстарацыі “Мірскі замак”.
У рэстарацыі мы нечакана для сябе пабачылі, як бы выславіўся Валянцін Акудовіч, “суседнюю выспу архіпэлягу “Беларусь” – за паралельным нам сталом банкетавала адна з катэдраў унівэрсытэту культуры. Думаю, ня будзе перабольшаньнем сказаць, што паралельна нам у рэстарацыі банкетавала сама беларуская афіцыйная культура. Спачатку яны вельмі прыгожа сьпявалі “Купалінку”, а потым мясцовы музыка ўсклаў свае пярсты на сынтэзатар, і ўсе нашыя спробы працягваць інтэлігентны беларуска-польскі дыялёг, зразумелы безь перакладу, ляснуліся. "Я цябе кепска чую", – паскардзіўся, датэлефанаваўшыся, сябар. – "У вас там што, цыганскі табар?” – “Ну, фактычна так і ёсьць”, – адказала я, выбіраючыся ў цішыню паўз натоўп з унівэрсытэту культуры, які радасна скокаў пад песеньку Sex Bomb. Пакуль я размаўляла, “табар цыганоў” скраў у нас, прыняўшы яго за польскага прафэсара, перакладчыка Лявона Баршчэўскага і змусіў яго выкідваць каленцы сумнеўнай рэспэктабэльнасьці.
Зь іншых скандалаў вечара: выдавец Ігар Логвінаў ледзь ня “кінуў” маладога літаратара Паўла Сьвярдлова на 36 штук беларускіх рублёў і ўвесь час касавурыўся на разьбітных выпускніцаў “кулька”: “Ведаў бы, што такія справы, Вішнёва б з сабою узяў”.
14 чэрвеня, серада
Сёньня я ў самым цэнтры Менску зладзіла беспрэцэдэнтную акцыю па вырываньні дызайнэра Максіма Осіпава з пашчы працагалізму. Я знайшла ў горадзе тую адзіную, якая гэтага вечара была здольная выцягнуць гэтага фаната Эндзі Ўорхала з задушнага офісу рэклямнай агенцыі – душку Мэрылін Манро. Гэта ў Музэі кіно зараз адбываецца рэтраспэктыва фільмаў з удзелам Галоўнай Бляндынкі Сьвету. З той прычыны, што сёлета ёй споўнілася б 80. Уяўляеце?
Макс спадзяваўся, што перад уваходам у кіназалю мы сустрэнем натоўп аматараў чароўнай Мэрылін, апранутых у лёткія белыя сукенкі і кудлатыя парыкі. Але менскія кінаманы лятэнтна прадэманстравалі сваю адданасьць кумірцы, пад завязку напоўніўшы сабой невялічкі зальчык і радасна рагочучы над прыгодамі трох бляндынак-авантурыстак з камэдыі “Як выйсьці замуж за мільянэра”.
Справа ад нас сядзеў усё той жа малады літаратар Павал Сьвярдлоў, які, нягледзячы на наяўнасьць побач з сабой паненкі, пры зьяўленьні ў кадры душкі Манро пачынаў дробна трэсьціся ўва ўсе бакі, за што некалькі разоў атрымаў па сваёй рудой галаве ад раззлаваных глядачак.
Разьвітаўшыся з Амэрыкай 1950-х, мы з Максам павячэралі тваражком і ёгуртам (каля плошчы Свабоды ёсьць спэцыяльны дворык, дзе можна вячэраць тваражком і ёгуртам – туды выходзяць вокны музычнага каледжу, і там стаіць каменны леў з адламанымі вушамі і ляжыць каменны кракадзіл). Пасьля чаго Макс зноў сарваўся, адмовіўшыся ад пякнотаў летняга надвячорка, вярнуўся працаваць у офіс, адкуль ён, выходзячы ў кіно, дэманстратыўна не забраў з сабой рэчаў.
15-16 чэрвеня
Днямі сядзелі з таварышам надвячоркам на лавачцы і разважалі пра тое, у каго выгоднейшы працоўны графік. У мяне з маімі двума будзільнікамі на мабільным тэлефоне (першы запраграмаваны на гадзіны да апоўдня і называецца “Добрай раніцы”, другі мае назву “Пад’ём, багема”), ці ў яго – у офісе найн ту файф, часам овэртайм, але затое заўсёды вольны ўік-энд. Прыйшлі да высновы, што дзіка адно аднаму зайздросьцім, але ў інакшых рэжымах, чым цяпер працуем, ня выжывем.
Зранку а сёмай мне будуць тэлефоніць з Радыё Свабода, каб я пяць хвілін казала штосьці ў простым этэры. Я папярэдзіла журналістаў, што ў іх ёсьць унікальная магчымасьць абудзіць мяне сярод глыбокага сну і запытацца пра што-небудзь, што я, па іх меркаваньні, абавязаная ведаць намёртва напамяць – ну там, правапіс канчаткаў -у і -а ў родным склоне альбо урывак з паэмы Зянона Пазьняка “Вялікае княства”... Бо сем раніцы – гэта жорстка. Сем раніцы – гэта праз тры гадзіны. А шаснаццатага (сёньня то бок) – страшны дзень: “К нам прыехаў, к нам прыехаў Сяргей Балахонаў дарагой!” “Цязей беларускага постмадэрнізму” наносіць рашучы “візыт да Мінатаўра”. Адбудзецца чарговая імпрэза Ігара Бабкова “Галерэя Б” з прэзэнтацыяй Балахонаўскага “Імені грушы”. Ува ўсім калялітаратурным і інтэрнэтызаваным Менску шухер. Тыдзень трымчу і плачу – ня ведаю, што апрануць.
