Што для нас азначае Вялікдзень
“Радыё “Свабода” правяло апытаньне сярод слухачоў на тэму “Што для вас перш за ўсё азначае Вялікдзень”. Слухачом прапанавалася прагаласаваць за адзін з наступных магчымых адказаў: “пост і малітва, духоўнае сьвята”, “магчымасьць дараваць і прасіць дараваньня”, “фарбаваныя яйкі і булкі” і “я не сьвяткую”. Адкінуўшы апошні адказ тых (а іх, на жаль, аказаўся даволі вялікі адсотак), для каго гэтае сьвята ня мае значэньня, разгледзім тры першыя.
У першым выпадку трэба сказаць, што кожнае рэлігійнае сьвята ёсьць духоўным, а пост і штодзённая (а ня толькі на сьвята) малітва зьяўляюцца неабходнай прадумоваю духоўнага росту верніка. Калі ідзе пра “магчымасьць дараваць і прасіць дараваньня”, дык ці ж мы ў штодзённай малітве, якую навучыў нас сам Госпад Ісус Хрыстос, ня кажам “І адпусьці нам грахі нашыя, як і мы адпускаем вінаватым нашым”?
Такім чынам, для Вялікадня, паводле апытаньня “Свабоды”, характэрнымі застаюцца “фарбаваныя яйкі і булкі”... Насамрэч, гэтая прапазыцыя атрымала найбольш галасоў. Вось да якіх нечаканых вывадаў прыводзяць нас часам апытаньні публічнай думкі.
Што ж тады для нас азначае Вялікдзень? Сьвяты Ян Дамаскін пачынае свой Велікодны гімн наступнымі словамі: “Уваскрасеньня дзень! Прасьветлімся, людзі: Пасха Гасподняя, Пасха! Бо вось ад сьмерці да жыцьця і ад зямлі на неба Хрыстос Бог узьняў нас, якія пяем песьню перамогі”.
Пасха – габрэйскае слова, якое азначала выхад з ягіпецкай няволі да абяцанай зямлі пад кіраўніцтвам Майсея. Для нас яно набыло большае, глыбейшае значэньне: выхад зь няволі сьмерці пад кіраўніцтвам Бога, які стаўся чалавекам, каб зрабіць нас удзельнікамі свайго боскага жыцьця. Вялікдзень – гэта акт абнаўленьня ўсяго тварэньня ў Богу.
Безумоўна, гэты акт абнаўленьня не прыйшоўся лёгка. Яго апярэджвалі пакуты і крыжовая сьмерць нашага Збаўцы. А паколькі “вучань ня большы за настаўніка”, дык і нам не пазьбегнуць цяжкасьцяў у гэтым жыцьці. Аднак нават у самыя цяжкія хвіліны ў нас не павінна пакідаць упэўненасьць нашай апошняй мэты.
Герой аповесьці Васіля Быкава “Трэцяя ракета”, адзіны беларус у невялікай шматнацыянальнай вайсковай адзінцы, успамінаючы сваю далёкую бацькаўшчыну, разважаў: “І ў гэтым невялічкім разьліку я заўсёды нашу ў сабе стрыманы, маўклівы гонар, што я – беларус. Я не крыўдую, калі, сказаўшы ня так якое рускае слова, чую ад Задарожнага абразьлівае “трапка”, – хай сабе не скажу гэтак прыгожа, як ён, але ёсьць у мяне свая вартасьць, і ён, як бы ні хацеў, ня можа абразіць мяне”.
Нешта падобнае, але ў далёка шырэйшым кантэксьце нашага Боскага пакліканьня, сустракаем у сьвятога Паўла: “Ні сьмерць, ні жыцьцё, ні анёлы, ні ўлады, ні сілы... ні якое другое стварэньне ня зможа адлучыць нас ад любові Божае, што ў Хрысьце Ісусе, Госпадзе нашым” (Рым 8:38-39). Вось гэта і ёсьць сутнасьць сьветлага і радаснага сьвята Вялікадня.
Вялікдзень 2007 г., а. Аляксандар Надсан”
“Радыё “Свабода” правяло апытаньне сярод слухачоў на тэму “Што для вас перш за ўсё азначае Вялікдзень”. Слухачом прапанавалася прагаласаваць за адзін з наступных магчымых адказаў: “пост і малітва, духоўнае сьвята”, “магчымасьць дараваць і прасіць дараваньня”, “фарбаваныя яйкі і булкі” і “я не сьвяткую”. Адкінуўшы апошні адказ тых (а іх, на жаль, аказаўся даволі вялікі адсотак), для каго гэтае сьвята ня мае значэньня, разгледзім тры першыя.
У першым выпадку трэба сказаць, што кожнае рэлігійнае сьвята ёсьць духоўным, а пост і штодзённая (а ня толькі на сьвята) малітва зьяўляюцца неабходнай прадумоваю духоўнага росту верніка. Калі ідзе пра “магчымасьць дараваць і прасіць дараваньня”, дык ці ж мы ў штодзённай малітве, якую навучыў нас сам Госпад Ісус Хрыстос, ня кажам “І адпусьці нам грахі нашыя, як і мы адпускаем вінаватым нашым”?
Такім чынам, для Вялікадня, паводле апытаньня “Свабоды”, характэрнымі застаюцца “фарбаваныя яйкі і булкі”... Насамрэч, гэтая прапазыцыя атрымала найбольш галасоў. Вось да якіх нечаканых вывадаў прыводзяць нас часам апытаньні публічнай думкі.
Што ж тады для нас азначае Вялікдзень? Сьвяты Ян Дамаскін пачынае свой Велікодны гімн наступнымі словамі: “Уваскрасеньня дзень! Прасьветлімся, людзі: Пасха Гасподняя, Пасха! Бо вось ад сьмерці да жыцьця і ад зямлі на неба Хрыстос Бог узьняў нас, якія пяем песьню перамогі”.
Пасха – габрэйскае слова, якое азначала выхад з ягіпецкай няволі да абяцанай зямлі пад кіраўніцтвам Майсея. Для нас яно набыло большае, глыбейшае значэньне: выхад зь няволі сьмерці пад кіраўніцтвам Бога, які стаўся чалавекам, каб зрабіць нас удзельнікамі свайго боскага жыцьця. Вялікдзень – гэта акт абнаўленьня ўсяго тварэньня ў Богу.
Безумоўна, гэты акт абнаўленьня не прыйшоўся лёгка. Яго апярэджвалі пакуты і крыжовая сьмерць нашага Збаўцы. А паколькі “вучань ня большы за настаўніка”, дык і нам не пазьбегнуць цяжкасьцяў у гэтым жыцьці. Аднак нават у самыя цяжкія хвіліны ў нас не павінна пакідаць упэўненасьць нашай апошняй мэты.
Герой аповесьці Васіля Быкава “Трэцяя ракета”, адзіны беларус у невялікай шматнацыянальнай вайсковай адзінцы, успамінаючы сваю далёкую бацькаўшчыну, разважаў: “І ў гэтым невялічкім разьліку я заўсёды нашу ў сабе стрыманы, маўклівы гонар, што я – беларус. Я не крыўдую, калі, сказаўшы ня так якое рускае слова, чую ад Задарожнага абразьлівае “трапка”, – хай сабе не скажу гэтак прыгожа, як ён, але ёсьць у мяне свая вартасьць, і ён, як бы ні хацеў, ня можа абразіць мяне”.
Нешта падобнае, але ў далёка шырэйшым кантэксьце нашага Боскага пакліканьня, сустракаем у сьвятога Паўла: “Ні сьмерць, ні жыцьцё, ні анёлы, ні ўлады, ні сілы... ні якое другое стварэньне ня зможа адлучыць нас ад любові Божае, што ў Хрысьце Ісусе, Госпадзе нашым” (Рым 8:38-39). Вось гэта і ёсьць сутнасьць сьветлага і радаснага сьвята Вялікадня.
Вялікдзень 2007 г., а. Аляксандар Надсан”